Theo nguồn tin của Nikkei Asia, Apple sẽ lần đầu tiên chuyển dây chuyền sản xuất máy tính MacBook sang Việt Nam từ giữa năm 2023. Đây là động thái nhằm đa dạng hóa địa bàn sản xuất khỏi Trung Quốc của tập đoàn Mỹ trong bối cảnh cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Vào khoảng tháng 5, Apple đã yêu cầu nhà cung cấp hàng đầu của mình - công ty Foxconn của Đài Loan - bắt đầu sản xuất MacBook tại Việt Nam. Trước đó, hãng công nghệ Mỹ đã xúc tiến để bổ sung thêm các địa điểm sản xuất bên ngoài Trung Quốc cho tất cả các dòng sản phẩm chính của mình. Tuy nhiên, với Macbook, việc này mất nhiều thời gian hơn do chuỗi cung ứng phức tạp để sản xuất dòng máy tính xác tay này.

"Sau khi dịch chuyển địa điểm sản xuất Macbook, tất cả cả các sản phẩm chủ lực của Apple về cơ bản sẽ có thêm một địa điểm sản xuất ở bên ngoài Trung Quốc. Iphone ở Ấn Độ; MacBook, Apple Watch và iPad ở Việt Nam”, nguồn tin thân cận của Apple cho biết. “Giờ đây, điều mà Apple muốn là có lựa chọn bên ngoài Trung Quốc với ít nhất một phần dây chuyền sản xuất của tất cả các sản phẩm của mình”.

Trước đó, Nikkei Asia cho biết Apple đã xúc tiến kế hoạch chuyển một phần dây chuyền sản xuất MacBook sang Việt Nam suốt gần 2 năm và đã lắp đặt dây chuyền sản xuất thử nghiệm tại đây.

Mỗi năm, hãng công nghệ Mỹ sản xuất khoảng 20-24 triệu MacBook, với dây chuyền sản xuất đặt tại thành phố Thành Đô, thuộc tỉnh Tứ Xuyên và Thượng Hải, Trung Quốc.

Việc dịch chuyển sản xuất sang Việt Nam diễn ra giữa lúc căng thẳng địa chính trị leo thang, gián đoạn sản xuất do chính sách phòng chống dịch Zero Covid của Trung Quốc cũng như những bất ổn khi Bắc Kinh bất ngờ nới lỏng hạn chế phòng dịch những tuần gần đây.

Với Trung Quốc, việc mất đi hoạt động sản xuất MacBook cho thấy sự suy yếu vị thế là “công xưởng của thế giới”. Các nhà sản xuất hàng điện tử từ Apple, HP, Dell cho tới Google, Meta đều đã ít nhất có kế hoạch dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc kể từ khi chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump bắt đầu cuộc chiến thương mại với nước này. Hiện tại, dây chuyền sản xuất hầu hết máy chủ dành cho trung tâm dữ liệu xuất sang Mỹ của Google, Meta, Amazon và Microsoft đã được dịch chuyển sang Đài Loan, Mexico và Thái Lan.

“Nhìn chung, những lợi thế về chi phí sản xuất thấp của Trung Quốc đang mất dần và nhiều khách hàng Mỹ của chúng tôi đang muốn tìm kiếm những lựa chọn thay thế để sản xuất bên ngoài Trung Quốc”, một giám đốc tại Inventec, nhà cung cấp chính cho HP và Dell, cho biết. "Xu hướng này đang tăng lên với hầu như tất cả các thương hiệu toàn cầu và khó có thể đảo ngược trong tương lai”.

Trong nhiều thập kỷ, Apple đã xem Trung Quốc như “đại bản doanh” lắp ráp thiết bị quan trọng nhất của mình. Tuy nhiên, công thức thành công đó năm nay chạm đến đỉnh điểm khủng hoảng. Hồi mùa xuân, các cơ sở sản xuất MacBook và iPhone chính ở Thượng Hải đối mặt sự gián đoạn nghiêm trọng do các biện pháp phong tỏa phòng chống dịch kéo dài cả tháng. Vào tháng 11, Apple cảnh báo sẽ chậm giao hai mẫu điện thoại thông minh cao cấp mới iPhone 14 Pro và 14 Pro Max vào dịch nghỉ lễ vì thiếu lao động tại cơ sở sản xuất quan trọng nhất tại Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc.

Theo Chiu Shih-fang, nhà phân tích về chuỗi cung ứng tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan, những thay đổi đối với chuỗi cung ứng công nghệ là không thể đảo ngược.

"Trước đây, hầu hết mọi người trong ngành hy vọng rằng tình hình có thể bớt căng thẳng và mọi thứ có thể trở lại tốt đẹp như xưa. Nhưng lần này, họ nhận ra rằng không thể quay lại như trước và dù thế nào họ cũng cần phải chuẩn bị các phương án thay thế cho Trung Quốc”, ông Chiu nói với Nikkei Asia.

Theo ông, các biện pháp phòng chống dịch Covid-19 hà khắc của Trung Quốc đã đẩy nhanh quá trình dịch chuyển này và xu hướng này đang diễn ra nhanh hơn so với dự báo cách đây vài năm của các lãnh đạo doanh nghiệp trong ngành và các nhà phân tích thị trường. Bên cạnh đó, căng thẳng Mỹ - Trung leo thang cũng góp phần đẩy nhanh quá trình này.

"Chẳng ai muốn doanh nghiệp của họ bị mắc kẹt và chịu thiệt hại chỉ vì hoạt động sản xuất tập trung quá nhiều ở một nơi. Từ doanh nghiệp lớn đến doanh nghiệp nhỏ, các nhà cung cấp giờ đây cần phải có giải pháp để đối mặt với thực tế mới đang diễn ra khắp toàn cầu này”, ông Chiu nói.

Trước đó, Apple đã tiến hành dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam, bắt đầu với việc sản xuất hàng loạt tai nghe không dây Airpods từ năm 2020. Năm nay, công ty này cũng đã chuyển một phần dây chuyển sản xuất iPad và Apple Watch sang Việt Nam.

Hồi tháng 10, Apple thông báo đã bắt đầu sản xuất iPhone 14 tại Ấn Độ, chỉ vài tuần sau khi ra mắt dòng iphone mới nhất này. Các nguồn tin của Nikkei Asia cho biết Apple đang hướng tới tăng đáng kể sản lượng iPhone sản xuất ở Ấn Độ trong năm nay và năm 2023, nhằm biến quốc gia Nam Á trở thành một địa bàn sản xuất quan trọng của sản phẩm này. Công ty Mỹ đang chuẩn bị chuyển một phần dây chuyền sản xuất Airpods và tai nghe Beats sang Ấn Độ.