Đây là một phần trong kế hoạch ngân sách hàng năm của chính quyền Tổng thống Joe Biden, nhằm đảm bảo rằng giới siêu giàu Mỹ phải nộp thuế ít nhất 20% đối với thu nhập và giá trị tài sản gia tăng hàng năm của họ.

Theo Wall Street Journal, đề xuất này sẽ ảnh hưởng tới khoản 20.000 hộ gia đình Mỹ và sẽ chỉ áp dụng với những hộ gia đình chưa phải nộp ít nhất 20% thuế trên tổng thu nhập như định nghĩa thông thường và lợi nhuận chưa được ghi nhận từ các tài sản chưa bán – như cổ phiếu hay doanh nghiệp chưa niêm yết.

Kế hoạch này sẽ giúp thu về ngân sách gần 360 tỷ USD trong 10 năm tới, theo tờ thông tin được Nhà Trắng đưa ra trước khi công bố dự thảo ngân sách đầy đủ vào ngày 28/3. Con số này nhiều gấp đôi so với số tiền thuế dự kiến thu được từ việc tăng thuế thu nhập từ 37% lên 39,6% đối với các cá nhân thu nhập cao, và sẽ ảnh hưởng tới nhóm người nhỏ hơn.

Tỷ trọng lớn nhất trong kế hoạch của ông Biden đến từ tiền thuế đối với lợi nhuận chưa được ghi nhận tích lũy trong nhiều năm – có thể bao gồm phần lớn tài sản của các nhà sáng lập tại các hãng công nghệ khổng lồ như Amazon, Meta (công ty mẹ Facebook)… Những người này có thể nộp các khoản thuế ban đầu trong 9 năm, các khoản thuế tối thiểu tiếp theo có thể được nộp trong 5 năm.

Kế hoạch này cũng không có ngoại lệ nào dành cho các loại tài sản cụ thể, nhưng sẽ có quy định đặc biệt đối với những tài sản thanh khoản kém. Người nộp thuế sẽ không phải định giá hàng năm đối với các tài sản thanh khoản kém và họ có thể hoãn nộp một số khoản thuế - có tính lãi suất – cho tới khi qua đời hoặc bán tài sản.

Đề xuất này là nỗ lực mới nhất của chính quyền ông Biden nhằm thu thêm thuế từ lợi nhuận đầu tư vốn của giới giàu Mỹ. Đề xuất này cũng đánh dấu sự thay đổi lớn trong việc định nghĩa thu nhập để thu thuế, tạo ra một cấu trúc thuế hoàn toàn mới, tiếp cận được khối tài sản có giá trị gia tăng của người nộp thuế trước khi nó được chuyển nhượng.

Kế hoạch của ông Biden cũng bao gồm một số điểm đặc biệt khác so với các nỗ lực đánh thuế người giàu trước đây, như thuế tài sản hàng năm hay áp thuế đối với các tài sản được bán mỗi năm…

Theo kế hoạch này, nếu tài sản giảm giá trị, các khoản thuế trong tương lai sẽ được điều chỉnh giảm, và ngược lại. Việc bán tài sản cũng có thể dẫn tới việc điều chỉnh các khoản thuế tối thiểu bắt buộc. Mục tiêu của chính sách này là thu trước một phần của các khoản thuế thường chỉ được thu khi người nộp thuế bán tài sản, qua đời hoặc cho tặng, với thuế suất bình quân 20% trong dài hạn.

Tuy nhiên, kế hoạch của ông Biden có thể đối mặt rào cản pháp lý tại Quốc hội đang có sự chia rẽ của Mỹ và thậm chí gặp nhiều khó khăn hơn vào năm tới nếu như đảng Cộng hòa giành đa số ghế trong Quốc hội trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào cuối năm nay.

Theo các nhà phân tích, chính sách thuế này cũng có thể đối mặt với những thách thức pháp lý liên quan tới sự phù hợp với Tu chính án thứ 16 của Hiến pháp Mỹ. Bên cạnh đó, dù nhận được nguồn hỗ trợ bổ sung từ Chính phủ, Sở Thuế vụ Mỹ có thể gặp khó khăn trong việc thực thi và vấp phải tranh chấp kéo dài với người nộp thuế.

Theo luật hiện hành của Mỹ, lợi nhuận từ đầu tư vốn chỉ bị đánh thuế khi tài sản được bán, và mức thuế suất cũng thấp hơn so với thuế thu nhập thông thường. Khi một người qua đời, các khoản lợi nhuận chưa được ghi nhận không bị đánh thuế thu nhập. Thay vào đó, người thừa kế các tài sản đó chỉ phải nộp thuế với phần lợi nhuận được tính từ thời điểm người kia qua đời và chỉ khi người thừa kế bán tài sản.

Cơ chế này tạo điều kiện thuận lợi cho người giàu nắm giữ những tài sản giá trị cao tới khi họ qua đời. Nhiều người thường báo cáo thu nhập chịu thuế mỗi năm thấp hơn nhiều so với lợi nhuận có được từ các tài sản của họ.

Việc soạn thảo các đề xuất tăng thu thuế thu nhập từ các hộ gia đình giàu có và thu nhập cao, cũng như tập đoàn, được xem là một “thách thức trọng tâm” đối với đảng Dân chủ. Các nhà lập pháp và chính quyền của ông Biden kỳ vọng các cuộc thảo luận về các kế hoạch này có thể bắt đầu trong những tuần tới, với mục tiêu được thông qua dự luật tăng thuế trong mùa hè này sau nhiều tháng đình trệ.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng các dự thảo luật trước đó đã bao gồm khoản tăng thuế trị giá hơn 1.000 tỷ USD và nhận được sự ủng hộ rộng rãi của các nghị sĩ đảng Dân chủ, do đó các nhà làm luật có thể không cần đến đề xuất thuế thu nhập tối thiểu nói trên trong ngắn hạn.