Tổng thống Mỹ Joe Biden đang có kế hoạch tiến hành đợt tăng thuế liên bang quy mô lớn đầu tiên từ năm 1993 để chi trả cho một chương trình kinh tế dài hạn tiếp sau gói kích cầu 1,9 nghìn tỷ USD - nguồn thao tin tiết lộ với hãng tin Bloomberg.

Kế hoạch kinh tế tiếp theo của ông Biden có thể sẽ lớn hơn nhiều so với con số 1,9 nghìn tỷ USD mà ông Biden ký thành luật vào tuần trước nhằm đưa kinh tế Mỹ vượt qua ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Một điểm khác biệt nữa là kế hoạch mới sẽ không chỉ dựa vào nguồn vốn vay nợ của Chính phủ liên bang, mà còn dựa vào việc tăng thuế, bao gồm cả thuế doanh nghiệp và thuế đánh vào những cá nhân có thu nhập cao.

Việc tăng thuế luôn phải đi đôi với vận động sự ủng hộ của cử tri, và là một biện pháp có nhiều rủi ro chính trị. Bởi vậy, kể từ chương trình tăng thuế quy mô lớn của Tổng thống Bill Clinton vào năm 1993 đến nay, Mỹ chưa có một đợt tăng thuế nào khác tương tự.

Đối với chính quyền ông Biden, những thay đổi đang được lên kế hoạch là một cơ hội để huy động ngân sách cho những sáng kiến lớn về hạ tầng, chống biến đổi khí hậu và tăng cường hỗ trợ dân nghèo, đồng thời cũng để giải quyết điều mà Đảng Dân chủ cho là bất bình đẳng trong hệ thống thuế của Mỹ. Tăng thuế sẽ là một bài kiểm tra đối với năng lực của ông Biden trong việc lôi kéo sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa và duy trì sự đoàn kết trong nội bộ Đảng Dân chủ.

"Tầm nhìn chung của ông Biden luôn là chính sách thuế của Mỹ cần trở nên bình đẳng, và ông ấy nhìn tất cả các lựa chọn chính sách của mình thông qua lăng kính đó", chuyên gia Sarah Bianchi thuộc Evercore ISI, đồng thời là một cựu trợ lý về kinh tế của ông Biden, phát biểu. "Đó là lý do vì sao trọng tâm của ông ấy là giải quyết sự đối xử bất bình đẳng giữa lao động và tài sản".

Theo nguồn thạo tin, kế hoạch tăng thuế của ông Biden sẽ bao gồm xóa bỏ một số nội dung của chương trình cải tổ thuế của Tổng thống Donald Trump hồi năm 2017 - một đạo luật có lợi cho các doanh nghiệp và người giàu. Ngoài ra, kế hoạch cũng có một thay đổi khác để đưa luật thuế của Mỹ trợ nên cấp tiến hơn.

Cũng theo tiết lộ của nguồn tin, một số nội dung của kế hoạch bao gồm: tăng thuế suất thuế doanh nghiệp lên 28% từ 21% hiện tại; giảm ưu đãi thuế đối với một số đối tượng doanh nghiệp; nâng thuế suất thuế thu nhập đối với các cá nhân có thu nhập trên 400.000 USD/năm; mở rộng thuế thừa kế; tăng thuê suất thuế lãi vốn (capital gains tax) đối với những cá nhân thu nhập từ 1 triệu USD/năm.

Một phân tích của Tax Policy Center cho rằng kế hoạch tăng thuế của ông Biden có thể thu về 2,1 nghìn tỷ USD trong vòng 1 thập kỷ. Tuy nhiên, kế hoạch cuối cùng có thể sẽ nhỏ hơn nhiều. Chẳng hạn, chuyên gia Bianchi mới đây nhận định rằng phe Dân chủ trong Hạ viện có thể nhất trí với con số 500 tỷ USD.

Chương trình kinh tế tiếp theo của ông Biden được giới chuyên môn dự báo sẽ có quy mô từ 2-4 nghìn tỷ USD.

Phe Dân chủ sẽ cần lôi kéo ít nhất 10 nghị sỹ Cộng hòa để kế hoạch của ông Biden được thông qua theo quy trình thông thường ở Thượng viện. Tuy nhiên, các nghị sỹ Cộng hòa đã phát tín hiệu sẵn sàng chiến đấu.

"Chúng ta sẽ có một cuộc thảo luận lớn và mạnh mẽ về sự phù hợp của một đợt tăng thuế lớn", thủ lĩnh phe Cộng hòa tại Thượng viện, nghị sỹ Mitch McConnell, phát biểu hồi tháng trước.

Nếu được thông qua, kế hoạch tăng thuế của ông Biden có thể có hiệu lực từ năm 2022, dù một số ý kiến cho rằng kế hoạch nên được hoãn lại chừng nào tỷ lệ thất nghiệp còn cao do ảnh hưởng của đại dịch.

Trong khi đó, các chiến lược gia của Đảng Dân chủ xem chương trình kinh tế tiếp theo của ông Biden là cơ hội cuối cùng để cải thiện nền kinh tế trên quy mô lớn trước khi các nghị sỹ bước vào chiến dịch vận động cho cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2022.