Chính quyền Tổng thống Donald Trump ngày 12/11 ban một sắc lệnh điều hành cấm vốn đầu tư của Mỹ rót vào những công ty Trung Quốc mà Washington cho là thuộc quyền sở hữu hoặc kiểm soát của quân đội Trung Quốc. Đây là một động thái gia tăng sức ép lên Bắc Kinh ngay sau bầu cử Mỹ.

Theo tin từ Reuters, sắc lệnh trên có thể ảnh hưởng đến một số công ty vào hàng lớn nhất của Trung Quốc, bao gồm các nhà mạng viễn thông China Telecom và China Mobile, hay nhà sản xuất thiết bị giám sát an ninh Hikvision.

Sắc lệnh được đưa ra nhằm ngăn các công ty đầu tư, quỹ lương hưu, và các tổ chức, cá nhân khác của Mỹ mua và bán cổ phiếu của 31 công ty trong một "danh sách đen" đi kèm. Đây là những công ty mà Bộ Quốc phòng Mỹ trước đó cho là có sự hậu thuẫn của quân đội Trung Quốc.

Từ ngay 11/1/2021 trở đi, sắc lệnh sẽ có hiệu lực cấm bất kỳ giao dịch nào của nhà đầu tư Mỹ đối với chứng khoán của các công ty nói trên. Sắc lệnh cũng cấm nhà đầu tư Mỹ mua và bán chứng khoán của bất kỳ công ty Trung Quốc nào từ thời điểm 60 ngày kể từ khi công ty đó được Mỹ xác định có liên quan đến quân đội Trung Quốc.

"Trung Quốc ngày càng lợi dụng vốn của Mỹ để tạo điều kiện cho việc phát triển và hiện đại hóa quân đội, tình báo và các cơ sở an ninh khác của họ", sắc lệnh của Nhà Trắng viết.

Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro ước tính rằng các công ty Trung Quốc nói trên và chi nhánh của họ có tổng vốn hóa thị trường ít nhất nửa nghìn tỷ USD.

"Đây là một sắc lệnh nhằm chặn dòng vốn Mỹ chảy vào quân đội Trung Quốc", ông Navarro nói.

Sắc lệnh trên là sáng kiến chính sách lớn đầu tiên của Tổng thống Donald Trump kể từ khi ông Trump bị cho là đã thua trong cuộc bầu cử hôm 3/11 trước ứng cử viên của Đảng Dân chủ Joe Biden. Động thái này cho thấy ông Trump đang muốn tranh thủ những tháng còn lại của nhiệm kỳ cầm quyền này để gia tăng sức ép đối với Trung Quốc, cho dù ông đang tập trung vào một chiến dịch kiện tụng nhằm thách thức kết quả bầu cử.

Việc ông Trump đưa ra lệnh cấm trên có thể khiến mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới càng trở nên xấu hơn. Trong những năm gần đây, quan hệ Mỹ-Trung đã giảm xuống mức thấp nhất nhiều thập kỷ do mâu thuẫn trong hàng loạt vấn đề từ thương mại, công nghệ, Hồng Kông cho tới dịch Covid-19.

Ông Biden hiện chưa đưa ra một chiến lược cụ thể về Trung Quốc, những đã phát nhiều tín hiệu cho thấy ông sẽ tiếp tục lập trường cứng rắn với Bắc Kinh.

"Thị trường có lẽ đang cảm thấy lo ngại vì Tổng thống Trump sẽ gia tăng căng thẳng với Trung Quốc và Iran trong hai tháng cầm quyền cuối của ông ấy", Giám đốc đầu tư Chris Zaccarelli của Independent Advisor Alliance nhận xét.

Tuy nhiên, hiện chưa rõ giới đầu tư sẽ phản ứng thế nào với sắc lệnh của ông Trump. Sắc lệnh chỉ cấm giao dịch, nên về mặt kỹ thuật, các nhà đầu tư có thể tiếp tục nắm giữ các khoản đầu tư mà họ đã rót vào các công ty trong danh sách.

Ngoài ra, một câu hỏi nữa là liệu ông Biden - người được cho là sẽ nhậm chức Tổng thống Mỹ chỉ 9 ngày sau khi sắc lệnh có hiệu lực - sẽ thực thi hay thu hồi sắc lệnh.