Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/3 bất ngờ phát tín hiệu rằng kế hoạch đánh thuế thép và nhôm nhập khẩu mà ông công bố vào tuần trước có thể sẽ không được thực hiện, ít nhất là đối với Canada và Mexico, nếu hai nước này chấp nhận một Hiệp định Tự do mậu dịch Bắc Mỹ (NAFTA) "bình đẳng".

"Thuế thép và nhôm sẽ chỉ được thực thi nếu một thỏa thuận NAFTA mới và bình đẳng được ký kết", hãng tin CNBC dẫn dòng trạng thái (tweet) mà ông chủ Nhà Trắng viết trên mạng xã hội Twitter.

Thứ Hai cũng là ngày mà các nhà đàm phán thương mại Mỹ, Canada và Mexico bước vào vòng đàm phán NAFTA cuối cùng. Vòng đàm phán này đã trở nên căng thẳng và phức tạp hơn sau tuyên bố thuế thép và nhôm mà ông Trump đưa ra hồi tuần trước, trong đó thép nhập khẩu sẽ bị Mỹ đánh thuế 25% còn nhôm nhập khẩu sẽ chịu mức thuế 10%.

Bất chấp lời cảnh báo trả đũa từ các đối tác thương mại lớn như châu Âu, Mexico, Canada hay Trung Quốc, trong mấy ngày qua, ông Trump giữ lập trường cứng rắn, thậm chí còn nói "chiến tranh thương mại là tốt và dễ thắng".

Tuy nhiên, đến ngày thứ Hai, ông bất ngờ "dịu" hơn. Khi Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan kêu gọi ông Trump không thực hiện kế hoạch đánh thuế thép và nhôm, ông Trump nói với các nhà báo có mặt tại Nhà Trắng rằng sẽ không có chuyện ông lùi bước. Mặc dù vậy, ông hé lộ rằng nếu cuộc đàm phán NAFTA diễn ra tốt đẹp, ông sẽ không đánh thuế thép và nhôm đối với Canada và Mexico.

Nếu không có gì thay đổi, sắc lệnh đánh thuế thép và nhôm nhập khẩu sẽ được ông Trump ký trong tuần này.

Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Wilbur Ross hôm thứ Sáu nói mức thuế trên sẽ áp dụng cho thép và nhôm từ mọi quốc gia, không miễn trừ cho nước nào. Tuy nhiên, vào ngày Chủ nhật, ông Peter Navarro, Giám đốc Hội đồng Thương mại Quốc gia Nhà Trắng, nói sẽ có một cơ chế cho phép doanh nghiệp được miễn trừ trong một số trường hợp.

Kế hoạch đánh thuế này đã dẫn tới những lo ngại về việc xảy ra một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu.

Trong đó, các quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi kế hoạch như Canada và Mexico có thể đánh thuế mạnh hàng nhập khẩu từ Mỹ. Đối với Trung Quốc, cách đáp trả có thể là hạn chế nhập khẩu nông sản Mỹ hoặc bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ. Châu Âu thì đã "đe" sẽ nhằm vào những thương hiệu nổi tiếng của Mỹ như xe máy Harley-Davidson, quần bò Levi’s, rượu whiskey bourbon…