Đây là bước leo thang căng thẳng mới nhất của ông chủ Nhà Trắng với một đối tác thương mại lớn của Mỹ.

“Ấn Độ không chỉ mua một lượng lớn dầu Nga, mà phần lớn lượng dầu đã mua đó, họ còn bán lại trên thị trường mở để kiếm những khoản lãi đậm”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social, cho rằng việc này phản ánh sự thờ ở của Ấn Độ đối với cuộc chiến tranh ở Ukraine. “Vì điều này, tôi sẽ tăng đáng kể thuế quan mà Ấn Độ phải trả cho Mỹ”.

Bài đăng không nói rõ mức tăng thuế sẽ là bao nhiêu. Tuần trước, ông Trump đã công bố mức thuế 25% đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ, gây ra một cú sốc cho New Delhi sau nhiều tháng đàm phán không đạt được đột phá. Ông cũng đã tuyên bố sẽ áp thêm thuế nếu Ấn Độ tiếp tục mua dầu từ Nga.

Lời cảnh báo mới nhất của ông Trump đối với Ấn Độ vào ngày 4/8 được đưa ra trước thời hạn ngày 8/8 để Nga đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine. Không chỉ nhằm vào Ấn Độ, ông Trump gần đây đã nói sẽ áp thuế quan thứ cấp lên tới 100% đối với những quốc gia mua dầu Nga.

Trong số các nước mua dầu Nga trong bối cảnh Moscow bị phương Tây trừng phạt, Trung Quốc và Ấn Độ là hai nước mua nhiều nhất. Mỹ và các đồng minh khác của Ukraine coi những giao dịch mua dầu thô đó là hành vi giúp củng cố nền kinh tế Nga, qua đó làm suy yếu những nỗ lực nhằm buộc Moscow chấm dứt cuộc chiến tranh hiện đã bước sang năm thứ tư ở Ukraine.

Đáp lại sự cảnh báo của ông Trump, New Delhi đưa ra quan điểm cứng rắn. Thủ tướng Narendra Modi - người từng có mối quan hệ thân mật với ông Trump - kêu gọi người Ấn Độ mua hàng hóa trong nước sản xuất và phát tín hiệu rằng nước này sẽ tiếp tục mua dầu của Nga.

Phát biểu hôm thứ Bảy tuần trước tại một sự kiện ở bang Uttar Pradesh, ông Modi nói: “Nền kinh tế toàn cầu đang đương đầu với nhiều mối lo và bầu không khí đang đầy rẫy bất ổn. Bây giờ, dù mua thứ gì, chúng ta cũng sẽ mua sản phẩm do người Ấn đổ mồ hôi làm ra”.

Giới thạo tin tiết lộ với hãng tin Bloomberg rằng Chính phủ của ông Modi chưa hề chỉ đạo các nhà máy lọc dầu của nước này dừng mua dầu Nga. Cả các nhà máy lọc dầu quốc doanh và tư nhân của Ấn Độ đều tiếp tục được phép mua dầu từ những nguồn mà họ mong muốn - theo nguồn tin.

“Việc nhắm vào Ấn Độ là không chính đáng và phi lý”, Bộ Ngoại giao Ấn Độ nói trong một bài đăng trên mạng xã hội vào cuối ngày thứ Hai. Bài đăng cũng nói “hoạt động nhập khẩu của Ấn Độ nhằm đảm bảo chi phí năng lượng có thể đoán định và giá cả phải chăng cho người tiêu dùng” và là “việc làm cần thiết trong bối cảnh tình hình thị trường toàn cầu.”

Kể từ khi chiến tranh Nga - Ukraine nổ ra vào năm 2022, Ấn Độ đã trở thành một khách mua chủ lực của dầu thô Nga, một phần nhờ mức chiết khấu giá dầu hấp dẫn mà phía Nga đưa ra. Trung bình, Ấn Độ đã mua dầu thô của Nga với tốc độ khoảng 1,7 triệu thùng mỗi ngày trong năm nay, theo dữ liệu theo dõi tàu chở dầu do Bloomberg tổng hợp. Cùng với đó, Ấn Độ đã xuất khẩu khoảng 1,4 triệu thùng nhiên liệu tinh chế mỗi ngày trong nửa đầu năm nay, theo dữ liệu của Kpler do Bloomberg tổng hợp. Tuy nhiên, việc định lượng số dầu mà Ấn Độ xuất khẩu được sản xuất riêng từ dầu thô của Nga là rất khó vì các nhà máy lọc dầu thường tiêu thụ dầu từ nhiều nguồn khác nhau.

Liên minh châu Âu (EU) gần đây đã đưa ra một gói trừng phạt nhằm cấm mua nhiên liệu được sản xuất từ dầu thô của Nga, nhưng các nhà giao dịch vẫn đang chờ đợi cơ quan này công bố chi tiết cách thức thực thi những biện pháp đó.

Bất kỳ sự gián đoạn nào trong việc Ấn Độ mua dầu thô của Nga có thể buộc nước này phải tìm kiếm các nguồn cung khác. Tuần trước, nhà máy chế biến dầu thô lớn nhất của Ấn Độ đã phải mua vài triệu thùng dầu thô từ Mỹ và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) trong các giao dịch lớn bất thường được giao hàng nhanh - theo tiết lộ của nguồn thạo tin.

Trong những tuần gần đây, ông Trump tỏ ra cứng rắn với Ấn Độ, chỉ trích nước này về thuế quan và các rào cản khác đối với hàng hóa của Mỹ, cũng như việc Ấn Độ tiếp tục mua năng lượng từ Nga và ở trong các nền kinh tế đang phát triển BRICS - khối đang xem xét các lựa chọn thay thế cho đồng USD với tư cách một đồng tiền thanh toán và dự trữ.

Chính phủ Ấn Độ vẫn thể hiện mong muốn tiếp tục đàm phán thương mại với Mỹ để có được mức thuế quan thấp hơn. Ấn Độ đang xem xét tăng cường mua khí đốt tự nhiên, thiết bị liên lạc và vàng từ Mỹ. Giới chức Ấn Độ coi đây là cách giúp thu hẹp thặng dư thương mại của Ấn Độ với Mỹ, vấn đề vốn dĩ là một mối quan tâm chính của ông Trump.

Mỹ có thâm hụt thương mại với Ấn Độ khoảng 43 tỷ USD vào năm ngoái, lớn thứ 11 - theo số liệu từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

Tuy nhiên, có một số điểm vướng mắc làm phức tạp các cuộc thảo luận thuơng mại giữa giới chức hai nước. Trong đó, phía Ấn Độ không muốn mở cửa các lĩnh vực nhạy cảm như nông nghiệp và sữa cho hàng hóa Mỹ. Ấn Độ hạn chế nhập khẩu sữa vì các quy định về thức ăn chăn nuôi không thể được nới lỏng vì nhạy cảm tôn giáo.