Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của Hà Nội chưa tương xứng với tiềm năng

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, tính đến nay, toàn thành phố có 285 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Trong đó có 185 mô hình thuộc lĩnh vực trồng trọt, 45 mô hình thuộc lĩnh vực chăn nuôi, 54 mô hình thuộc lĩnh vực thủy sản và 01 mô hình kết hợp trồng trọt và chăn nuôi.

Giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao chiếm khoảng 40% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp thành phố Hà Nội. Hà Nội phấn đấu đến năm 2030, tỷ lệ sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đạt trên 70% tổng sản phẩm nông nghiệp toàn Thành phố.

CÔNG NGHỆ CAO MỚI CHỈ CÓ Ở VÀI KHÂU

Tại hội thảo “Thúc đẩy ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội”, ông Nguyễn Văn Thuần, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Hà Nội chia sẻ, ứng dụng công nghệ cao diễn ra ở mọi lĩnh vực trong nông nghiệp, như: ứng dụng công nghệ kết nối vạn vật IoT, công nghệ canh tác không sử dụng đất, công nghệ Blockchain truy xuất nguồn gốc, công nghệ biofloc…

Tuy nhiên, ông Thuần thẳng thắn đánh giá, sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở Hà Nội mới chỉ được thực hiện chủ yếu ở từng khâu, chưa ứng dụng công nghệ cao đồng bộ.

Việc ứng dụng các quy trình canh tác tiên tiến như sản xuất và quản lý chất lượng nông sản theo tiêu chuẩn VietGap, quy trình quản lý dịch bệnh trên cây trồng, công nghệ thông tin, tự động hóa, công nghệ sinh học,... cũng chưa toàn diện.

Công nghệ cao chủ yếu mới thực hiện ở một vài khâu như tưới tiết kiệm theo công nghệ tưới nhỏ giọt, tưới phun sương, canh tác cây trồng trong nhà màng, nhà lưới,... Còn khâu thu hoạch, bảo quản, chế biến vẫn áp dụng công nghệ thủ công, công nghệ lạc hậu nên năng suất, chất lượng nông sản còn thấp.

Hơn nữa, theo ông Nguyễn Ngọc Sơn, Phó Chủ tịch Hội chăn nuôi Việt Nam, thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao còn hạn hẹp, không ổn định, khả năng cạnh tranh thấp, chưa tương xứng với mức độ đầu tư.

Trong khi đó, đầu tư công nghệ cao đòi hỏi nguồn lực, vốn quá lớn nhưng thu hồi lại quá chậm. Đơn cử có 4 cơ sở giết mổ công nghiệp đầu tư lớn nhưng hoạt động không hiệu quả phải đóng cửa.

Dù thành phố Hà Nội đã có những chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và đã đạt được những thành công bước đầu nhưng theo ông Thuần, thành tựu đó chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thể là Thủ đô.

Cùng với đó, cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp thông minh còn thiếu, chưa đồng bộ và chưa đủ mạnh...

Thậm chí, PGS. TS Trần Khắc Thi, Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Hà Nội cho rằng dù đã có quy định hỗ trợ kinh phí (từ 70-80%) cho những đề tài nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ tạo ra sản phẩm mới, hay thực hiện các dự án sản xuất thử nghiệm, nhưng đến nay chính sách này chưa được áp dụng trên địa bàn Hà Nội.

Do đó, vẫn cần có một số chính sách đột phá hơn nữa để nông nghiệp công nghệ cao ở thành phố Hà Nội tương xứng với tiềm năng vốn có.

CẦN CHÍNH SÁCH TOÀN PHẦN

Để phát triển nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội, ông Thuần cho rằng cần rà soát phương án quy hoạch nông nghiệp tích hợp vào quy hoạch Thành phố.

Trong đó, cần định hướng cụ thể về phát triển nông nghiệp công nghệ cao Hà Nội trên cơ sở quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch sử dụng đất nhằm tạo ra một cấu trúc cân bằng, hợp lý giữa các yếu tố trong hệ sinh thái nông nghiệp và góp phần bảo vệ môi trường Thủ đô.

Đồng thời, xây dựng cơ chế chính sách phù hợp trong việc khuyến khích người dân, doanh nghiệp đầu tư vốn để ứng dụng công nghệ cao, nhất là các chính sách về đất đai, quy hoạch phát triển,....

Bên cạnh đó, đẩy mạnh việc tổ chức thực hiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao đã được ban hành. Trong đó chú trọng thu hút doanh nghiệp vào sản xuất nông nghiệp công nghệ cao gắn với bảo vệ môi trường.

Theo ông Thuần, phát triển nguồn nhân lực là mục tiêu then chốt, quyết định để Hà Nội trở thành một trong những đầu tàu phát triển kinh tế, trung tâm nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học và công nghệ của cả nước, vì vậy, cần tăng cường công tác đào tạo, tập huấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phát triển nông nghiệp công nghệ cao để tạo động lực thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp.

Mặt khác, tăng cường việc xây dựng các mô hình trình diễn ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp gắn với các chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm mà doanh nghiệp là đầu tàu của chuỗi.

“Những mô hình này vừa tạo nền tảng cho việc xây dựng các chuỗi giá trị nông nghiệp quy mô khép kín, vừa ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, bảo quan, lưu thông sản phẩm và xúc tiến thương mại”, ông Thuần phân tích.

Để có thị trường tiêu thụ cho các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, PGS. TS Trần Khắc Thi đề xuất, Thành phố cần hỗ trợ, khuyến khích các hợp tác xã, tổ hợp tác xây dựng các trang website quảng bá sản phẩm, tiếp cận thông tin phản hồi của người tiêu dùng, liên kết với trang thông tin điện tử của huyện... để tạo thế cạnh tranh.

Người sản xuất cần xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, kết hợp với tổ chức giới thiệu rộng rãi sản phẩm đến với người tiêu dùng. Đặc biệt là cần có giải pháp thực hiện liên kết trong tiêu thụ nông sản chất lượng cao.