Phe Dân chủ ra “tối hậu thư” cho Phó tổng thống về luận tội ông Trump

Hạ viện Mỹ sẽ đưa ra một nghị quyết nhằm luận tội Tổng thống Donald Trump lần thứ hai trong chưa đầy 2 năm trừ phi Phó tổng thống Mike Pence và nội các của ông Trump kích hoạt Điều 25 sửa đổi trong Hiến pháp để phế truất ông Trump - Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi ra "tối hậu thư".

"Để bảo vệ Hiến pháp và nền dân chủ Mỹ, chúng ta cần hành động khẩn cấp, vì Tổng thống này đại diện cho một nguy cơ rõ mồn một đối với cả hai điều này", hãng tin Bloomberg viết trong một lá thư đề ngày 10/1 gửi các nghị sỹ Dân chủ tại Hạ viện. "Mỗi ngày trôi qua, nỗi sợ hãi về cuộc tấn công của vị Tổng thống này vào nền dân chủ Mỹ càng tăng thêm, và bởi thế, cần phải hành động càng sớm càng tốt".

Bà Pelosi nói rằng các nhà lãnh đạo của Đảng Dân chủ sẽ kêu gọi sự đồng thuận tuyệt đối trong Hạ viện để đi đến nghị quyết nhằm hối thúc ông Pence triệu tập một phiên họp nội các để kích hoạt Điều 25, "công bố Tổng thống không còn đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ".

Nếu có bất kỳ sự phản đối nào của một nghị sỹ Dân chủ hay Cộng hòa, nghị quyết sẽ được đem ra bỏ phiếu tại Hạ viện vào ngày 12/1. Một khi nghị quyết được thông qua, ông Pence sẽ có 24 tiếng đồng hồ để hành động. Tuy nhiên, theo nguồn thạo tin, ông Pence đã bác bỏ ý tưởng dùng Điều 25, cho rằng đây không phải là một phương án khả thi.

"Tiếp đó, chúng tôi sẽ triển khai thủ tục luận tội", bà Pelosi nói về trường hợp ông Pence nhất quyết không hành động để phế truất ông Trump.

Hơn 200 nghị sỹ Dân chủ tại Hạ viện đã nhất trí hậu thuẫn một nghị quyết luận tội ông Trump, cáo buộc ông "kích động nổi loạn", dính líu đến các tội danh hình sự, "cố tình kích động bạo lực chống lại Chính phủ Mỹ" trong vụ người ủng hộ ông gây bạo loạn tại tòa nhà Quốc hội Mỹ hôm 6/1.

Hạ viện có thể đẩy nhanh các thủ tục đưa ông Trump ra luận tội, nhưng Thượng viện chỉ có thể tiến hành một phiên xét xử sớm nhất vào ngày 19/1.

Một vấn đề mà phe Dân chủ phải tính đến khi đưa ông Trump ra luận tội, và đó chính là chương trình nghị sự của Tổng thống đắc cử Biden. Nếu phải xét xử ông Trump, Thượng viện sẽ không giải quyết được các công việc quan trọng khác, như phê chuẩn nhân sự trong nội các của ông Biden hay các dự luật cấp bách như tăng mức hỗ trợ vượt Covid-19 cho người dân.

Đến nay, ông Biden tỏ ra thận trọng và hạn chế phát ngôn về vấn đề luận tội ông Trump. Hôm thứ Sáu, ông nói đây là vấn đề do Quốc hội quyết định, và việc ông nhậm chức chính là cách nhanh nhất để ông Trump phải rời Nhà Trắng.

Cuối năm 2019, Hạ viện Mỹ luận tội ông Trump với hai cáo buộc là lạm dụng quyền lực trong quan hệ với Ukraine nhằm tìm cách gây ảnh hưởng lên cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2020 và cản trở Quốc hội thi hành công vụ. Trong lịch sử Mỹ, ông Trump là vị Tổng thống thứ ba bị luận tội, nhưng chưa có vị nào bị kết tội.