"Nền kinh tế Việt Nam đang có độ mở rất lớn với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu bằng 193% GDP năm 2017 nên dễ chịu tác động của các bất ổn của thế giới. Chúng tôi đang lo ngại chu kỳ "khủng hoảng 10 năm"".

Phát biểu trên được Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đưa ra khi ông tham dự Hội thảo "Củng cố và tạo lập nền tảng cho tăng trưởng nhanh và bền vững trong bối cảnh mới ở Việt Nam", ngày 10/6.

Chia sẻ với các nhà quản lý, nhà khoa học kinh tế, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, các căng thẳng địa - chính trị trên thế giới và trong khu vực đang diễn biến khó lường, sự ảnh hưởng của cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật hiện nay vừa mang lại lợi ích vừa có thách thức to lớn đi kèm.

"Chúng ta phải hành xử như thế nào với cuộc cách mạng khoa học này khi mà ta chưa tạo được đột phá khi thực hiện Nghị quyết số 36 của Bộ Chính trị đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về công nghệ thông tin và mạnh bằng công nghệ thông tin?", Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nêu vấn đề.

Lo ngại những tác động của độ mở nền kinh tế chu kỳ "khủng hoảng 10 năm", Phó thủ tướng cho biết, Thủ tướng đã chỉ đạo các Bộ: Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp, Công Thương,… xây dựng báo cáo đánh giá rõ rủi ro, thách thức Việt Nam phải đối mặt từ nay tới năm 2020 và những năm tiếp theo, các bộ sắp hoàn thành báo cáo, phải chăng ổn định kinh tế vĩ mô phải là nhiệm vụ hàng đầu.

Lãnh đạo Chính phủ đề nghị các nhà khoa học tiếp tục cho ý kiến về vấn đề này.

Bên cạnh đó, Phó thủ tướng cho rằng Việt Nam cần tiếp tục cơ cấu lại các thị trường xuất khẩu cũ và mở rộng thị trường sang các khu vực, quốc gia khác, không thể loay hoay chỉ có 10 thị trường chính như hiện nay. Với thị trường trong nước, Phó Thủ tướng cho rằng hai năm qua tăng trưởng trên 10%/năm nhưng cơ sở hạ tầng của thị trường nội địa còn yếu kém, cần phải được tập trung làm rõ, tạo nền tảng vững chắc cho thị trường này.

Trong điều kiện Chính phủ thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế, điều hành chính sách kinh tế tài khoá, tiền tệ chặt chẽ, nền kinh tế không còn phụ thuộc vào công nghiệp khai khoáng, giải ngân vốn đầu tư công gặp nhiều khó khăn mà tăng trưởng năm sau cao hơn năm trước, Phó thủ tướng mong muốn các nhà khoa học làm rõ các yếu tố trên, đánh giá liệu nền kinh tế đã chuyển sang giai đoạn mới?

Các nhà khoa học cũng cần hiến kế gia tăng tính gắn kết trong phát triển kinh tế, xã hội và môi trường dựa trên nguyên tắc "không đánh đổi phát triển kinh tế để hủy hoại môi trường, không để ai phải tụt lại ở phía sau"; tính kết nối giữa khu vực FDI và các khu vực khác trong nền kinh tế trên quan điểm "ngoại lực là quan trọng, nội lực là quyết định".

Tại hội thảo, Phó thủ tướng cũng đặt vấn đề tăng trưởng kinh tế cải thiện nhưng giá trị gia tăng của nền kinh tế lại giảm đi. "Phải chăng ta đang dịch chuyển kinh tế sang khu vực 2, 3 đòi hỏi phải đầu tư ban đầu cao hơn khu vực 1 và thời gian quay vòng lâu hơn? Ngay cả trong khu vực 1, nền sản xuất, xuất khẩu chuyển từ cây ngắn ngày sang cây dài ngày cũng cần phải đầu tư cao hơn nên hiện nay giá trị gia tăng mang lại còn đang thấp?"

"Ta nói nhiều nâng cao năng lực cạnh tranh, nhưng ít nói tới phát triển các thị trường như thị trường tài chính - vốn, lao động, khoa học công nghệ, hàng hoá - dịch vụ và thị trường bất động sản. Các quy chuẩn của thị trường phải được xây dựng như thế nào?", Phó thủ tướng phát biểu.

Đặc biệt, Phó thủ tướng cho rằng các chỉ tiêu về sự bền vững của nền kinh tế là chưa có, Chính phủ mong muốn "đặt hàng" các nhà khoa học về nội dung này.