Ngày 1/9/2021, IHS Markit công bố báo cáo Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam tháng 8/2021.

Trong đó có ba điểm đáng chú ý: Đợt bùng phát dịch Covid-19 hiện nay khiến sản lượng giảm mạnh; những biện pháp hạn chế khiến việc làm giảm mạnh nhất trong 16 tháng do những biện pháp hạn chế và thời gian giao hàng của các nhà cung cấp bị kéo dài ở mức kỷ lục mới.

IHS Markit nhận định tình trạng suy thoái trong lĩnh vực sản xuất của Việt Nam trầm trọng hơn trong tháng 8 khi bối cảnh dịch bệnh Covid-19 bùng phát ở mức độ tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu.

Những biện pháp hạn chế dẫn đến đóng cửa tạm thời một số doanh nghiệp, các biện pháp giãn cách xã hội và hạn chế đi lại nhằm cố gắng kìm hãm sự lây lan dịch bệnh khiến sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới, hoạt động mua hàng và việc làm đều giảm nhanh hơn.

Tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng chưa từng có tiền lệ tiếp tục diễn ra trong bối cảnh khó khăn của khâu vận chuyển và áp lực đối với các hải cảng của quốc gia. Điều này, cùng với tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu, đã tạo áp lực làm chi phí đầu vào tiếp tục tăng mạnh.

Một bức tranh tương  tự được ghi nhận với số lượng đơn đặt hàng mới khi chỉ số  này giảm tháng  thứ  ba liên tiếp, và tốc độ giảm là nhanh nhất trong thời gian 16 tháng. Tốc độ giảm của số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cũng nhanh hơn khi  những hạn chế do Covid-19 làm hoạt động xuất khẩu khó khăn.

Thị trường lao động của lĩnh vực sản xuất cũng chịu ảnh hưởng của các hạn chế giãn cách xã hội. Một số công ty cho biết họ đã hoạt động theo chính sách "3 tại chỗ" để duy trì một số nhân viên tại nơi làm việc, nhưng không phải tất cả nhân viên đều có thể giam gia. Về tổng thể, việc làm đã giảm tháng thứ ba liên tiếp, và tốc độ giảm là nhanh và mạnh nhất kể từ tháng 4/2020.

Chuỗi cung ứng tiếp tục bị gián đoạn nghiêm trọng khi thời gian giao hàng kéo dài ở mức kỷ lục tháng thứ hai liên tiếp. Những khó khăn của khâu vận tải được nhiều người nhắc đến, khi tình trạng tắc nghẽn tại các hải cảng do không thể hoạt động hết công suất.

Tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu là nhân tố thứ hai góp phần làm kéo dài thời gian giao hàng. Tình trạng khan hiếm nguyên vật liệu và những vấn đề của khâu vận tải làm chi phí đầu vào tiếp tục tăng mạnh, và tốc độ tăng giá vẫn thuộc mức nhanh nhất trong một thập kỷ.

Để bù đắp, giá cả đầu ra cũng tăng, mặc dù mức độ tăng là thấp hơn nhiều so với chi phí đầu vào khi một số công ty phải giảm giá để duy trì doanh số.

Tháng 8 cũng ghi nhận mức giảm gần kỷ lục của hoạt động mua hàng trong bối cảnh đóng cửa công ty tạm thời và yêu cầu sản lượng giảm. Mặc dù giảm hoạt động mua hàng, tồn kho hàng hóa đầu vào đã tăng lần đầu tiên trong ba tháng. Tình trạng tăng chủ yếu phản ánh những khó khăn của các công ty trong việc duy trì sản lượng.

Bình luận về kết quả khảo sát mới đây, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại IHS Markit, nhận định các nhà sản xuất Việt Nam hiện đang đối mặt với một nhiệm vụ gần như bất khả thi khi mà các hạn chế được áp dụng để kìm hãm sự lây lan của COVID-19 làm cản trở khả năng sản xuất hàng hóa.

Một số phải đóng cửa hoàn toàn, một số khác hoạt động cầm chừng với số lượng nhân viên hạn chế - một số công ty cho biết họ đã phải thực hiện chính sách '3 tại chỗ' để duy trì nhân viên tại nơi làm việc.

Những nhà sản xuất vẫn còn hoạt động đang phải đối diện với tình trạng chậm chễ trong khâu nhận hàng hóa đầu vào, khi tình trạng giảm công suất tại các cảng thường dẫn đến trì hoãn giao hàng.

Hệ quả của toàn bộ việc này là chỉ số PMI mới nhất đã cho thấy mức sụt giảm đáng kể của sản lượng ngành sản xuất, và mức giảm chỉ đứng sau mức kỷ lục được ghi nhận vào tháng 4/2020. Các công ty cũng thay đổi kỳ vọng của họ khi triển vọng cho thấy thời kỳ hạn chế rất có thể còn kéo dài.