Nghị quyết gồm 7 Điều, quyết nghị bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 số tăng thu ngân sách nhà nước năm 2022 chưa được bổ sung tại Nghị quyết số 40/2023/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022; phân bổ, sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi thường xuyên của ngân sách trung ương năm 2022 là 3.102 tỷ đồng, gồm: tăng thu ngân sách trung ương là 972 tỷ đồng; tăng thu ngân sách địa phương là 2.130 tỷ đồng.

Nghị quyết cũng phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022. Theo đó, tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 2.713.787 tỷ đồng, bao gồm cả số thu chuyển nguồn từ năm 2021 chuyển sang năm 2022, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2021, thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 2.897.466 tỷ đồng, bao gồm cả số chi chuyển nguồn từ năm 2022 sang năm 2023. Bội chi ngân sách nhà nước là 293.313 tỷ đồng, bằng 3,07% tổng sản phẩm trong nước (GDP), không bao gồm kết dư ngân sách địa phương. Tổng mức vay của ngân sách nhà nước để bù đắp bội chi và trả nợ gốc là 488.406 tỷ đồng.

CHÚ TRỌNG DỰ BÁO, LẬP DỰ TOÁN THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC SÁT ĐÚNG THỰC TẾ

Nghị quyết giao Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân các cấp và các đơn vị quản lý thu, chi ngân sách nhà nước thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương tài chính, ngân sách nhà nước. Làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm người đứng đầu, các tập thể, cá nhân quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong lập, chấp hành dự toán.

Chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong lập, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước. Tiếp tục chú trọng công tác dự báo, lập dự toán thu, chi ngân sách nhà nước sát đúng thực tế. Lập dự toán chi ngân sách nhà nước bảo đảm phù hợp với yêu cầu và khả năng thực hiện để huy động, sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước…

Tiếp tục tăng cường, có các giải pháp quản lý, sử dụng chặt chẽ số tăng thu ngân sách nhà nước gắn với điều hành và xây dựng kế hoạch huy động vốn bù đắp bội chi ngân sách nhà nước và vay, trả nợ bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả…

Quản lý chặt chẽ các khoản chi chuyển nguồn ngân sách nhà nước. Trong năm 2024, tiếp tục rà soát, hủy bỏ, thu hồi triệt để về ngân sách nhà nước các khoản chi ngân sách nhà nước, chi ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương năm 2023 và năm 2022 trở về trước quản lý, sử dụng không đúng quy định, đã hủy dự toán, không có nhu cầu sử dụng hoặc hết thời gian giải ngân để giảm bội chi ngân sách trung ương.

Không chuyển nguồn sang năm 2024 các khoản chi ngân sách nhà nước, chi ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương quản lý, sử dụng không đúng quy định, đã hủy dự toán, không có nhu cầu sử dụng hoặc hết thời gian giải ngân, phải thu hồi về ngân sách trung ương.

Quản lý chặt chẽ việc tạm ứng chi ngân sách nhà nước. Trong năm 2024, tiếp tục có các giải pháp quyết liệt để xử lý dứt điểm, thu hồi số tạm ứng quá thời hạn quy định kéo dài nhiều năm. Làm rõ các trường hợp không có khả năng thu hồi số kinh phí tạm ứng quá thời hạn quy định. Thực hiện nghiêm các chế tài xử phạt, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân không thực hiện đúng quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước, Nghị quyết của Quốc hội trong quản lý, thu hồi số tạm ứng ngân sách nhà nước.

Tiếp tục kiểm soát bội chi ngân sách nhà nước, nợ công để bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, ổn định kinh tế vĩ mô. Quản lý chặt chẽ việc huy động, sử dụng vốn vay bù đắp bội chi và trả nợ gốc của ngân sách nhà nước. Theo dõi, đánh giá sát đúng khả năng thu, chi ngân sách nhà nước năm 2024 và số chuyển nguồn để xây dựng kế hoạch và tổ chức phát hành trái phiếu Chính phủ gắn với khả năng giải ngân chi ngân sách nhà nước, trả nợ gốc của ngân sách bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả.

Trong năm 2024, tiếp tục rà soát, xử lý, thu hồi triệt để về ngân sách nhà nước các khoản thu, chi, chuyển nguồn ngân sách nhà nước không đúng quy định theo kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước đối với niên độ ngân sách nhà nước năm 2022 và năm 2021 trở về trước đã được cấp có thẩm quyền phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước nhưng chưa xử lý...

THỰC HIỆN NGHIÊM KỶ LUẬT, KỶ CƯƠNG TÀI CHÍNH, NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC

Trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022.

Ông Mạnh cho biết tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và Hội trường về quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022. Các đại biểu cơ bản thống nhất nội dung Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách, báo cáo của Chính phủ và Kiểm toán nhà nước; các ý kiến góp ý cụ thể chủ yếu liên quan đến việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương tài chính không nghiêm; nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm trong lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước cần chấn chỉnh, sớm khắc phục.

Nhiều ý kiến đánh giá cao sự chỉ đạo, điều hành và tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm chậm được khắc phục tại một số Bộ, ngành, địa phương. Đề nghị nêu rõ những hạn chế, bất cập trong công tác lập, chấp hành dự toán, quyết toán vào Nghị quyết của Quốc hội và khẩn trương có giải pháp khắc phục

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhất trí ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Theo đó, đã chỉ đạo thể hiện kết quả đạt được và các tồn tại hạn chế tại Điều 2 dự thảo Nghị quyết phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2022 và giao Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, kiểm điểm, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm và tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước tại các khoản 2, 3, 4, 5, 6 và 7 Điều 4 dự thảo Nghị quyết.

Một số ý kiến đề nghị Chính phủ xem xét lại công tác lập dự toán thu, chi ngân sách nhà nước chưa sát; công tác lập, thẩm định, giao dự toán, chuẩn bị đầu tư còn chậm và tổ chức thực hiện chi ngân sách nhà nước còn hạn chế; số quyết toán chi thường xuyên một số lĩnh vực chi quan trọng và chi đầu tư đạt tỷ lệ thấp; dẫn đến việc giảm bội chi ngân sách nhà nước không thực chất. Việc không thực hiện được dự toán chi ngân sách nhà nước để đưa nguồn lực vào nền kinh tế, gây lãng phí, giảm hiệu quả nguồn lực huy động.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, thời điểm lập dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 tình hình kinh tế  xã hội trong nước gặp nhiều khó khăn,dịch bệnh Covid-19 diễn biến rất phức tạp. Theo đó, dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 trình Quốc hội ở mức khá thận trọng để chủ động trong điều hành, dự toán chi thường xuyên ngân sách Trung ương dành nguồn khá lớn dự kiến để xử lý các vấn đề phát sinh trong năm.

Tuy nhiên, thực tế năm 2022, dịch bệnh sớm được kiểm soát, kinh tế nhanh chóng phục hồi, tăng trưởng đạt mức cao hơn nhiều so với dự báo,đã giúp thu ngân sách nhà nước năm 2022 vượt cao so với dự toán; nhiều nhiệm vụ chi không phân bổ hoặc không phân bổ hết, nên phải hủy dự toán.

Tuy nhiên, như ý kiến đại biểu Quốc hội đã nêu, quyết toán chi ngân sách nhà nước năm 2022 thấp hơn nhiều so với dự toán, bằng 94,3% dự toán. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương rút kinh nghiệm trong công tác lập, tổ chức thực hiện chi ngân sách nhà nước bảo đảm sát đúng yêu cầu để không gây lãng phí nguồn vốn vay bù đắp bội chi ngân sách nhà nước không sử dụng trong năm.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo thể hiện các tồn tại, hạn chế tại Điều 2 và yêu cầu các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và các giải pháp khắc phục tại các điểm a, b, c, d và đ khoản 2 Điều 4 dự thảo Nghị quyết.