Trung Quốc vừa bước một bước tiến mới trong việc gia tăng vai trò toàn cầu của đồng Nhân dân tệ, bằng cách cho phép các công ty trong nước đem đồng tiền này ra nước ngoài để phục vụ cho mục đích đầu tư.

Tờ Financial Times cho biết, động thái này của Bắc Kinh được đưa ra trong bối cảnh Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) lần đầu tiên tăng tỷ giá tham chiếu đồng Nhân dân tệ qua mức 6,6 Nhân dân tệ đổi 1 USD vào ngày 13/1, một ngày sau khi Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Timothy Geithner nhắc lại những quan ngại của nước Mỹ xung quanh chính sách tỷ giá của Trung Quốc.

Chủ đề tỷ giá Nhân dân tệ, đồng tiền mà nhiều đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ cho là đang được định giá dưới giá trị thực, sẽ là một chủ đề hàng đầu trong các cuộc đối thoại giữa Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và người đồng cấp Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm của ông Hồ Cẩm Đào tới Washington vào tuần tới.

Trong mấy năm trở lại đây, Trung Quốc đã có nhiều nỗ lực nhằm quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ, mà không từ bỏ các biện pháp kiểm soát sự di chuyển của các dòng vốn. Từ tháng 7/2009, các công ty Trung Quốc đã được cho phép sử dụng đồng Nhân dân tệ để thanh toán trong thương mại quốc tế theo sáng kiến nhằm giảm sự phụ thuộc của Bắc Kinh vào đồng USD.

Còn lần này, theo quy định mới của PBoC, các công ty Trung Quốc đại lục có thể sử dụng đồng Nhân dân tệ để mở hoạt động kinh doanh ở nước ngoài và trong các vụ mua lại.

“Đây là một bước tiến quan trọng nhằm quốc tế hóa Nhân dân tệ. Nói quan trọng là vì động thái này sẽ cung cấp thêm những công cụ cho phép đồng Nhân dân tệ chảy ra khỏi Trung Quốc”, ông Dariusz Kowalczyk, một chiến lược gia thuộc ngân hàng Crédit Agricole, phát biểu với Financial Times.

Mặc dù PBoC không đưa ra một mức giới hạn cụ thể nào đối với quy mô của các khoản đầu tư bằng Nhân dân tệ mà các doanh nghiệp được phép thực hiện ở nước ngoài, các công ty Trung Quốc vẫn sẽ phải xin cơ quan chức năng cấp phép nếu muốn chuyển tiền Nhân dân tệ ra khỏi biên giới Trung Quốc, tương tự như đối với các khoản đầu tư bằng ngoại tệ.

“Hãy chờ xem các đối tác nước ngoài muốn bán công ty mà phía Trung Quốc muốn mua có sẵn lòng chấp nhận thanh toán bằng Nhân dân tệ hay không”, ông Kowalczyk nói.

Hiện tại, các công ty nước ngoài hầu như không có con đường nào khác để sử dụng đồng Nhân dân tệ, ngoài việc mua hàng hóa từ Trung Quốc, gửi vào các tài khoản lãi suất thấp hoặc mua trái phiếu, hoặc chuyển đổi sang các đồng tiền khác. Trung Quốc vẫn áp dụng những biện pháp kiểm soát ngặt nghèo đối với các khoản đầu tư từ nước ngoài.

PBoC cho biết, giá trị thương mại được thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ đã đạt mức 340 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 51 tỷ USD, trong thời gian từ tháng 6-11, so với con số 0 cách đó một năm rưỡi. Các ngân hàng nước ngoài bao gồm HSBC, JPMorgan Chase và Standard Bankalready của Nam Phi đều đã tung ra dịch vụ thanh toán thương mại bằng Nhân dân tệ.

Giới ngân hàng cho biết, Chính phủ Trung Quốc đang khuyến khích các doanh nghiệp quốc doanh lớn thực hiện các vụ mua lại bằng Nhân dân tệ thay vì các đồng tiền khác. Hồng Kông hiện còn là một thị trường nhỏ nhưng phát triển nhanh chóng dành cho các sản phẩm tài chính bằng Nhân dân tệ mà các nhà đầu tư nước ngoài được phép giao dịch.

Theo các nhà chuyên môn, việc Trung Quốc tiến hành quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ song song với duy trì kiểm soát dòng vốn sẽ ngày càng trở nên khó khăn hơn, một khi một lượng Nhân dân tệ lớn được tích lũy ở bên ngoài biên giới nước này.