
Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam
Việt Nam đáp ứng các tiêu chí nâng hạng từ thị trường chứng khoán cận biên lên thị trường mới nổi.
Thứ Ba, 07/10/2025
Vũ Khuê
12/11/2024, 07:34
Nông nghiệp là lĩnh vực quan trọng, đóng góp 11-12% GDP. Xuất khẩu khoảng 52 tỷ USD mỗi năm. Khoảng 58% người Việt Nam liên quan tới tam nông…, tuy nhiên tài trợ chuỗi cung ứng nông sản còn khiêm tốn…
Tại diễn đàn “Thúc đẩy hợp tác, liên kết, phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp Việt Nam”, TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia, cho biết tổng dư nợ tín dụng tam nông (nông nghiệp, nông thôn và nông dân) năm 2016 chiếm khoảng 18% tổng dư nợ, đến cuối năm 2023 là 3,3 triệu tỷ đồng, chiếm 24,3% tổng dư nợ cho nền kinh tế.
Con số trên chứng tỏ hệ thống ngân hàng không hề giảm cho vay trong lĩnh vực tam nông. Chưa kể chương trình quốc gia như Chương trình trọng điểm quốc gia, Chương trình nông thôn mới… hàng năm vài chục nghìn tỷ đồng. Riêng cho vay nông lâm thủy sản, cuối tháng 6 năm 2024 đạt 986.000 tỷ đồng (tương ứng gần 7% tổng dư nợ nền kinh tế).
Song đánh giá một cách thẳng thắn, ông Lực cho rằng quy mô hoạt động tài trợ chuỗi cung ứng tại Việt Nam còn rất nhỏ, trong khi kim ngạch xuất khẩu nhập tăng khá, khoảng 10%/năm giai đoạn 2013-2023.
Năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt xấp xỉ 800 tỷ USD, trong khi các ngân hàng thương mại chỉ tài trợ thương mại cho 20% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu; trong đó, tài trợ chuỗi cung ứng chỉ chiếm 2%.
“Nếu so với thế giới, con số này rất èo uột. Các đơn vị cung cấp chủ yếu vẫn là các ngân hàng thương mại, các công ty tài chính chưa tham gia nhiều”, ông Lực nhận định.
Sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng chính là bao thanh toán, tài trợ nhà cung cấp, tài trợ nhà phân phối… Quy mô bao thanh toán của Việt Nam rất khiêm tốn, năm 2023 đạt 1,14 tỷ USD.
Trong khi đó, theo ông Lực, chúng ta đã có một số cơ chế, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn. Như Nghị quyết số 26 – NQ/TW - Nghị quyết tam nông lần đầu tiên năm 2008, tiếp đó là Quyết định số 68/2013 về chính sách hỗ trợ lãi suất nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp, Nghị định 210/2013 về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp – nông thôn…
“Chính sách cho vay đã có từ lâu, tuy nhiên cần đẩy mạnh hơn nữa. Nhiều chính sách đã có nhưng thực thi chưa tốt, do quy trình thủ tục vô cùng phức tạp”, ông Lực nhấn mạnh.
Hay Nghị định 67/2014 về chính sách phát triển thuỷ sản, ông Lực đánh giá là thất bại, dù đã được ban hành 10 năm qua.
Theo vị chuyên gia này, hiện có nhiều khó khăn, thách thức với sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng chính. Đó là các ngân hàng thương mại thường yêu cầu phải có tài sản đảm bảo, trong khi các sản phẩm tài trợ thương mại gồm tài trợ cho các khoản phải thu, tài trợ hóa đơn, tài trợ lô hàng… còn ít được áp dụng do tính chất rủi ro.
Hơn nữa, các công ty tài chính chưa tham gia nhiều vào thị trường, khiến nguồn cung bị phụ thuộc vào các ngân hàng thương mại. Các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp nông nghiệp còn hạn chế về năng lực quản trị, tài chính và công nghệ…
Bên cạnh đó, chưa có nhiều nền tảng kết nối các nhà cung ứng, nhà phân phối, nhà cung cấp tài chính và các dịch vụ hỗ trợ khác.
Chính sách bảo hiểm nông nghiệp thí điểm năm 2013 - 2018 đến 2020 là chấm dứt và không có tổng kết, đánh giá. Đến bây giờ, Việt Nam là một trong số ít nước không có chính sách bảo hiểm nông nghiệp.
Theo ông Lực, để khắc phục hạn chế trên, cần sự nỗ lực từ nhiều phía: từ chính sách của Chính phủ, các tổ chức tài chính và doanh nghiệp.
Về phía Chính phủ, ông Lực cho rằng cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, đẩy nhanh tiến độ xây dựng hành lang pháp lý cho các mô hình kinh doanh mới như cho vay ngang hàng, cơ chế chia sẻ dữ liệu, cơ chế sanbox cho Fintech…
Đồng thời, cần tổng kết đánh giá và có phương án tiếp theo đối với bảo hiểm nông nghiệp. Tiếp tục phát triển thị trường vốn, đặc biệt là thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường phái sinh nông sản. Hoàn thiện hệ thống thông tin, dữ liệu dự báo về thị trường, về sản phẩm và rủi ro, giá cả nông sản nhằm giúp nông dân và doanh nghiệp có định hướng sản xuất, tiêu thụ ổn định.
Mặt khác, cần có chiến lược tiếp thị và mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản, tập trung xây dựng thương hiệu, tận dụng FTA thế hệ mới, quyết tâm tháo gỡ thẻ vàng EU.
UBND các tỉnh, thành phố đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng và quyền sở hữu tài sản trên đất để thế chấp, đặc biệt là tài sản như nhà kính, nhà lưới, ao nuôi…
Đối với các nhà cung cấp dịch vụ tài trợ chuỗi cung ứng, cần thiết kế sản phẩm phù hợp, linh hoạt hơn về tài sản thế chấp. Các ngân hàng thương mại lớn, có lợi thế về nguồn lực và nền khách hàng có thể xây dựng nền tảng kết nối các thành viên trong chuỗi cung ứng. Chủ động tìm kiếm, làm việc với những tổ chức quốc tế để có nguồn vốn dành cho tài trợ chuỗi cung ứng.
Với các doanh nghiệp nông nghiệp, ông Lực khuyến nghị cần chủ động tìm hiểu về các giải pháp tài trợ chuỗi cung ứng và các lợi ích, tăng cường minh bạch hóa thông tin để có thể tiếp cận các sản phẩm tài trợ chuỗi cung ứng nói riêng và dịch vụ tài chính nói chung.
Chủ động nghiên cứu để chuyển hướng sang nông nghiệp xanh, phát triển bền vững để có thể tiếp cận nguồn vốn trong và ngoài nước cho lĩnh vực này.
Dầu thực vật tinh luyện (dầu cọ, đậu nành, hướng dương...) là nguyên liệu thiết yếu trong ngành công nghiệp thực phẩm. Tuy nhiên, Việt Nam hiện chưa có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) cụ thể cho loại dầu này, nên các doanh nghiệp vẫn đang phải áp dụng các tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) chung cho dầu thực vật như TCVN 7597:2018, hoặc các quy chuẩn chung như QCVN 8- 1:2011/BYT (ô nhiễm độc tố vi nấm) và QCVN 8-2:2011/BYT (kim loại nặng)…
Tổng giá trị xuất khẩu nông lâm thuỷ sản 9 tháng của Việt Nam năm 2025 đạt 52,31 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước, khẳng định đà phục hồi mạnh mẽ của khu vực nông nghiệp trong bối cảnh thương mại toàn cầu còn nhiều biến động. Tổng cán cân thương mại nông, lâm, thủy sản 3 quý đạt thặng dư 15,93 tỷ USD, tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2024…
Việc tổ chức Hội chợ mùa Thu 2025 (Hội chợ) với quy mô lớn là rất cần thiết. Hội chợ sẽ là kênh xúc tiến thương mại tập trung, nhằm kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, mở rộng xuất nhập khẩu, thu hút đông đảo doanh nghiệp, người tiêu dùng tham gia, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt trên 8%.
Tập đoàn Vingroup công bố thành lập Công ty Cổ phần Sản xuất và Kinh doanh VinMetal chính thức gia nhập lĩnh vực công nghiệp luyện kim, mở rộng trụ cột Công nghiệp – Công nghệ hiện tại. Mục tiêu của Công ty là đáp ứng nhu cầu nội tại của hệ sinh thái Vingroup, đồng thời tham gia thúc đẩy phát triển công nghiệp nặng tại Việt Nam.
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: