Ngày 27/4, Bộ trưởng Bộ Tài chính có văn bản số 3778/BTC-VP chỉ đạo Tổng cục Thuế khẩn trương thực hiện các biện pháp chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Theo đó, Tổng cục Thuế cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các tổ chức hành nghề công chứng, các cơ quan nhà nước có liên quan thực hiện có hiệu quả các biện pháp để chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

ĐẤU TRANH VỚI HÀNH VI KHAI GIAN, THU TỪ CHUYỂN NHƯỢNG NHÀ ĐẤT TĂNG TRÊN 60%

Cập nhật tình hình chống thất thu thuế đối với hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản thời gian vừa qua tại cuộc họp do Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn vừa chủ trì,  bà Nguyễn Thị Lan Anh, Vụ trưởng Vụ Quản lý Doanh nghiệp nhỏ vừa và hộ kinh doanh, cá nhân cho biết, thời gian vừa qua, ngành thuế đẩy mạnh hướng dẫn người dân, doanh nghiệp kê khai đúng giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế theo quy định của pháp luật.

Đồng thời, tăng cường công tác phối hợp với các cơ quan, ban ngành địa phương trong quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản.

Đặc biệt, siết chặt việc xử lý hình sự đối với hành vi trốn thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển bất động sản bất động sản.

Tổng cục Thuế cũng xây dựng nội dung hướng dẫn cục thuế tỉnh, thành phố tuyên truyền đến người nộp thuế, các tổ chức hành nghề công chứng về quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của người nộp thuế để nâng cao tính tuân thủ trong việc khai báo giá chuyển nhượng đúng với giao dịch thực tế.

Để đồng bộ triển khai các giải pháp chống thất thu thuế từ bất động sản một cách toàn diện, Tổng cục Thuế xây dựng Đề án “Tăng cường quản lý thuế và chống thất thu đối với các khoản thu về đất và bất động sản”.

Song song, tổ chức đoàn khảo sát tại Cục Thuế 3 tỉnh, thành phố, gồm Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Quảng Ninh để nắm thực trạng công tác triển khai thực hiện chống thất thu đối với hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Tại các cục thuế địa phương cũng tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, đặc biệt là nội dung quy định về hành vi trốn thuế và xử lý vi phạm đối với hành vi trốn thuế.

Bằng các giải pháp nghiệp vụ cộng với việc đẩy mạnh tuyên truyền nên số thu từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản có những kết quả tích cực.

So với năm 2019, năm 2020 thu từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản tăng gần 1.800 tỷ đồng, tăng 12%. Năm 2021 tăng hơn 4.900 tỷ đồng, tăng 30% so với năm trước đó.

Đặc biệt, lũy kế 3 tháng đầu năm 2022, tăng 3.200 tỷ đồng, tăng mạnh 63% so với 3 tháng đầu năm 2021.

Trong giai đoạn từ ngày 1/1/2021 - 15/1/2022, cơ quan thuế các cấp thực hiện đấu tranh chống thất thu với 233.983 tổ chức, cá nhân có hồ sơ chuyển nhượng bất động sản. Qua đó, tăng thu hơn 500 tỷ đồng và chỉ tính riêng giai đoạn 3 tháng đầu năm 2022, cơ quan thuế các cấp thực hiện đấu tranh với 60.289 hồ sơ, số thu tăng hơn 326 tỷ đồng.

Với kết quả này cho thấy, người nộp thuế nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, chủ động khai tăng giá chuyển nhượng ngay từ ban đầu khi làm hợp đồng công chứng.

Cụ thể, tại TP. Hà Nội năm 2021 tăng 550 tỷ đồng so với năm 2020, tỷ lệ tăng 24% trong khi lượng hồ sơ tăng 11,7%. Tại TP. Hồ Chí Minh năm 2021 tăng 20% với năm 2020, 3 tháng đầu năm 2022 tăng 57,11% so với cùng kỳ.

Cá biệt, qua đấu tranh tại một số địa phương, các tổ chức, cá nhân kê khai giá chuyển nhượng bất động sản tăng từ 2-5 lần so với giá kê khai ban đầu.

KHÓ ÁP THUẾ SÁT GIÁ THỊ TRƯỜNG

Mặc dù đạt được một số kết quả bước đầu. Tuy nhiên, lãnh đạo Tổng cục Thuế thừa nhận, do các chính sách liên quan đến đất đai chưa đồng bộ nên việc áp thuế đất sát với giá thị trường vẫn gặp rất nhiều khó khăn.

Theo Phó cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội Viên Viết Hùng, khó nhất hiện nay là Luật Đất đai quy định Bảng giá đất ổn định 5 năm, trong khi thực tế giá thị trường lại biến động liên tục, vì vậy dẫn đến việc giá quy định không sát với giá của thị trường bất động sản.

Hiện nay cũng chưa có cơ quan nào xây dựng cơ sở dữ liệu về giá giao dịch trên thị trường bất động sản.

Đó là chưa kể theo quy định hiện nay thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế là không quá 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ.

Ông Hùng chia sẻ, đối với Hà Nội, thời gian xử lý hồ sơ tại cơ quan thuế chỉ có 3 ngày.

Thời gian này chỉ đủ cho công chức thuế xử lý hồ sơ, không đủ thời gian để kiểm tra tính chính xác, trung thực của giá chuyển nhượng bất động sản theo kê khai.

"Với lượng hồ sơ chuyển nhượng bất động sản trong thời gian qua rất lớn thì cơ quan thuế không đủ thời gian và nguồn lực để thực hiện", Phó cục trưởng Cục Thuế TP. Hà Nội khẳng định.

Bên cạnh đó, công tác phối hợp với các cơ quan, ban, ngành liên quan cũng gặp không ít khó khăn.

Đơn cử, một số ngân hàng thương mại lấy lý do bảo mật thông tin khách hàng, không phối hợp với cơ quan thuế trong việc cung cấp thông tin giao dịch của người nộp thuế.

Bên cạnh đó, đại diện một số cục thuế nêu thực tế hiện nay, một số văn phòng công chứng tư nhân, môi giới bất động sản, tư vấn bất động sản,… có hiểu biết về chính sách nhưng vì lợi ích kinh tế mà lợi dụng chính sách tư vấn cho người mua bán bất động sản khai thuế với giá tương đương giá theo Bảng giá của UBND các tỉnh, thành phố.

Các đối tượng đầu tư bất động sản chuyên nghiệp, thường không trực tiếp đứng tên bất động sản, do đó cơ quan thuế gặp rất nhiều khó khăn khi tuyên truyền, yêu cầu ký cam kết và lấy thông báo thuế.

RÀ TỪNG CON ĐƯỜNG ĐỂ CHỐNG THẤT THU THUẾ

Để siết chặt chống thất thu đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn yêu cầu toàn ngành thuế tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền để người dân hiểu đầy đủ, chính xác về nghĩa vụ và lợi ích trong việc thực hiện nộp thuế chuyển nhượng bất động sản; những rủi ro, trách nhiệm khi kê khai giá không đúng.

Bên cạnh đó, Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn yêu cầu trong thời gian tới, các đơn vị cần tiếp tục tập trung tăng cường xây dựng cơ sở dữ liệu về giá giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.

Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn yêu cầu các Cục Thuế đẩy mạnh rà soát đấu tranh với các tổ chức cá nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.

"Các đơn vị tự điều chỉnh giá kê khai tính thuế sát với giá thị trường chi tiết đến từng con đường, tuyến phố trong dự án", ông Tuấn nhấn mạnh.

“Đối với các trường hợp cố tình vi phạm, cần chuyển hồ sơ sang cơ quan công an điều tra, xử lý nghiêm, đảm bảo công khai minh bạch trong hoạt động kinh doanh chuyển nhượng bất động sản. Đồng thời, về lâu dài, ngành thuế sẽ tiếp tục tăng cường tham mưu cho các cơ quan chức năng sửa đổi các chính sách pháp luật để hoàn thiện cơ sở pháp lý để quản lý đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản”, Tổng cục trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh.