Chiều 17/1/2023, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức họp báo công bố tiêu chuẩn về khảo nghiệm trên đồng ruộng thuốc bảo vệ thực vật phòng, chống sinh vật gây hại cây trồng bằng thiết bị bay không người lái (drone/UAV).

NGĂN NGỪA RỦI RO KHI PHUN THUỐC BẰNG DRONE/UAV

Ông Huỳnh Tấn Đạt, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết thiết bị bay không người lái (UAV) đã và đang được rất nhiều nước trên thế giới áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, trong lĩnh vực nông nghiệp mức độ áp dụng mới được khoảng 52% (so với các lĩnh vực khác).

"Có thể thấy, đây vừa tiềm năng vừa là thách thức trong việc chuyển giao, sử dụng rộng rãi Drone. Bởi lẽ, chúng ta vừa phải đánh giá được tất cả các vấn đề liên quan tới tới hiệu lực, hiệu quả của việc sử dụng Drone vừa phải đánh giá được những vấn đề rủi ro, chi phí đầu vào trong sản xuất nông nghiệp hiện nay", ông Huỳnh Tấn Đạt nêu vấn đề.

Trong 2 năm 2021-2022, Cục Bảo vệ thực vật đã phối hợp cùng với các tổ chức đủ điều kiện khảo nghiệm, đơn vị cung cấp thiết bị bay trong nước, công ty thành viên của Tổ chức CropLife Việt Nam và một số công ty thuộc Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc Bảo vệ thực vật Việt Nam (VIPA) tiến hành một số các mô hình thử nghiệm phun thuốc bằng Drone.

Việc thử nghiệm này được tiến hành trên 7 nhóm cây trồng chính với 8 dạng thuốc bảo vệ thực vật khác nhau để phòng trừ 15 loại sinh vật gây hại tại nhiều địa bàn sản xuất nông nghiệp khác nhau trên cả nước.

Kết quả cho thấy, tiềm năng ứng dụng công nghệ bay không người lái để phun thuốc bảo vệ thực vật phòng trừ một số dịch hại là rất lớn, đặc biệt, trên các cây trồng như lúa, ngô, cây ăn quả với mức độ phòng trừ tương đương hoặc cao hơn so với phun thông thường.

Bên cạnh đó, việc áp dụng công nghệ Drone cũng giúp tiết kiệm đáng kể lượng nước, thuốc sử dụng và công lao động. Nông dân tham gia khảo nghiệm nghiệm cũng ghi nhận rằng họ tiếp xúc với thuốc bảo vệ thực vật ít hơn so với phun thông thường.

Dựa trên kết quả khảo nghiệm, Cục Bảo vệ thực vật đã tiến hành xây dựng dự thảo Tiêu chuẩn về khảo nghiệm thuốc bảo vệ thực vật bằng Drone.

Tiêu chuẩn cơ sở này đưa ra các chỉ tiêu, tiêu chí đánh giá đối với các loại vật tư nông nghiệp được sử dụng bằng Drone. Trong đó, có 3 chỉ tiêu chính là đánh giá hiệu lực, hiệu quả thuốc bảo vệ thực vật khi sử dụng Drone; tồn dư dư lượng trên nông sản; ảnh hưởng của việc phun thuốc bằng Drone đến cây trồng, môi trường, sinh vật có ích trong quá trình sản xuất.

Nhiều cuộc họp cũng như hội thảo đã được tổ chức trong năm 2022 để lấy ý kiến góp ý của các tổ chức, cá nhân, Hiệp hội, chuyên gia quốc tế... Ghi nhận các ý kiến đóng góp từ các đơn vị và chuyên gia, Tiêu chuẩn cơ sở đã được chỉnh sửa dựa trên điều kiện thực tế tại Việt Nam và hoàn thiện vào tháng 10/2022 để trình duyệt và công bố vào đầu năm 2023.

“Tiêu chuẩn được công bố mặc dù là Tiêu chuẩn cơ sở nhưng mang tính chất rất quan trọng của ngành, áp dụng bước chuyển đổi trong phương thức sản xuất theo hướng từng bước đưa chuyển đổi số, tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất nông nghiệp nói chung, lĩnh vực bảo vệ thực vật nói riêng. Từ đó, đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất của các địa phương; chủ trương định hướng của ngành nông nghiệp, Chính phủ trong các chiến lược phát triển ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại, văn minh, sinh thái, bền vững...”, ông Huỳnh Tấn Đạt khẳng định.

Ông Đạt cũng lưu ý, để đăng ký thiết bị bay không người lái trong phạm vi sử dụng phải qua Bộ Quốc phòng. Khi triển khai ở địa phương phải xin phép công an tại địa phương, tránh trường hợp bị quay phim, chụp hình.

Đồng thời, muốn nhập khẩu thì phải qua Bộ Khoa học và Công nghệ. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có trách nhiệm xây dựng tiêu chuẩn nhằm quản lý phương thức sử dụng vật tư nông nghiệp bằng thiết bị bay, quản lý yêu cầu kỹ thuật, hiệu quả, rủi ro vật tư với người sử dụng, các mặt hàng nông sản.

CẦN HƯỚNG DẪN VẬN HÀNH QUY TRÌNH THAO TÁC CHUẨN

Đại diện cho các doanh nghiệp tại buổi họp báo, ông Mai Anh Tuấn, Công ty CP Sao Tháng Tám, cho biết mỗi một thiết bị máy bay không người lái có chi phí dao động từ 200 - 600 triệu đồng. Đối với người vận hành sử dụng thiết bị bay thì cần đảm bảo phun đúng thời điểm, phun sáng sớm, sau mưa. 

Việc ứng dụng thiết bị bay không người lái vào nông nghiệp là xu hướng hiện nay tại nhiều quốc gia trên thế giới. Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi Goldman Sachs, nông nghiệp được dự báo sẽ là ngành có mức độ ứng dụng drone lớn thứ 2 trên toàn cầu trong vòng 5 năm tới.

Chỉ tính riêng tại Trung Quốc, số lượng drone sử dụng trong nông nghiệp ước tính trong giai đoạn 2016 – 2017 là khoảng 13.000 thiết bị bay; năm 2021 con số này đã lên hơn 160.000 (tăng hơn 10 lần) với tổng diện tích ứng dụng ước tính là gần 87 triệu ha. 

“Sự thay đổi này còn được thúc đẩy nhanh chóng bởi các nước trong khu vực Châu Á khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ - những nơi mà việc sử dụng drone đã mang lại nhiều cơ hội tiềm năng trong việc giải quyết các áp lực gia tăng về an ninh lương thực do tình trạng thiếu hụt lực lượng lao động, xu hướng già hoá dân số và quá trình đô thị hoá nhanh chóng”, ông Tuấn nói.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc Bảo vệ thực vật Việt Nam (VIPA), cho rằng việc Cục Bảo vệ thực vật công bố tiêu chuẩn về khảo nghiệm trên đồng ruộng thuốc bảo vệ thực vật phòng, chống sinh vật gây hại cây trồng bằng thiết bị bay không người lái là một thông tin rất vui, quan trọng không chỉ đối với các doanh nghiệp thuộc VIPA mà còn góp phần không nhỏ tháo gỡ được nhiều băn khoăn, vướng mắc cho người dân, hợp tác xã, doanh nghiệp có liên quan khác... trong việc áp dụng thiết bị bay không người lái trong sản xuất một cách hiệu quả, đúng quy định.

Tại Việt Nam, một số doanh nghiệp của VIPA đã tiến hành áp dụng drone để phòng trừ một số sinh vật gây hại trên cây lúa, ngô, rau, cây ăn quả. Kết quả phun bước đầu cho thấy có hiệu quả tương đương, có nhiều trường hợp hiệu quả cao hơn các thiết bị phun thông thường.

"Việc ban hành tiêu chuẩn cơ sở này là cơ sở quan trọng cho các doanh nghiệp áp dụng trong việc đăng ký sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trên drone trong tương lai", ông Sơn chia sẻ.

Bà Đào Thu Vinh - đại diện CropLife Việt Nam, đề nghị trong thời gian tới Cục Bảo vệ thực vật tiếp tục xây dựng và hướng dẫn vận hành quy trình thao tác chuẩn để bà con nông dân có thể tiếp cận được công nghệ phun thuốc bảo vệ thực vật bằng thiết bị bay không người lái hiệu quả, an toàn và có trách nhiệm hơn để hướng tới không chỉ là một nền nông nghiệp hiện đại mà là nền nông nghiệp có trách nhiệm.