Lần trước sửa Bộ luật Hình sự cần tới 7 năm chuẩn bị, lần này nếu có thêm một kỳ họp Quốc hội nữa thì cũng mới là 2 năm rưỡi, chưa phải là dài.

Quan điểm này được Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải nêu khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự 2015.

Lẽ ra đã có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7 năm nay, nhưng do có sai sót nên phải lùi, Bộ luật Hình sự 2015 đương nhiên càng được sửa sớm càng tốt.

Nhưng bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp - cơ quan thẩm tra dự án luật, khi trình bày báo cáo thẩm tra đã nhấn mạnh những lý do đề nghị Quốc hội cho phép thông qua dự án luật tại hai kỳ họp. Tức là đến kỳ họp thứ ba của Quốc hội (tháng 5/2016) mới thông qua.

Mâu thuẫn, khác biệt

Trong các lý do, bà Nga cho biết, hồ sơ dự án luật được gửi tới cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan phối hợp thẩm tra quá gấp (ngày 23/9/2016 Uỷ ban Tư pháp mới nhận được), nên chưa đủ thời gian để cơ quan thẩm tra nghiên cứu thật sâu.

Đồng thời, các đại biểu Quốc hội và đoàn đại biểu Quốc hội cũng gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận và đóng góp ý kiến về dự án luật.

Báo cáo thẩm tra  nêu rõ, dự án luật vẫn còn rất nhiều nội dung liên quan đến định lượng chi tiết thuộc chuyên ngành sâu chưa thống nhất được giữa các bộ, ngành có liên quan như: cách tính tỷ lệ tổn thương cơ thể, định mức xả thải ra môi trường, chỉ số gây ô nhiễm môi trường, việc có hay không giám định hàm lượng chất ma túy, hàng cấm, vũ khí quân dụng…

Tại phiên họp thẩm tra của Uỷ ban Tư pháp thì vẫn còn một số bộ, ngành có quan điểm mâu thuẫn với nhau và khác với quan điểm của Chính phủ và về một số nội dung. Đây là những vấn đề lớn, liên quan đến quản lý nhà nước chuyên ngành, cần phải thống nhất về quan điểm và đòi hỏi có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, tham vấn các chuyên gia cả về lý luận và thực tiễn.

“Cần rút kinh nghiệm sâu sắc từ nguyên nhân chính dẫn đến sai sót của Bộ luật Hình sự năm 2015 là do sức ép quá lớn về thời gian, nếu lần sửa đổi này tiếp tục thực hiện trong điều kiện gấp gáp về thời gian thì rất khó đảm bảo chất lượng”, Chủ nhiệm Nga trình bày.

Mông lung thì bỏ

Sự cần thiết phải sửa Bộ luật Hình sự 2015, theo Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu là không phải bàn nữa.

Cũng đồng tình với quan điểm của đa số ý kiến là chỉ sửa đổi bổ sung tối đa các sai sót đã được phát hiện, nhưng Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, công nghệ và môi trường Phan Xuân Dũng cho rằng không nên cứng nhắc là chỉ sửa nội dung liên quan đến 141 điều đã được phát hiện.

“Nếu phát hiện thêm vài điều mà việc sửa không ảnh hưởng đến chính sách lớn thì cũng nên sửa luôn”, ông Dũng đề nghị.

“Sai cái gì sửa cái đó chứ không đặt vấn đề sửa chính sách hình sự cơ bản đã được Quốc hội khoá 13 thông qua”, Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý.

Nhấn mạnh yếu tố thận trọng, nhiều ý kiến tại phiên thảo luận đều đồng tình với quan điểm của cơ quan thẩm tra về thời gian thông qua dự luật.

“Thông qua hai kỳ họp cũng còn rất vất vả, nếu làm đúng mong mỏi của dân”, ông Dũng nói.

“Nếu chỉ gói trong một kỳ họp lại có thể sơ xuất, nên nhất trí thông qua tại hai kỳ họp”, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ đồng tình.

“Ta phải cố gắng chứ nếu dừng quá lâu thì một số luật khác cũng phải dừng theo và một số chính sách đổi mới, tiến bộ sẽ chậm được áp dụng”, Phó chủ tịch Uông Chu Lưu nói.

“Không lùi quá lâu Bộ luật Hình sự 2015 vì phải lùi luôn 3 luật khác có liên quan”, Chủ tịch Kim Ngân lưu ý.

Với đề xuất bỏ điều 292, Chủ tịch Quốc hội nói đây là điều luật được dân nói đến nhiều nhất, ngay cả khi chưa phát hiện được những sai sót khác của Bộ luật Hình sự 2015.

“Doanh nghiệp hoan nghênh, dân hoan nghênh thì luật đáp ứng được cuộc sống, nên bỏ vì điều này mông lung lắm”, bà Kim Ngân nói.