Tăng cường hợp tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản

Ngày 27/5/2025, tại Osaka, Nhật Bản đã diễn ra hội nghị giao thương hợp tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản. Đây là sự kiện do Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương Việt Nam phối hợp với Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Osaka và chính quyền thành phố Osaka tổ chức. Hội nghị thu hút đông đảo đại biểu cùng doanh nghiệp hai nước tham dự.

Phát biểu tại hội nghị, ông Bùi Quang Hưng – Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, cho biết kể từ khi thiết lập quan hệ “Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện”, quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản đã phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế, thương mại và đầu tư. Nhật Bản hiện là đối tác thương mại đứng thứ 4 của Việt Nam (sau Hoa Kỳ, Trung Quốc và Hàn Quốc).

Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, năm 2024 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Nhật Bản đạt 46,20 tỷ USD, tăng 2,77% so với năm 2023; trong đó, xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Nhật Bản đạt 24,61 tỷ USD, tăng 5,55%. Cơ cấu hàng hóa của hai nước mang tính bổ sung, không cạnh tranh. Trong 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản đạt 8,5 tỷ tăng 12%; nhập khẩu đạt 7,9 tỷ USD, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Những con số tích cực này cho thấy tiềm năng mở rộng hợp tác song phương còn rất lớn.

“Hiện hai nước đang là thành viên của 3 Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương, đa phương gồm: Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJFTA); Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP) và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), tạo rất nhiều cơ hội và điều kiện thuận lợi cho hoạt động giao thương giữa hai quốc gia”, ông Hưng nhấn mạnh.

Đặc biệt, năm 2025, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức, như căng thẳng địa chính trị, xu hướng bảo hộ thương mại, đặc biệt là chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ đang có những tác động ban đầu đối với sự chuyển dịch dòng vốn FDI và cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Vì vậy, tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội của mỗi nước.

“Với mong muốn thúc đẩy hợp tác thương mại và đầu tư giữa cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương hai nước, Cục Xúc tiến thương mại thường xuyên hợp tác với các cơ quan, tổ chức liên quan của Nhật Bản thực hiện các chương trình kết nối giao thương”, ông Hưng nhấn mạnh.

Chia sẻ tại sự kiện, bà Wada Aya, Tổng giám đốc Cục Chiến lược Kinh tế thành phố Osaka, cho biết kể từ sau khi thành phố Osaka và Việt Nam ký kết thành phố đối tác kinh doanh tại TP.HCM vào năm 1997, hai bên đã thực hiện các hoạt động giao lưu xuyên suốt thông qua tổ chức các hoạt động hội nghị bàn tròn BPC, giao thương hợp tác kinh tế, hội thảo.

Hơn nữa, TP.HCM và thành phố Osaka cũng ký kết Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong một số lĩnh vực chủ yếu vào năm 2011. Biên bản ghi nhớ này đã được hai bên ký kết lại trong chuyến thăm Osaka của đoàn công tác Thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 5/2024. Hai bên đã cam kết sẽ tích cực triển khai các hoạt động đối thoại chính sách, giao lưu chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực kinh tế, môi trường, quản lý nước, tăng cường hơn nữa mối quan hệ giao lưu giữa hai thành phố.

Tại hội nghị 28 doanh nghiệp của Việt Nam đã giới thiệu tới phía đối tác Nhật Bản rất nhiều sản phẩm như nông sản, thực phẩm (gồm tinh bột sắn, hải sản khô và đông lạnh, trà, cà phê, gia vị, nông sản tươi, bánh hạnh nhân,...); linh kiện cơ khí, điện tử, vật liệu xây dựng, các sản phẩm gia dụng, nước hoa,... để xúc tiến các cơ hội hợp tác đôi bên cùng có lợi.

Bà Quyền Thị Thúy Hà - Trưởng Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Osaka, cho biết Nhật Bản là thị trường quan trọng cho các sản phẩm nông sản Việt Nam. Năm 2024, xuất khẩu các mặt hàng nông sản chế biến sẵn (đặc biệt là trái cây tươi, thủy sản) sang Nhật Bản có xu hướng tăng mạnh nhờ vào các thỏa thuận mở cửa thị trường và cải tiến chất lượng sản phẩm đang dần đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng cao của Nhật Bản.

Các doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản đang hợp tác để phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực như chăn nuôi, thủy sản, và sản xuất nông sản hữu cơ. Các công ty Nhật Bản cũng đang cung cấp các công nghệ tiên tiến trong quản lý chất lượng và bảo quản nông sản. Chính vì vậy, hội nghị giao thương lần này đã mở ra nhiều cơ hội kết nối mới cho doanh nghiệp hai nước, góp phần thúc đẩy quan hệ kinh tế ngày càng hiệu quả và sâu rộng trong giai đoạn mới.