Với đa số đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, ngày 25/6, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Việc xây dựng luật được thực hiện theo trình tự, thủ tục rút gọn, với định hướng xuyên suốt chỉ sửa đổi, bổ sung những quy định thực sự cấp bách, có tính chất kỹ thuật, nghiệp vụ nhằm tháo gỡ các vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn, nhất là các vấn đề liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý vi phạm hành chính và đơn giản hóa trình tự thủ tục hành chính.

Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh thông tin, về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, tiếp thu ý kiến của các đại biểu, luật được chỉnh sửa theo hướng chỉ tăng thời hiệu đối với mỗi loại vi phạm trong các lĩnh vực hiện hành thêm 1 năm (từ 1 năm lên 2 năm và từ 2 năm lên 3 năm) trong trường hợp xử phạt đối với hồ sơ cơ quan do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến, thay vì quy định chung chung là 3 năm như dự thảo luật trình Quốc hội trước đó.

Về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, luật đã bỏ chức danh “Chánh văn phòng bộ, cơ quan ngang bộ” do thuộc nhóm chức danh đã được quy định là “Thủ trưởng tổ chức thuộc bộ, cơ quan ngang Bộ được giao chức năng, nhiệm vụ kiểm tra trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ, cơ quan ngang Bộ”;

Đồng thời quy định rõ chức danh Trưởng đoàn kiểm tra của Bộ, cơ quan ngang Bộ trong thời hạn thực hiện nhiệm vụ kiểm tra có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, thay vì quy định chung chung trao thẩm quyền cho tất cả các trưởng đoàn kiểm tra;

Rà soát bổ sung nhóm chức danh là người thuộc Viện Kiểm sát nhân dân có thẩm quyền xử phạt để bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính đã điều chỉnh mức tăng tiền phạt đối với trường hợp xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản xuống thấp hơn đề xuất trước đây.

Cụ thể, xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng đối với các trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 500.000 đồng đối với cá nhân, 1 triệu đồng đối với tổ chức (căn cứ theo mức phạt thực tế đối với hành vi vi phạm) thay vì “đến 1 triệu đồng đối với cá nhân, đến 2 triệu đồng đối với tổ chức” như đề xuất ban đầu của Chính phủ. Theo Bộ Tư pháp, điều này nhằm phù hợp với mức tăng lương tối thiểu là khoảng 2,5 lần (thời điểm hiện nay so với thời điểm năm 2012).

Đồng thời, Luật sửa đổi không thay đổi phương thức xác định theo “mức phạt tối đa của khung tiền phạt” (căn cứ theo quy định của khung tiền phạt).

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết việc điều chỉnh phương thức quy định sẽ được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá trong quá trình xây dựng đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Xử lý vi phạm hành chính trong thời gian tới, tránh phát sinh cách hiểu và cách áp dụng khác nhau trong thực tiễn.

Về ứng dụng công nghệ thông tin trong xử phạt vi phạm hành chính, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết dự thảo Luật chỉnh lý theo hướng bổ sung các yêu cầu tuân thủ quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính, pháp luật về giao dịch điện tử và pháp luật có liên quan.

Trong đó, việc bảo đảm các yêu cầu về việc thu thập, lưu trữ, khai thác, sử dụng dữ liệu phải bảo đảm tính toàn vẹn, xác thực, an toàn, đúng mục đích, phạm vi theo quy định của pháp luật; kết nối hệ thống, chia sẻ dữ liệu cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ quản lý nhà nước và giám sát của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đã được quy định cụ thể tương ứng với từng nội dung, quy trình, trình tự, thủ tục.

Về cơ chế khiếu nại, giải quyết vướng mắc, chính sách hỗ trợ người dân ở vùng khó khăn tiếp cận dịch vụ công trực tuyến, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, dự thảo Luật đã quy định nguyên tắc mở tại Điều 18a, cho phép thực hiện xử lý vi phạm hành chính trên môi trường điện tử nếu đáp ứng điều kiện về kỹ thuật, hạ tầng, thông tin.

Theo đó, việc ứng dụng các loại công nghệ vào quy trình xử lý như lập biên bản, xác minh hành vi vi phạm không bị giới hạn bởi Luật mà có thể triển khai ngay trong thực tế, tuỳ thuộc vào điều kiện kỹ thuật của từng ngành, từng địa phương.

Các nội dung chi tiết như điều kiện về cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, thông tin, quy trình xử phạt trên môi trường điện tử, các điều kiện, trách nhiệm khác sẽ được Chính phủ quy định cụ thể tại Nghị định quy định chi tiết.

Các vấn đề như tổ chức đào tạo, hướng dẫn nghiệp vụ, phân bổ nguồn lực, bố trí nhân sự công nghệ thông tin, đầu tư hạ tầng kỹ thuật là những nội dung liên quan đến việc tổ chức thi hành và thuộc trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị khi tổ chức thi hành. Chính phủ sẽ chỉ đạo các bộ, ngành trong quá trình tổ chức triển khai thi hành Luật này sau khi được Quốc hội thông qua, bảo đảm tính khả thi, hiệu lực và hiệu quả khi triển khai xử lý vi phạm hành chính bằng phương thức điện tử trên phạm vi toàn quốc.