Thưa bà, bà nhận định thế nào về mức tăng trưởng GDP đạt được trong quý 1/2025? Mức tăng trưởng này có đúng như kịch bản dự kiến đầu năm?

GDP cả nước quý 1/2025 đạt tăng trưởng 6,93% so với cùng kỳ năm trước, đây là một kết quả khá khả quan nếu nhìn vào bức tranh kinh tế thế giới với nhiều bất ổn. Mức tăng trưởng này chỉ thấp hơn so với cùng kỳ năm 2018 và 2019 kể từ năm 2011 đến nay.

Chúng ta thấy sự tăng trưởng ở cả ba khu vực: nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 3,74%; công nghiệp và xây dựng đạt 7,42%; và dịch vụ đạt 7,70%.

Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản duy trì đà tăng trưởng tốt nhờ các cây trồng lâu năm, chăn nuôi ổn định và sự phát triển của ngành thủy sản. Đặc biệt, khu vực công nghiệp và xây dựng có sự phục hồi rõ nét, với điểm sáng là công nghiệp chế biến, chế tạo tăng trưởng ấn tượng 9,28%. Khu vực dịch vụ cũng đóng góp lớn vào tăng trưởng chung với mức tăng 7,70%, được thúc đẩy bởi các ngành như bán buôn và bán lẻ, dịch vụ lưu trú và ăn uống, vận tải kho bãi.

Tuy nhiên, mức tăng trưởng 6,93% vẫn thấp hơn so với mục tiêu 7,7% đề ra trong Nghị quyết 01/NQ-CP ứng với kịch bản GDP đạt 8%. Một số ngành tăng trưởng không như kỳ vọng, chẳng hạn như sản xuất và phân phối điện (tăng 4,6%, thấp hơn 6,1 điểm phần trăm), khai khoáng (giảm 5,76%, thấp hơn 4,6 điểm phần trăm), dịch vụ lưu trú ăn uống (tăng 9,31%, thấp hơn hơn 2,4 điểm phần trăm), xây dựng (tăng 7,99%, thấp hơn 2,5 điểm phần trăm) và y tế (tăng 3,56%, thấp hơn 2,1 điểm phần trăm).

Ngược lại, một số ngành lại có kết quả tốt hơn dự kiến như tài chính ngân hàng, bảo hiểm, hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ, giáo dục và đào tạo. Việc tăng trưởng quý 1/2025 thấp hơn mục tiêu sẽ tạo áp lực không nhỏ lên các quý tiếp theo, đặc biệt khi bối cảnh thế giới vẫn còn nhiều thách thức. Thông tin Mỹ công bố mức thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam vào ngày 3/4/2025 cũng là một yếu tố bất lợi lớn cho xuất nhập khẩu, gây thêm khó khăn cho mục tiêu tăng trưởng cả năm.

Bà có thể phân tích rõ hơn về động lực đóng góp vào tăng trưởng GDP quý này?

Tăng trưởng kinh tế quý 1/2025 được hỗ trợ bởi cả yếu tố từ phía cung và phía cầu.

Về phía cung, chúng ta thấy sự tăng tốc mạnh mẽ của hoạt động công nghiệp chế biến, chế tạo kể từ tháng 2/2025. Ngành xây dựng cũng có mức tăng trưởng khá tốt nhờ sự đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng tiếp tục hồi phục tích cực. Các ngành dịch vụ thị trường hỗ trợ du lịch cũng tăng mạnh do yếu tố mùa vụ Tết Nguyên đán và các lễ hội. Thu ngân sách nhà nước cũng có sự tăng trưởng ấn tượng.

Về phía cầu, đầu tư công được tích cực giải ngân từ đầu năm. Thu hút FDI có nhiều tín hiệu tích cực với cả vốn đăng ký và giải ngân đều tăng. Xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng mạnh ở cả hàng hóa và dịch vụ. Tiêu dùng cuối cùng cũng tăng trưởng ổn định, đặc biệt là tiêu dùng của Nhà nước. Bên cạnh đó, sự chỉ đạo sát sao và triển khai đồng bộ các giải pháp của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Mới đây, Tổng thống Trump đã áp mức thuế 46% lên hàng hóa từ Việt Nam. Điều này, theo bà, sẽ ảnh hưởng thế nào tới xuất nhập khẩu của Việt Nam trong thời gian tới khi xuất khẩu được xem là một trong những động lực đóng góp chính vào tăng trưởng của Việt Nam thời gian qua?

Hoa Kỳ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2024. Việc Mỹ áp mức thuế 46% lên hàng hóa từ Việt Nam chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu và nền kinh tế trong ngắn hạn.

Các mặt hàng gia công, lắp ráp như máy vi tính điện tử và linh kiện, máy móc thiết bị, điện thoại và linh kiện, dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm gỗ sẽ chịu tác động nặng nề nhất. Tuy nhiên, mức độ tác động có thể khác nhau giữa các nhóm hàng.

Đối với nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện, điện thoại và linh kiện, máy móc thiết bị, do phần lớn kim ngạch xuất khẩu thuộc về các doanh nghiệp FDI, họ có thể có khả năng phản ứng tốt hơn bằng cách chuyển dịch sản xuất sang các quốc gia khác.

Trong khi đó, các nhà sản xuất trong nước ở các nhóm hàng như dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm gỗ có thể gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tìm kiếm thị trường thay thế, dẫn đến nguy cơ suy giảm kim ngạch xuất khẩu.

Bên cạnh đó, xuất khẩu một số mặt hàng nông sản như thủy sản và rau quả cũng sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Trong bối cảnh như vậy, bà dự báo như thế nào về sự dịch chuyển thương mại và đầu tư vào Việt Nam?

Việc Mỹ áp thuế cao có thể gây khó khăn cho sự dịch chuyển thương mại của Việt Nam sang các nước khác trong ngắn hạn, vì cần thời gian để tìm kiếm và mở rộng thị trường mới.

Về đầu tư, mức thuế này có thể chưa gây ra sự suy giảm ngay lập tức dòng vốn FDI vào Việt Nam, vì mỗi quốc gia có những lợi thế riêng. Tuy nhiên, trong dài hạn, nó có thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài.

Các nhà đầu tư hiện tại có thể phải đối mặt với chi phí tăng cao, giảm lợi nhuận và đơn hàng xuất khẩu, từ đó có thể cân nhắc dịch chuyển một phần chuỗi cung ứng sang các quốc gia khác để phân tán rủi ro.

Đối với các nhà đầu tư mới đang tìm hiểu cơ hội tại Việt Nam, động thái này của Mỹ có thể khiến họ lo ngại về tính bền vững của dòng vốn FDI và có thể tìm đến các quốc gia khác thay thế.

Theo đó, Tổng cục Thống kê có những khuyến nghị gì, thưa bà?

Trước tình hình này, Việt Nam cần tập trung vào việc ổn định chính sách, cải cách thủ tục hành chính và hải quan để tạo môi trường kinh doanh thông thoáng và ổn định cho các nhà đầu tư. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghệ cao là yếu tố then chốt.

Bên cạnh đó, cần đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ và tăng cường các chính sách ưu đãi có chọn lọc, tập trung vào các ngành công nghiệp có giá trị cao và bền vững.

Chính sách thương mại của Mỹ không chỉ nhắm vào Việt Nam mà còn đến các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ, vì vậy, không có quốc gia nào là hoàn toàn an toàn. Việt Nam vẫn có nhiều lợi thế để thu hút đầu tư nước ngoài, và việc củng cố những lợi thế này là rất quan trọng trong bối cảnh hiện tại.