Thâm hụt thương mại của Mỹ tăng chóng mặt

Thâm hụt thương mại của Mỹ tăng mạnh trong tháng 12 vừa qua, khi kim ngạch nhập khẩu của nước này tăng lên mức cao kỷ lục trong bối cảnh mối đe dọa thuế quan - yếu tố có thể đã khiến nhiều doanh nghiệp đẩy mạnh việc nhập khẩu hàng hóa trước khi thuế quan được áp.

Hãng tin Reuters dẫn báo cáo ngày 5/2 từ Bộ Thương mại Mỹ cho thấy thâm hụt thương mại tháng 12 của nước này tăng 24,7% lên 98,4 tỷ USD, cao nhất kể từ tháng 3/2022, từ mức 78,9 tỷ USD của tháng 11.

Đây là mức thâm hụt thương mại tháng cao thứ hai từ trước đến nay của Mỹ và mức tăng so với tháng trước là cao nhất kể từ tháng 3/2015.

Báo cáo cũng cho thấy Mỹ có thâm hụt lớn với một số đối tác thương mại hàng đầu, bao gồm Trung Quốc, Mexico và Canada - ba quốc gia đã trở thành đối tượng áp thuế quan của Tổng thống Donald Trump.

Hôm thứ Hai tuần này, ông Trump tuyên bố hoãn 1 tháng việc áp thuế quan 25% lên hàng hóa Mexico và Canada. Ngày thứ Ba, kế hoạch áp thuế quan bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc chính thức có hiệu lực.

Trong cuộc chiến tranh thương mại ở nhiệm kỳ trước, mục tiêu chính của ông Trump là xử lý tình trạng thâm hụt thương mại nghiêm trọng của Mỹ, nhất là với Trung Quốc. Lần này, hai mối bận tâm chính của Tổng thống Mỹ  dẫn tới việc áp thuế quan là dòng người nhập cư trái phép và hoạt động buôn lậu chất cấm qua biên giới vào nước này. Dù vậy, sự gia tăng đột biến của thâm hụt thương mại trong tháng 12 có thể củng cố lập luận ủng hộ chính sách bảo hộ thương mại của chính quyền Trump 2.0.

“Kim ngạch nhập khẩu tăng mạnh có vẻ chủ yếu do doanh nghiệp đẩy nhanh các đơn hàng trước khi thuế quan được áp. Xu hướng này sẽ khó sớm đảo ngược bởi vẫn có khả năng thuế quan 25% sẽ được áp lên Mexico và Canada vào tháng tới”, nhà kinh tế Thomas Ryan của công ty Capital Economics nhận xét. “Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy xuất khẩu có thể sẽ tăng, nhưng nhập khẩu tăng mạnh như vậy đồng nghĩa thâm hụt thương mại sẽ còn lớn nữa trong quý 1 này”.

Cả năm 2024, thâm hụt thương mại của Mỹ tăng 17%, lên mức 918,4 tỷ USD, cao nhất kể từ năm 2021.

Kim ngạch nhập khẩu tháng 12 tăng 3,5%, đạt mức cao nhất mọi thời đại 364,9 tỷ USD.

Trong đó, nhập khẩu hàng hóa tăng 4%, đạt 293,1 tỷ USD. Nhập khẩu trang thiết bị và vật liệu công nghiệp tăng 10,8 tỷ USD, chủ yếu mức tăng 9,2 tỷ USD của kim ngạch nhập khẩu thành phẩm kim loại định hình từ Thụy Sỹ.

Điều này khiến nhiều nhà kinh tế hoài nghi về quan điểm cho rằng việc đẩy nhanh các đơn hàng nhập khẩu là nguyên nhân duy nhất phía sau sự gia tăng mạnh mẽ của thâm hụt thương mại. “Thụy Sỹ hoàn toàn không phải là một quốc gia trong top đầu những nước mà ông Trump xem xét đánh thuế quan. Tôi nghĩ sự đây chỉ là sự tăng trưởng nhập khẩu nhất thời, nghĩa là rất có khả năng thâm hụt thương mại sẽ giảm mạnh trong tháng 1, trừ phi có sự đẩy mạnh về nhập khẩu sớm để tránh thuế quan”, nhà kinh tế trưởng Stephen Stanley của công ty Santander US Capital Markets nhận định.

Kim ngạch xuất khẩu tháng 12 của Mỹ giảm 2,6%, còn 266,5 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu hàng hóa giảm 4,2%, mức giảm mạnh nhất từ tháng 5/2020, còn 170,2 tỷ USD.

Nếu chỉ tính thương mại hàng hóa, thâm hụt thương mại tháng 12 của Mỹ tăng 18,2% so với tháng trước, lên mức kỷ lục 123 tỷ USD. Tính đến lạm phát, mức thâm hụt thương mại hàng hóa là 111,9 tỷ USD, tăng 15,4%.

Thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với Canada tăng 2,9 tỷ USD trong tháng 12, lên 7,9 tỷ USD.

Mức thâm hụt thương mại hàng hóa với Trung Quốc giảm nhẹ trong tháng 12, nhưng tăng lên mức 295,4 trong cả năm 2024 từ mức 279,1 tỷ USD vào năm 2023.

Thâm hụt với Mexico giảm còn 15,2 tỷ USD trong tháng 12 từ mức 15,4 tỷ USD của tháng 11.

Việt Nam là đối tác thương mại có thặng dư lớn thứ tư với Mỹ, sau Trung Quốc, EU và Mexico.

Nhập khẩu dịch vụ tháng 12 của Mỹ tăng 1 tỷ USD, đạt kỷ lục 71,8 tỷ USD. Trong khi đó, xuất khẩu dịch vụ tăng 0,4 tỷ USD, đạt kỷ lục 96,3 tỷ USD.