Sở Y tế Thanh Hóa cho biết trên địa bàn vừa ghi nhận 1 bệnh nhân mắc bệnh Whitmore hay còn gọi là bệnh “vi khuẩn ăn thịt người”. Đây là căn bệnh truyền nhiễm rất khó phát hiện do dễ nhầm lẫn với các bệnh khác và không được điều trị kịp thời.    

Qua điều tra ban đầu của Trung tâm y tế huyện Quảng Xương, bệnh nhân là nữ (sinh năm 2008, ở xã Tiên Trang, huyện Quảng Xương). Từ ngày 22-30/8, bệnh nhân có biểu hiện đau họng, ho, sốt cao, uống nhiều nước, sụt cân (7kg/10 ngày), tự mua thuốc điều trị tại nhà nhưng không đỡ.

Ngày 1/9, gia đình đưa bệnh nhân đến Phòng khám An Phúc (xã Tiên Trang) để khám và lấy thuốc theo đơn về điều trị, nhưng bệnh diễn biến ngày càng nặng với biểu hiện mệt mỏi, sốt cao, ăn uống kém...

Tiếp đó, bệnh nhân được người nhà đưa đến Bệnh viện 71 Trung ương (đóng tại xã Quảng Tâm, Thành phố Thanh Hóa) để khám và điều trị với lý do sốt nóng từng cơn, nhiệt độ dao động 39-40°C, người mệt mỏi. Tại đây, bệnh nhân được làm các xét nghiệm cơ bản có chỉ số đường huyết cao, đi tiểu tiện không tự chủ, co giật toàn thân 2 cơn, mỗi cơn kéo dài 5-10 phút.

Sau 2 ngày điều trị không khỏi, bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện Nhi Thanh Hóa với tình trạng hôn mê, gọi hỏi không đáp ứng, thở oxy, đường thở tăng tiết đờm, chảy máu chân răng, thở nấc, đồng tử 2 bên 3mm, nhịp tim không đều, nhanh, có nhịp ngoại tâm thu, phổi thông khí 2 bên giảm...

Tại bệnh viện Nhi Thanh Hóa, sau khi làm các xét nghiệm cho thấy bạch cầu, hồng cầu, định lượng Pro-calcitonin máu… của bệnh nhân đều tăng cao. Xét nghiệm cấy máu kết quả có vi khuẩn gây bệnh B.pseudomallei (vi khuẩn gây bệnh Whitmore). Hiện bệnh nhân đang được các bác sỹ điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế.

Ngay sau khi ghi nhận bệnh nhân mắc bệnh Whitmore, Trung tâm Y tế huyện Quảng Xương đã tổ chức điều tra, phân tích về dịch tễ và giám sát các trường hợp liên quan, vệ sinh môi trường khu vực xung quanh nhà bệnh nhân. Đồng thời tăng cường tuyên truyền cho người dân hiểu và chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh Whitmore.

Được biết, trong vòng 30 ngày qua bệnh nhân không đi đâu khỏi địa phương, ở cùng với gia đình, gồm bố mẹ và anh trai tại xã Tiên Trang, huyện Quảng Xương. Nguồn nước sinh hoạt chủ yếu của gia đình từ nước giếng khoan. Gia đình bệnh nhân ở khu nhà khép kín, không chăn nuôi, không làm nông nghiệp nên chưa rõ hành vi nguy cơ tiếp xúc với môi trường gây bệnh liên quan đến vi khuẩn Whitmore; trên cơ thể bệnh nhân chưa phát hiện các vết trầy xước trên da. 

Trước đó, vào tháng 11/2022, tại Thanh Hóa cũng đã ghi nhận 2 bệnh nhân mắc Whitmore, trong đó bệnh nhân 15 tuổi (ở thị xã Nghi Sơn) đã tử vong trong tình trạng suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn, hoại tử ruột sau thời gian điều trị tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Whitmore tuy là bệnh không thường gặp, không gây thành dịch, nhưng bệnh cảnh thường tiến triển nặng, có tỷ lệ tử vong cao, nhất là ở những đối tượng có nguy cơ cao. Điều kiện vệ sinh môi trường bị ô nhiễm sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển.

Đây là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật. Vi khuẩn B. pseudomallei sống trong đất, nước bị nhiễm khuẩn và xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bị nhiễm khuẩn B. pseudomallei. Đến nay, chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người.

Tại Việt Nam, ca bệnh đầu tiên được ghi nhận vào năm 1925 tại TPHCM, sau đó xuất hiện rải rác ở một số địa phương. Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, khó chẩn đoán và có thể tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đặc biệt ở những người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch...

Bệnh được điều trị bằng cách sử dụng các kháng sinh có nhạy cảm với các chủng B. pseudomallei và điều trị các triệu chứng, biến chứng kèm theo, đồng thời chăm sóc, điều dưỡng phục hồi sức khỏe cho người bệnh. Hiện, cũng chưa có vaccine phòng bệnh Whitmore.

Theo các chuyên gia y tế, các biện pháp phòng bệnh Whitmore chủ yếu là đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, sử dụng bảo hộ lao động khi làm việc có tiếp xúc với đất, nước bị nhiễm khuẩn hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh, làm sạch hoàn toàn vết rách da, trầy xước hoặc bỏng bị nhiễm bẩn và thực hiện ăn chín uống chín…

Đối với người dân, Bộ Y tế khuyến cáo chủ động phòng bệnh Whitmore, như bảo đảm vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng, trước khi ăn. Thực hiện ăn chín, uống nước đun sôi để nguội, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Không giết mổ, ăn thịt động vật, gia súc, gia cầm bị ốm chết. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại hoặc gần nơi bị ô nhiễm. Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất và nước bẩn.

Khi có vết thương hở, vết loét hoặc vết bỏng cần tránh tiếp xúc với đất hoặc nước có khả năng bị ô nhiễm. Nếu bắt buộc phải tiếp xúc thì sử dụng băng chống thấm và cần được rửa sạch đảm bảo vệ sinh.

Những người có bệnh nền, như tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch... cần được chăm sóc, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời.