Dự án Báo cáo Tội phạm có tổ chức và tham nhũng (OCCRP) ngày 21/3 thông báo thành lập Đội theo dõi Tài sản của Nga – một cơ sở dữ liệu theo dõi tài sản của giới thượng lưu có liên quan tới Tổng thống Nga Vladimir Putin.

OCCRP là tổ chức phi lợi nhuận tập hợp các trung tâm điều tra, phương tiện truyền thông và nhà báo hoạt động ở Đông Âu, Caucasus, Trung Á và Trung Mỹ, được thành lập vào năm 2006 và chuyên báo cáo về tội phạm có tổ chức và tham nhũng.

Theo OCCRP, Đội theo dõi Tài sản của Nga được thành lập với sự hợp tác của 27 cơ quan báo chí. Đây là công cụ tương tác và hiển thị “khối tài sản khổng lồ ở nước ngoài thuộc sở hữu của các nhà tài phiệt và nhân vật chủ chốt của Nga” có liên quan tới ông Putin.

Dự án này đã phát hiện hơn 150 tài sản trị giá tổng cộng 17 tỷ USD, bao gồm bất động sản, máy bay cá nhân, cổ phiếu công ty, biệt thự, du thuyền... của giới thượng lưu Nga ở nước ngoài. Các nhà báo tham gia dự án đã phát hiện ra các tài sản này thông qua hồ sơ đất đai, đăng ký doanh nghiệp cũng như thông tin rò rỉ ở nước ngoài.

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine, nước này đã bị nhiều chính phủ phương Tây áp đặt trừng phạt, bao gồm việc phong tỏa tài sản của ông Putin và các nhân vật trong giới thượng lưu Nga ở nước ngoài… Mục tiêu của các biện pháp này vừa nhằm trừng phạt giới cầm quyền tại Nga vừa gây áp lực buộc Moscow dừng cuộc xung đột ở Ukraine.

Ý tưởng thành lập biệt đội “săn” tài sản Nga được đưa ra vào tháng 2, ngay trước khi Nga bắt đầu cuộc tấn công vào Ukraine, theo Guardian – một tờ báo của Anh tham gia vào dự án.

Đội theo dõi Tài sản của Nga khởi động với "danh sách 35 cá nhân bị xem là những người hỗ trợ và thụ hưởng chính từ các chính sách của điện Kremlin”. Chỉ 3 tuần sau cuộc tấn công vào Ukraine, 27 trong số các cá nhân này bị đưa vào danh sách trừng phạt của Mỹ và châu Âu. 7 người bị Canada đưa vào danh sách đen - Guardian cho biết.

Một trong số 35 người nói trên là Roman Abramovich, 55 tuổi, hiện sở hữu tài sản khoảng 13,5 tỷ USD, theo Fobres. Dù chưa bị Anh trừng phạt và phủ nhận mối quan hệ với Tổng thống Putin, tỷ phú này gần đây đã rao bán câu lạc bộ bóng đá Chelsea tại Anh – được ông mua vào năm 2003.

Cơ sở dữ liệu của OCCRP cho thấy ông Abramovich sở hữu tài sản ít nhất 7 tỷ USD, bao gồm một dinh thự bên biển tại French Riviera (Pháp), một chiếc máy bay cá nhân Bombardier cùng nhiều bất động sản rải rác khắp London (Anh).

Những người khác trong danh sách bao gồm tỷ phú Alisher Usmanov (kiểm soát nhà mạng di động lớn thứ hai tại Nga MegaFon và hãng thép khổng lồ Metalloinvest), Igor Sechin (CEO của hãng dầu mỏ quốc doanh lớn nhất tại Nga Rosneft) và Oleg Deripaska (ông trùm ngành nhôm tại Nga).

Theo tin từ Forbes đầu tháng này, siêu du thuyền trị giá 594 triệu USD của ông Usmanov đã bị cơ quan chức năng tại Hamburg (Đức) thu giữ. Không lâu sau đó, siêu du thuyền 116 triệu USD thuộc sở hữu của một công ty mà tỷ phú Igor Sechin được xác định là cổ đông chính cũng bị nhà chức trách Pháp thu giữ khi đang neo đậu tại cảng La Ciotat, miền Nam nước Pháp.

Trước đây, OCCRP đã công bố nhiều tài liệu gây chấn động như báo cáo về khách hàng của ngân hàng Credit Suisse - bao gồm nhiều tội phạm, người bị cáo buộc vi phạm nhân quyền và người bị trừng phạt bởi chính phủ các nước. Nhà băngThụy Sỹ đã phủ nhận báo cáo này.