Bộ Nông nghiệp và Môi trường mới đây đã ban hành Quyết định số 2346/QĐ-BNNMT công nhận Ban vận động thành lập Hiệp hội Chuyển đổi xanh Việt Nam (VGTA) gồm 11 thành viên.

Ban vận động thành lập VGTA có nhiệm vụ vận động các tổ chức, công dân Việt Nam đăng ký tham gia Hiệp hội và hoàn chỉnh hồ sơ xin phép thành lập Hiệp hội gửi cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập Hiệp hội theo quy định của pháp luật.

Theo đó, ngày 29/6, Hội nghị trù bị lần thứ nhất Ban tổ chức Đại hội VGTA đã được tổ chức tại Hà Nội. Phát biểu tại Hội nghị, ông Đặng Huy Đông, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển, Trưởng ban vận động cho biết trong thời đại toàn cầu hóa, Việt Nam là một trong những quốc gia tham gia sâu rộng nhất.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam cao gần gấp đôi tổng GDP của cả nước (khoảng 780 tỷ đô la trên 450 tỷ đô la), chứng minh độ mở của nền kinh tế ra thế giới. Đặc biệt, thặng dư thương mại với các thị trường lớn như EU, Nhật Bản và Hoa Kỳ lên tới hàng trăm tỷ đô la.

Tuy nhiên, đây cũng là những quốc gia, vùng lãnh thổ đi đầu trong việc áp đặt những cơ chế chính sách nhập khẩu hàng hóa gắn liền với giảm phát thải khí nhà kính thông qua cơ chế tính tín chỉ các bon và trách nhiệm môi trường – xã hội – quản trị của doanh nghiệp (ESG). 

Cụ thể, với những cơ chế áp đặt mới về tem xanh, về kiểm toán và tín chỉ các bon, về ESG nguy cơ hàng loạt các sản phẩm, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đương đầu với nguy cơ bị áp thuế các bon, dẫn đến giảm khả năng cạnh tranh, thậm chí bị cấm tham gia thị trường ở một số quốc gia, khu vực. Việc duy trì cân bằng thương mại tại các thị trường quan trọng của nước ta như EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản là một thách thức lớn, đòi hỏi chúng ta phải chủ động chuyển mình bằng các hành động cụ thể, với quyết tâm cao của cả cộng đồng, tư nhà quản lý, đến từng doanh nhân và các nhà khoa học. 

Đặc biệt, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, các tổ chức sản xuất nhỏ lẻ, đặc biệt là nông dân đứng trước thách thức bị loại khỏi cuộc chơi nếu không đi theo một tổ chức để tập hợp tạo nên sức mạnh tập thể. 

Việt Nam cũng là quốc gia tiêu biểu với cam kết mạnh mẽ đạt mục tiêu này vào năm 2050. "Điều này buộc Việt Nam phải chuyển mình mạnh mẽ nếu không muốn hàng hóa đối mặt với nguy cơ bị áp thuế carbon, giảm cạnh tranh, thậm chí bị loại khỏi thị trường," ông Đông nhấn mạnh. "Quốc gia, doanh nghiệp nào sớm nhận thức, hành động, thích ứng tốt nhất với mục tiêu Net-zero sẽ là người chiến thắng, ngược lại sẽ tụt hậu, bị bỏ lại phía sau."

Ban Vận động thành lập Hiệp hội Chuyển đổi Xanh Việt Nam (VGTA) ra đời trong bối cảnh đó, với mong muốn tạo dựng một hệ sinh thái cộng sinh, nơi các doanh nghiệp, nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý cùng đồng hành, hỗ trợ lẫn nhau để thích ứng các quy chuẩn xanh toàn cầu, tiếp cận các quỹ xanh, quỹ môi trường, công nghệ xanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Ông Đông cũng tin tưởng việc phát triển và ứng dụng công nghệ môi trường, giảm phát là một ngành kinh doanh chắc chắn mang lại lợi ích kinh tế to lớn, đưa kinh tế Việt Nam lên vị thế cạnh tranh mạnh mẽ trên thế giới và mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp vừa là động lực tạo nên sức mạnh đó, vừa là người hưởng lợi từ sự lớn mạnh đó. 

"VGTA sẽ là cầu nối giúp các thành viên dễ dàng tiếp cận nguồn lực tài chính, công nghệ, hỗ trợ tiếp cận chính sách, giúp doanh nghiệp từng bước chuyển đổi xanh hóa, tiết kiệm chi phí, đồng thời tạo ra giá trị mới," ông Đông chia sẻ. "VGTA cũng sẽ tham vấn chính sách cho các cơ quan quản lý nhà nước, phản ánh nhu cầu từ thực tiễn để chính sách sát thực tế, phù hợp với tốc độ phát triển công nghệ và yêu cầu thị trường xanh toàn cầu."