Đại dịch Covid-19 kéo dài hơn 2 năm qua đã làm thay đổi thói quen tiêu dùng của người dân. Trong đó, xu hướng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt và ứng dụng thanh toán trực tuyến (online) lên ngôi.

THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT ĐƯỢC ĐẨY MẠNH

Theo bà Nguyễn Thị Kim Oanh, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank - VCB), từ đầu năm 2020 đến nay, trải qua các đợt dịch bệnh liên tiếp, quy mô giao dịch tại các kênh giao dịch của VCB đã có sự biến động lớn. Khách hàng thay vì đến quầy giao dịch đã tăng cường sử dụng các nền tảng số của ngân hàng.

Cụ thể, năm 2021, quy mô giao dịch qua các nền tảng số của VCB tăng trưởng 62,5% về số lượng giao dịch và gần 30% về giá trị giao dịch so với năm 2020, tương ứng đạt khoảng 1,5 triệu giao dịch online bình quân/ngày.

Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt cũng được khách hàng đẩy mạnh sử dụng trong giai đoạn này, đặc biệt là phương thức thanh toán bằng mã QR với tổng quy mô thanh toán năm 2021 bằng 213% so với năm 2020.

Đặc biệt, theo bà Nguyễn Thị Kim Oanh, trong năm 2021, doanh số sử dụng thẻ nội địa của VCB có sự tiến bộ rõ nét khi thói quen người tiêu dùng có sự chuyển biến mạnh mẽ dưới tác động dịch bệnh. Đó là trong khi doanh số rút tiền mặt giảm nhưng doanh số thanh toán thẻ tại các mạng lưới các đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ của VCB lại tăng 25% so với cùng kỳ.

“Sự tăng trưởng mạnh mẽ khối lượng giao dịch trên các kênh online đến từ sự chuyển dịch xu hướng giao dịch của tập khách hàng hiện hữu và sự tăng trưởng đáng kể số lượng khách hàng online. Quy mô khách hàng sử dụng dịch vụ online của VCB năm 2021 tăng tới 39% so với thời điểm cuối năm 2020”, bà Oanh chia sẻ.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Quang Hưng, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (Napas), cho biết đại dịch Covid-19 kéo dài hơn 2 năm qua đã tạo ra cú hích thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực thanh toán số. Theo đó, người dân có xu hướng chuyển sang hình thức mua sắm trực tuyến và sử dụng thanh toán điện tử nhiều hơn.

Số liệu của Napas cho thấy, tiếp đà tăng trưởng trong 2 năm qua, trong quý 1/2022, hoạt động thanh toán qua mạng lưới của Napas tăng 89% về số giao dịch và 123% về giá trị so với quý 1/2021. Trong đó, giao dịch rút tiền mặt qua ATM quý 1/2022 có xu hướng giảm (-9,6%) về số lượng cũng như (-8,8%) về giá trị giao dịch so với cùng kỳ 2021.

“Điều này cho thấy xu hướng thanh toán đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ sang các phương tiện điện tử thay thế cho tiền mặt”, ông Hưng nhấn mạnh.

VẪN CÒN DƯ ĐỊA ĐỂ PHÁT TRIỂN

Mặc dù thanh toán không dùng tiền mặt đã có những bước tiến đáng kể trong thời gian gần đây, song theo ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, trong bối cảnh xu hướng thanh toán online ngày càng phát triển mạnh mẽ và nở rộ và tỷ lệ thanh toán tiền mặt của Việt Nam còn ở mức cao thì thanh toán không dùng tiền mặt vẫn còn nhiều dư địa để tiếp tục phát tiển.

Vì vậy, cùng với việc sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong xã hội thành thói quen, ứng dụng công nghệ để nâng cấp, phát triển cơ sở hạ tầng thanh toán… Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với các bên để tổ chức Ngày Thẻ Việt Nam 2022.

“Sự kiện sẽ tạo cầu nối, khơi nguồn cảm hứng giúp giới trẻ Việt Nam, nhất là thế hệ Gen Z, am hiểu công nghệ với phong cách sống số năng động, nhu cầu cá nhân hóa cao có cơ hội nắm bắt, khám phá, trải nghiệm những công nghệ thanh toán hiện đại”, ông Dũng cho biết.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Oanh, xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt ngày càng phổ biến tại Việt Nam với sự quan tâm định hướng của Chính phủ và sự hưởng ứng của cộng đồng người tiêu dùng.

Sự phát triển bùng nổ của khoa học công nghệ với các thành tựu điển hình của cuộc CMCN 4.0 như Internet kết nối vạn vật (IoTs), trí tuệ nhận tạo (AI), Chatbot, công nghệ chuỗi khối (Blockchain),… và sự phổ biến của thiết bị di động thông minh đang là cơ sở nền tảng cho việc phát triển những phương thức thanh toán phi tiền mặt mới, hiện đại.

“Tại Việt Nam, cơ sở hạ tầng viễn thông vững chắc, mức độ thâm nhập Internet, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao là các yếu tố vàng để thúc đẩy hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt”, bà Oanh nhấn mạnh.

Các công nghệ thanh toán cũng ngày càng hiện đại. Các sản phẩm thẻ ngân hàng không ở phương thức truyền thống là cà/quẹt hoặc đưa thẻ vào khe đọc thẻ mà hiện nay chỉ cần “chạm” để thanh toán, hỗ trợ thúc đẩy việc thanh toán không dùng tiền mặt nhanh, tiện lợi hơn bao giờ. Bên cạnh đó, các ngân hàng còn triển khai phương thức thanh toán trên các ứng dụng di động như mã vạch hai chiều QR Pay, thanh toán trên thiết bị di động ứng dụng công nghệ giao tiếp không dây tầm ngắn NFC.

Thị trường Việt Nam cũng đã và đang chứng kiến sự hợp tác ngày càng sâu rộng giữa các tổ chức tài chính ngân hàng và các đơn vị cung ứng hàng hóa dịch vụ đa dạng trong nhiều lĩnh vực nhằm đáp ứng nhu cầu tối đa của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, với chính sách khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ, các ngân hàng đã tích cực phối hợp với cơ quan Thuế, Hải quan, Kho bạc Nhà nước, các đơn vị hành chính công để thực hiện hiệu quả việc thu, nộp ngân sách nhà nước, các loại thuế phí, lệ phí và chi tiêu bằng các phương thức thanh toán hiện đại tiện lợi.

Nằm trong xu thế phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, thực hiện chủ trương thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ, những năm vừa qua, VCB đã tập trung nghiên cứu, tận dụng các thành tựu công nghệ nổi bật, xây dựng, triển khai các dịch vụ thanh toán hiện đại nhanh chóng, tiện lợi, đồng thời đảm bảo an toàn bảo mật cho khách hàng.

Còn theo đại diện của Napas, với mục tiêu giới thiệu các sản phẩm, công nghệ thanh toán mới tới nhóm khách hàng trẻ tuổi, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi thanh toán không dùng tiền mặt, Napas đã tham dự Ngày Thẻ Việt Nam 2022 nhằm góp phần triển khai Đề án Phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Chính phủ giai đoạn 2021-2025.

Theo đó, Napas sẽ cùng các đối tác triển khai chương trình ưu đãi Mega sale trong thời gian diễn ra Ngày Thẻ Việt Nam nhằm đem đến cơ hội nhận hàng nghìn phần quà thú vị khi tham gia các hoạt động của chương trình cho các bạn trẻ cũng như được hưởng những ưu đãi hấp dẫn từ các chương trình của các ngân hàng, đối tác của Napas.