Vừa qua, các cơ quan, đơn vị thuộc tỉnh Bình Phước đã tổ chức tiêu hủy hơn 100 ngàn gói thuốc lá ngoại có nguồn gốc nhập lậu. Trong tổng số 104.560 gói thuốc có 59.180 gói thuốc lá hiệu Hero, 42.380 gói hiệu Jet, thuốc lá hiệu Caraven có 1.750 gói, thuốc lá hiệu Esse có 1.000 gói và 250 gói thuốc lá hiệu 555.

Toàn bộ tang vật này do lực lượng bộ đội biên phòng tỉnh bắt giữ trên khu vực biên giới. Bộ đội biên phòng tỉnh cũng đã tổ chức niêm phong, đưa đi kiểm định chất lượng và hoàn tất thủ tục theo đúng quy định pháp luật, đồng thời ra quyết định tiêu hủy toàn bộ tang vật nêu trên.

Hiện tình trạng buôn lậu thuốc lá tiếp tục diễn biến phức tạp tại nhiều tuyến biên giới. Theo ông Hồ Lê Nghĩa, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, trong những năm qua, hoạt động chống buôn lậu thuốc lá đã đạt nhiều kết quả tích cực nhờ sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Chính phủ.

Ban Chỉ đạo 389 cùng các lực lượng chức năng đã triển khai hiệu quả các cuộc điều tra biên giới thường xuyên và giám sát thị trường trên toàn quốc, phát hiện nhiều vụ buôn bán thuốc lá bất hợp pháp. Dù vậy, vẫn còn rất nhiều thách thức đặt ra trong công tác chống thuốc lá lậu.

Hiện, lợi nhuận thu được từ 1 bao thuốc lá Jet nhập lậu từ biên giới khoảng 7.000 - 8.000 đồng, cao gấp 3 lần so với các sản phẩm thuốc lá hợp pháp cùng phân khúc. Nghiêm trọng hơn, thuốc lá nhập khẩu bất hợp pháp vào nước ta không rõ nguồn gốc xuất xứ, không kiểm soát được chất độc hại bị cấm sử dụng, gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Bên cạnh đó, các yếu tố khách quan như đường biên giới phức tạp với nhiều đường mòn lối mở, phương thức vận chuyển của các đối tượng ngày càng đa dạng, tinh vi, hay việc lợi dụng cư dân sống ở vùng biên giới trung chuyển… cũng gây ra rất nhiều khó khăn cho lực lượng biên phòng và các lực lượng chức năng trong việc kiểm soát tình hình. 

Ngoài ra, những năm gần đây đây xuất hiện tình trạng vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu từ nước ngoài về Việt Nam nhưng trên bao bì dán tem thuốc lá Việt Nam để qua mặt các cơ quan chức năng. 

Các đối tượng vận chuyển thuốc lá lậu thường đối phó bằng cách vận chuyển mỗi lần dưới 1.500 bao để tránh bị xử lý hình sự. Tại thị trường nội địa, thuốc lá điếu ngoại nhập lậu tuy không còn bày bán công khai nhưng vẫn được bán lén lút tại các nhà hàng, quán cafe, tủ bán thuốc lá lẻ…

Trên thực tế, buôn bán thuốc lá lậu thường tập trung ở hai nhãn hiệu phổ biến nhất là Jet và Hero, chiếm hơn 80% thị phần thuốc lá lậu và tập trung nhiều ở các tỉnh phía nam giáp biên giới Campuchia, chiếm hơn 84% tổng lượng nhập bất hợp pháp qua các ngả khác trên toàn quốc.

Một số lượng khác đi qua các tỉnh có cửa khẩu biên giới với Lào ở miền Trung và biên giới với Trung Quốc ở miền Bắc. Đó là chưa kể tới sự xuất hiện và xâm nhập thị trường ngày càng mạnh mẽ của thuốc lá lậu thế hệ mới trong những năm gần đây.

Mặc dù các lực lượng chức năng đã tập trung phòng, chống thuốc lá lậu nhưng do địa bàn rộng, nhân sự và phương tiện thiếu thốn, sinh kế người dân địa phương còn nhiều khó khăn nên việc kiểm soát thuốc lá lậu vẫn chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng.