Nhìn lại kết quả năm 2023, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết 6 tháng đầu năm chúng ta đã rất lo về tiến độ thu hút đầu tư nước ngoài tại Việt Nam vì tiến độ tăng trưởng khá thấp do rất nhiều nguyên nhân, đặc biệt là những nguyên nhân khó khăn của nền kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, 6 tháng cuối năm chúng ta đã phục hồi mạnh mẽ và đạt được mức tăng trưởng thu hút đầu tư nước ngoài. Có rất nhiều nguyên nhân quan trọng. Trong đó có 3 nguyên nhân chính có thể thấy được.

Thứ nhất: Sự ổn định chính trị, an ninh và kinh tế vĩ mô ở Việt Nam.

Thứ hai: Kết quả các chuyến ngoại giao cấp cao của lãnh đạo nước ta và của các đoàn ngoại giao cấp cao của các nước tới Việt Nam, mang lại hiệu quả hết sức cụ thể để thu hút đầu tư nước ngoài.

Thứ ba: Các nhà đầu tư nước ngoài nhìn thấy và đánh giá được các tiềm năng và triển vọng của kinh tế Việt Nam trong những năm tới.

“Họ cho rằng Việt Nam là điểm đến hết sức hấp dẫn. Đây là những điều chúng ta có thể thấy được trong nửa cuối của năm 2023”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương thông tin.

Về kết quả thu hút đầu tư nước ngoài 2 tháng đầu năm 2024, Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết hết sức tích cực. Cụ thể, vốn đầu tư đăng ký đạt 4,29 tỷ USD, tăng 38,6%. Đây là con số rất cao so với cùng kỳ. Thông thường khi báo cáo, mấy phần trăm đã là khủng khiếp lắm rồi, nhưng tăng 38,6% là sự đáng mừng, cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài hết sức quan tâm.

Liên quan đến tình hình giải ngân cũng hết sức tích cực, tăng đến 9,8%(tương đương 2,8 tỷ USD), cho thấy các cam kết của nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam là cụ thể.

“Một điểm đáng chú ý về vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam là chúng ta có tỉ lệ về vốn mới và dự án mới rất cao. Đây là tín hiệu hết sức tốt và kỳ vọng lượng vốn mới này sẽ tác động đến tăng trưởng của chúng ta trong năm 2024 cũng như 2025” Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhận định.

Về các giải pháp đột phá để thu hút các dự án lớn, các nhà đầu tư lớn tới Việt Nam, Thứ trưởng cho biết tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2, sáng 2/3, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo và đã giao nhiệm vụ cho các bộ ngành, trong đó Bộ Kế hoạch và Đầu tư ý thức được trách nhiệm trong lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, dự án lớn trong các lĩnh vực mà chúng ta quan tâm, nhất là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, và đặc biệt là lĩnh vực chúng ta đã bàn rất nhiều vào năm ngoái – chíp bán dẫn cũng như các ngành công nghiệp mới.

Về sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam, Thứ trưởng Trần Quốc Phương thông tin có ba lĩnh vực được quan tâm.

Lính vực thứ nhất: Hạ tầng và đất đai. Đối với các dự án lớn, nhu cầu về đất đai rất lớn. Nhà đầu tư đặt những yêu cầu về hạ tầng rất cao. Do vậy, giải pháp đối với lĩnh vực đất đai và hạ tầng là chúng ta tập trung tiếp tục hoàn thiện, đẩy nhanh tiến độ các dự án kết cấu hạ tầng quy mô lớn như đã đặt ra trong triển khai xây dựng, và đặc biệt là triển khai ngay những văn bản hướng dẫn để thực hiện sớm trong những ngày đầu Luật Đất đai có hiệu lực.

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, đây là điều không chỉ người dân Việt Nam, mà cả các nhà đầu tư và các nhà đầu tư nước ngoài hết sức mong chờ và quan tâm. Bởi trong Luật Đất đai có nhiều điểm mới, tháo gỡ cho việc thúc đẩy khu vực đầu tư và phát triển nâng cao kim ngạch”.

Lĩnh vực thứ hai: Nguồn nhân lực. Đây là lĩnh vực mà các nhà đầu tư quan tâm và chúng ta rất cần tập trung các giải pháp đột phá. Mặc dù trong những đề án được Thủ tướng và Chính phủ chỉ đạo và thông qua, như phấn đấu đào tạo khoảng 100.000 công nhân, người lao động cũng như kỹ sư trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chip bán dẫn, trong đó có 50.000 riêng cho lĩnh vực chip bán dẫn, hai bộ là Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Giáo dục và Đào tạo đang gấp rút khẩn trương hoàn thiện đề án này, để trình Thủ tướng, đào tạo sớm nguồn nhân lực chất lượng cao này.

Với các nhà đầu tư nước ngoài, quy mô lớn, người ta đòi hỏi rất cao về nguồn nhân lực. Chúng ta có lợi thế nguồn nhân lực hết sức dồi dào, vẫn còn trong thời kỳ dân số vàng. Nhưng cái chúng ta cần tập trung nhiều hơn là trình độ, kỹ năng của người lao động. Đây cũng là điều Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ hết sức quan tâm, các bộ ngành đều phải chung tay để có thể nhanh chóng cải thiện được trình độ của người lao động Việt Nam. Thông qua đó chúng ta tăng được chất lượng về tăng trưởng trong năng suất lao động.

Lĩnh vực thứ ba: Thể chế. Đây là lĩnh vực mà các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm và chúng ta cần tiếp tục tập trung thực hiện các đột phá.

Thời gian vừa qua, Chính phủ đã trình và được Quốc hội thông qua rất nhiều chính sách đột phá mới và có tác động tích cực đến tăng trưởng, thu hút đầu tư như là Luật Đất đai, Luật Đấu thầu và các luật khác. Hay đơn giản hơn là các quy định về xuất nhập cảnh hay các thủ tục, nội quy visa cũng tác động rất tốt đến tâm lý của nhà đầu tư khi đến Việt Nam. Không chỉ khách du lịch, mà cả nhà đầu tư cũng rất hoan nghênh chính sách đổi mới như vậy.

Quan trọng hơn nữa mà chúng ta cần nghiên cứu tập trung sâu hơn là những chính sách mang tính khích lệ, động viên cũng như tạo điều kiện tối đa cho các nhà đầu tư có quy mô lớn để thực hiện các dự án lớn tại Việt Nam, đủ mức độ hấp dẫn và tối ưu để thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong ba lĩnh vực trên, có thể chẻ nhỏ ra nhiều lĩnh vực cụ thể nhưng tựu chung lại, có ba nhóm chính sách đột phá lớn cần tập trung thực hiện trong thời gian tới. Trong đó có một mảng lúc nào cũng đúng và các nhà đầu tư luôn quan tâm là cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, đặc biệt là cải cách về thủ tục hành chính. “Chúng ta đã có Nghị quyết 02 của Chính phủ và chúng ta sẽ tiếp tục thực hiện một cách mạnh mẽ hơn”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương khẳng định.