Chiều 13/10, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã tham dự tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc.

Tọa đàm do Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam phối hợp với Bộ Thương mại Trung Quốc tổ chức, nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Lý Cường. Cùng tham dự có lãnh đạo các bộ, ngành và đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp tiêu biểu của hai nước.

Với chủ đề "Tăng cường hợp tác cùng có lợi, chung tay kiến tạo tương lai", lãnh đạo các tập đoàn, doanh nghiệp, ngân hàng tiêu biểu của hai nước dự tọa đàm đã giới thiệu về tiềm năng, thế mạnh của mỗi bên, các cơ hội hợp tác nổi bật thời gian tới, tập trung vào 4 lĩnh vực: Phát triển hạ tầng, kết nối giao thông, nhất là đường sắt; năng lượng xanh; kinh tế số; tài chính-ngân hàng.

Theo thông tin tại tọa đàm, trong hơn 10 năm qua, thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc đã tăng hơn 4 lần. Trung Quốc trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc tại ASEAN.

Kim ngạch thương mại song phương năm 2023 đạt gần 172 tỷ USD; 9 tháng đầu năm 2024 đạt gần 150 tỷ USD, tăng 22%, nếu tính cả tiểu ngạch thì con số này còn cao hơn nhiều.

Đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam đã tăng hơn 7 lần, trở thành nhà đầu tư lớn thứ 6/148 của Việt Nam. Trung Quốc đã vươn lên trở thành đối tác dẫn đầu về số lượng dự án đầu tư mới ở Việt Nam trong hai năm vừa qua.

QUAN HỆ KINH TẾ CHƯA TƯƠNG XỨNG VỚI TẦM VÓC QUAN HỆ CHÍNH TRỊ-XÃ HỘI

Phát biểu tại tọa đàm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lý Cường cho rằng thời gian qua, với nỗ lực chung của hai bên, nhất là các chuyến thăm lịch sử của các đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước hai nước, quan hệ Việt Nam - Trung Quốc phát triển ngày càng sâu sắc, thực chất và toàn diện hơn. 

Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước đã thống nhất nâng tầm quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện và xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai có ý nghĩa chiến lược (tháng 12/2023).

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Lý Cường lần này là chuyến thăm chính thức đầu tiên của Lãnh đạo chủ chốt Trung Quốc đến Việt Nam sau khi hai bên nâng tầm quan hệ; tiếp tục cụ thể hóa nhận thức chung cấp cao hai nước. 

"Điều này tạo động lực, truyền cảm hứng, lan tỏa hiệu ứng hết sức tích cực tới hoạt động kết nối nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp hai nước, tạo động lực, xung lực mới trong thúc đẩy hợp tác thực chất, toàn diện, hiệu quả hơn nữa giữa hai nước thời gian tới", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết đã cùng Thủ tướng Lý Cường có cuộc hội đàm thân mật, chân tình, cởi mở, toàn diện, sâu sắc, hiệu quả, thiết thực, đạt nhiều kết quả rất tích cực và chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác quan trọng giữa hai nước trong nhiều lĩnh vực.

Đánh giá cao phát biểu, ý tưởng hợp tác của các doanh nghiệp tại tọa đàm, Thủ tướng mong các doanh nghiệp đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, mang lại hiệu quả, cân đong, đo đếm được.

Thủ tướng khẳng định Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng phát triển quan hệ hữu nghị với Trung Quốc - là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong tổng thể đường lối đối ngoại của Việt Nam. Trong đó, hợp tác phát triển kinh tế bền vững là một trong những yếu tố then chốt.

Theo Thủ tướng, thời gian qua, nền tảng xã hội trong quan hệ hợp tác hai nước tốt hơn, tin cậy lẫn nhau ngày càng cao hơn; tạo điều kiện rất thuận lợi cho hoạt động kinh tế, đầu tư, thương mại, doanh nghiệp hai nước.

Tuy nhiên, quan hệ kinh tế chưa tương xứng với tầm vóc của quan hệ chính trị-xã hội tốt đẹp giữa hai nước, nhất là những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh có thể bổ sung, hỗ trợ và thúc đẩy lẫn nhau phát triển. Do vậy, cần đẩy mạnh hơn nữa kết nối hai nền kinh tế, mà một trong những trọng tâm là kết nối doanh nghiệp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng để làm được điều này, Chính phủ hai nước cần phải thúc đẩy hơn nữa: Kết nối về thể chế; kết nối về hạ tầng chiến lược; kết nối về quản trị thông minh và chuyển giao công nghệ; kết nối về đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao; kết nối về vốn, tập trung vào các ngành nghề mới nổi; kết nối về thanh toán, nhất là hợp tác thanh toán bằng đồng bản tệ; kết nối chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất, chuỗi giá trị… 

"Chúng tôi hoan nghênh các doanh nghiệp chủ động, tích cực kết nối, hợp tác với nhau trên nền tảng quan hệ tốt đẹp giữa hai nước", Thủ tướng nói.

Thời gian qua, cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc, Việt Nam đã góp phần đưa hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư trở thành điểm sáng và là một trụ cột quan trọng trong quan hệ giữa hai nước. 

Tuy nhiên, các dự án đầu tư của doanh nghiệp Trung Quốc còn chưa xứng tầm với quan hệ tốt đẹp giữa hai nước; với tiềm năng của các doanh nghiệp Trung Quốc và tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh giữa hai nước.

3 ĐẢM BẢO, 3 THÔNG VÀ 3 CÙNG

Thông tin về những thành tựu phát triển, tình hình kinh tế-xã hội, môi trường đầu tư của Việt Nam sau gần 40 năm đổi mới và trong 9 tháng đầu năm 2024, Thủ tướng đánh giá cao, cảm ơn sự đóng góp thiết thực, hiệu quả của các doanh nghiệp Trung Quốc đối với phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam và tổng thể quan hệ hai nước Việt Nam - Trung Quốc thời gian qua.

Chia sẻ định hướng thu hút đầu tư nước ngoài, trong đó có đầu tư chất lượng cao từ Trung Quốc, Thủ tướng cho biết với tinh thần "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ", Chính phủ Việt Nam cam kết "3 bảo đảm", "3 thông"và "3 cùng".

"3 bảo đảm" gồm:

(1) Bảo đảm khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là hợp phần quan trọng của kinh tế Việt Nam; khuyến khích, sẵn sàng tạo điều kiện thuận lợi để khu vực này phát triển lâu dài, ổn định, bền vững, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng với các khu vực kinh tế khác;

(2) Bảo đảm các quyền lợi và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các nhà đầu tư; không hình sự hóa các quan hệ kinh tế-dân sự;

(3) Bảo đảm ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã hội; ổn định về chính sách đầu tư và phản ứng chính sách kịp thời, thích ứng với diễn biến tình hình theo hướng tích cực, có lợi cho nhà đầu tư, có lợi cho sản xuất kinh doanh, không ngừng cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để các nhà đầu tư yên tâm kinh doanh, hoạt động lâu dài tại Việt Nam.

Cùng với đó, nâng cao năng lực quản trị, thể chế, bảo đảm "3 thông" gồm: hạ tầng thông suốt, cơ chế thông thoáng, quản trị thông minh; để giảm chi phí tuân thủ, giảm công sức của nhà đầu tư, doanh nghiệp, giảm chi phí đầu vào cho sản xuất và kinh doanh, tăng tính cạnh tranh cho hàng hóa.

"3 cùng" gồm: (1) Cùng lắng nghe và thấu hiểu giữa doanh nghiệp với Nhà nước và người dân; (2) Cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động để hợp tác, hỗ trợ nhau cùng phát triển nhanh và bền vững; (3) Cùng làm, cùng thắng, cùng hưởng, cùng phát triển; cùng chung niềm vui, hạnh phúc và sự tự hào.

Thủ tướng mong muốn và đề nghị các doanh nghiệp, doanh nhân tiếp tục đóng góp để hai nước đã gắn bó rồi thì gắn bó hơn, đã đoàn kết rồi thì đoàn kết hơn, đã tin cậy rồi thì tin cậy hơn nữa, đã hiệu quả rồi thì hiệu quả hơn nữa, cùng tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, cùng thúc đẩy tăng trưởng, ủng hộ hai Chính phủ thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội đã đề ra.

Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp hai nước lấy kết nối làm trọng tâm để bứt phá, lấy đổi mới sáng tạo làm động lực để vươn lên, lấy "lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" làm nền tảng, góp phần giúp hai nước nâng tầm gắn kết kinh tế ngang tầm về gắn kết về địa lý, lịch sử và quan hệ chính trị-xã hội tốt đẹp hiện nay, góp phần đưa giúp hai nước bay cao, bay xa trong kỷ nguyên số, kỷ nguyên kinh tế xanh, kỷ nguyên kinh tế tuần hoàn, kỷ nguyên của phát triển lấy con người làm trung tâm, làm chủ thể, là mục tiêu cho sự phát triển nhanh và bền vững.

Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp hai nước tích cực hợp tác, trao đổi để tham mưu cho Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương hai nước để tháo gỡ rào cản sản xuất, kinh doanh, thương mại, cải thiện môi trường đầu tư; hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách.

Cùng với đó, xây dựng và triển khai các dự án hợp tác cụ thể trong khuôn khổ các cơ chế hợp tác song phương đã thiết lập, các cơ chế hợp tác đa phương hai bên cùng tham gia; tiếp tục đẩy mạnh kết nối hai nền kinh tế, kết nối chiến lược trên các lĩnh vực, trong đó có kết nối hạ tầng giao thông, kết nối thương mại, đầu tư, kết nối chuỗi sản xuất, cung ứng; đẩy mạnh hợp tác triển khai các dự án đường sắt kết nối Việt Nam - Trung Quốc; hỗ trợ vốn vay ưu đãi, chuyển giao công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ Việt Nam xây dựng và phát triển ngành công nghiệp đường sắt hiện đại, lâu dài, bền vững.

Đồng thời, tăng cường hơn nữa đầu tư tại Việt Nam, nhất là các dự án lớn, tiêu biểu trong các lĩnh vực Trung Quốc có thế mạnh về công nghệ cao, chuyển đổi số (trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, Internet vạn vật…), xây dựng hạ tầng giao thông, công nghiệp luyện kim, y tế, giáo dục, năng lượng sạch, chống biến đổi khí hậu, hệ sinh thái xe điện và pin xe tích điện…; chú trọng đầu tư cho kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển giao công nghệ.

Thủ tướng cũng đề nghị hỗ trợ, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng của các tập đoàn, doanh nghiệp Trung Quốc; tiếp tục tạo thuận lợi cho tăng cường thương mại song phương; mở rộng nhập khẩu hàng hóa, nông thủy sản của Việt Nam.

Theo Thủ tướng, trong bất kỳ quan hệ hợp tác nào, "đôi bên cùng có lợi", "hai bên cùng thắng", "rủi ro cùng chia sẻ" thì mới có thể bền vững và luôn là mục tiêu cao nhất. Thủ tướng tin tưởng với sự hợp tác chặt chẽ của Chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức của hai nước, hai bên sẽ đạt được những thành công to lớn hơn nữa trong tương lai, doanh nghiệp hai nước vươn tầm mạnh mẽ ra thế giới, cạnh tranh sòng phẳng với các doanh nghiệp các nước lớn, các nước tiên tiến trên thế giới.

NHỮNG THẾ MẠNH ĐẶC BIỆT

Về phần mình, Thủ tướng Lý Cường bày tỏ hết sức tâm đắc, được động viên, khuyến khích với ý kiến phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính; hoàn toàn nhất trí về sự ủng hộ mạnh mẽ của hai Chính phủ đối với doanh nghiệp hai nước.

Ông cho biết Chính phủ Trung Quốc và các bộ, ngành sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng các ý kiến tại tọa đàm để doanh nghiệp hai nước tiếp tục tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực.

Thủ tướng Lý Cường đánh giá những năm gần đây, quan hệ Việt Nam – Trung Quốc phát triển lành mạnh, ổn định, thành quả hợp tác thiết thực rất phong phú. Nhấn mạnh những thành quả sau 74 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Thủ tướng Lý Cường cho rằng trong quan hệ Việt Nam – Trung Quốc, sự phát triển của mỗi bên là cơ hội quan trọng của nhau.

Trong đó, hợp tác kinh tế, thương mại luôn là điểm nhấn của hợp tác hai nước, cũng là động lực quan trọng thúc đẩy quan hệ hai nước. Trong lĩnh vực này, Trung Quốc - Việt Nam luôn kiên định thúc đẩy hợp tác, thể hiện sức mạnh nội sinh to lớn của mỗi bên. Nhìn về tương lai, hợp tác kinh tế giữa hai nước còn nhiều dư địa khai thác, nhiều tiềm năng để không ngừng phát triển.

Thời gian tới, Thủ tướng Trung Quốc đề nghị hai bên tiếp tục quan tâm các phương diện trọng điểm trong hợp tác kinh tế, cụ thể là tiếp tục kết nối chiến lược phát triển; kết nối liên thông giữa hai nước, tăng cường kết nối giữa Khuôn khổ "Hai hành lang, Một vành đai" với Sáng kiến "Vành đai và Con đường"; kiên trì mở cửa cho nhau, thúc đẩy liên kết thị trường, hợp tác kinh tế xuyên biên giới; tích cực kết nối hạ tầng giao thông, thúc đẩy đi lại, giao lưu nhân dân; không ngừng củng cố, phát huy các thế mạnh bổ sung cho nhau, cùng nâng cao sức cạnh tranh trong chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu; thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực mới như điện gió, điện mặt trời, xe điện…

Đánh giá hai nước có những thế mạnh hợp tác đặc biệt mà rất nhiều nước khác không có, Thủ tướng Lý Cường khẳng định niềm tin vào tương lai hợp tác kinh tế thương mại giữa hai nước, mong các doanh nghiệp thuận theo xu thế lớn, nắm chặt cơ hội, vừa phát triển bản thân doanh nghiệp, vừa đóng góp cho sự phát triển chung của hai nước. Theo Thủ tướng Trung Quốc, hai bên cần tiếp tục phát huy đoàn kết, hợp tác chân thành, kiên trì, mang lại lợi ích cho nhau, đem lại phồn thịnh chung, cùng thắng.

Thủ tướng Lý Cường mong các doanh nghiệp hai nước quan tâm, theo dõi, tìm hiểu các chủ trương, chính sách lớn, quan trọng giữa hai nước để chủ động, tích cực tham gia; tận dụng tốt các thỏa thuận kinh tế song phương và đa phương; kịp thời nắm bắt các cơ hội, huy động các nguồn lực hợp tác.

Thủ tướng Trung Quốc cũng mong muốn doanh nghiệp hai nước hợp tác thúc đẩy phát triển hài hòa các ngành công nghiệp xuất phát từ đặc điểm doanh nghiệp mình. Phía Trung Quốc khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường kết nối với phía Việt Nam, xây dựng chuỗi cung ứng, sản xuất xuyên biên giới ổn định và thông suốt.

Cùng với đó, tập trung nguồn lực, tăng cường hợp tác đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển, nhất là các lĩnh vực năng lượng sạch, sinh học, y dược, trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực mới nổi khác.

Thủ tướng Trung Quốc tin rằng với sự nỗ lực chung của các doanh nghiệp hai nước, hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam – Trung Quốc chắc chắn sẽ giành được những thành quả mới to lớn hơn nữa và tương lai của hai nước chắc chắn sẽ ngày càng tươi đẹp.