Sáng 10/11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu làm rõ thêm các vấn đề liên quan thuộc trách nhiệm của Chính phủ và trực tiếp trả lời các câu hỏi của đại biểu Quốc hội trong hơn 2 ngày chất vấn.

Thủ tướng cho biết không chỉ riêng năm 2020, mà ngay từ bắt đầu nhiệm kỳ, Việt Nam đã đối đầu với những thách thức lớn chưa từng thấy như hạn mặn ở đồng bằng sông Cửu Long, sự cố môi trường Formosa, thiên tai, sạt lở đất, bão lũ ở Tây Bắc, miền Trung. 

KỲ TÍCH NĂM 2020

Tuy nhiên, Việt Nam đã tạo ra hơn 1.220 tỷ USD GDP trong 5 năm trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định. Việt Nam được coi là một trong 12 nền kinh tế mới nổi thành công nhất và một trong những nền kinh tế tăng trưởng cao nhất năm 2020. Năm nay, Việt Nam vẫn kiên trì duy trì tăng trưởng dương ở mức khá.

"Mặc dù chịu tác động của dịch Covid-19, nhiều nền kinh tế suy thoái nhưng Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng dương ở mức khá, có địa phương đạt mức tăng trưởng GDP kỷ lục nhiều năm", Thủ tướng cho biết.

Thủ tướng nhắc lại bài học về câu chuyện bó đũa, chỉ ra sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc đã được khẳng định trong giai đoạn vừa qua, đặc biệt năm 2020 khi Việt Nam đối phó dịch Covid-19 với những thành tích được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. 

Việt Nam cũng hoàn thành tốt các trọng trách như chủ nhà APEC, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều, IPA 41, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc,…Theo đó có tiếng nói tốt hơn và vai trò lớn hơn trong khu vực và toàn cầu với các sự kiện quan trọng. Đây là thành quả chung của toàn hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn dân.

"Chúng ta đang nhìn thấy nguồn năng lượng cực lớn ở thế hệ trẻ, tinh thần khởi nghiệp, nhiều ý tưởng táo bạo, sáng tạo độc đáo. Vì vậy, chúng ta cần trang bị kỹ năng cần thiết cho thanh niên, tạo nhiều việc làm mới, cần có cơ chế thu hút nhân tài", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho biết 6 năm qua, Việt Nam đã tạo 28 triệu việc làm mới. Nền kinh tế được cải thiện rõ nét với thu nhập bình quân của người dân tăng gần 145%, tương đương 9.000 USD tính theo ngang bằng sức mua (PPP). Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 9,8% xuống dưới 3%. Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ quan tâm hơn nữa đến phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, nhà ở cho công nhân ở các khu công nghiệp.

Trong đại dịch Covid-19, Chính phủ đã đề ra mục tiêu kép, Việt Nam là một trong số ít nền kinh tế duy trì tăng trưởng dương. Tuy nhiên, dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, nhiều nước châu Âu áp dụng tái phong tỏa, vì vậy không được chủ quan lơ là, cần tiếp tục đề cao cảnh giác, tập trung phòng, chống dịch, nghiên cứu vắc xin và ổn định sản xuất.

Thủ tướng cho rằng, mức tăng trưởng mục tiêu 6% cho năm 2021 còn khiêm tốn so với tiềm năng của đất nước, nhưng tình hình dịch bệnh còn phức tạp, những diễn biến trên thế giới có thể đe dọa đà phục hồi kinh tế toàn cầu. Do đó, trong bất kỳ tình huống nào cũng phải giữ được sự chủ động chiến lược. 

"Nguy cơ lớn nhất không phải là tụt hậu về kinh tế mà là thiếu ý chí vươn lên, thiếu quyết tâm hành động. Phải tiếp tục duy trì kinh tế vĩ mô ổn định, phát triển nhanh, bền vững nhưng ổn định", Thủ tướng nhấn mạnh.

NGHIÊM TÚC ĐÁNH GIÁ NGUYÊN NHÂN BÃO LŨ MIỀN TRUNG

Thủ tướng cho biết, thời gian qua, "bão chồng bão, lũ chồng lũ" đã ảnh hưởng nghiêm trọng đời sống hàng triệu người dân ở miền Trung. Ngay giờ phút này, bão số 12 đang đổ bộ vào Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa. 

"Nhiều người dân đã bày tỏ sự cảm động, cảm phục về những cố gắng vượt bậc của cả hệ thống chính trị, từ Trung ương đến địa phương, lực lượng quân đội, công an, các lực lượng phòng chống, ứng phó thiên tai, tìm kiếm cứu nạn… thực hiện kiên quyết phương châm 4 tại chỗ về phòng chống lụt bão", Thủ tướng cho biết.

"Chính phủ sẽ đánh giá nghiêm túc nguyên nhân chủ quan, khách quan qua đợt bão lũ vừa qua tại miền Trung. Đồng thời tập trung vào các giải pháp khắc phục bất cập hạn chế đối với hồ thủy lợi-thủy điện nhỏ, đẩy mạnh trồng rừng, xử nghiêm các vụ phá rừng. Đồng thời triển khai những giải pháp để nâng cao chất lượng cảnh báo, lập bản đồ cảnh báo sạt lở đất, trang bị thêm những trang thiết bị cần thiết cho việc phòng chống, cứu hộ, cứu nạn, đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản người dân, giảm thiểu thiệt hại".

Thủ tướng cũng nêu đề xuất trồng 1 tỷ cây xanh trong 5 năm tới, trong đó có trồng rừng và cây xanh đô thị. Chính phủ cũng sẽ ban hành chiến lược ứng phó thiên tai vào cuối năm nay.

Thủ tướng nhắc tới những thiệt hại nặng nề do thiên tai, bão lũ gây ra, trong đó có những nạn nhân là những cháu nhỏ chưa kịp học xong bài học trên lớp... Người đứng đầu Chính phủ bày tỏ trăn trở vì vẫn còn những trẻ em phải đu dây vượt sông tới trường, chèo thuyền đi học...

"Chính phủ và tất cả chúng ta phải nỗ lực rất nhiều, bằng cả trái tim và khối óc", Thủ tướng nhấn mạnh.

BỐ TRÍ HƠN 22.000 TỶ CHO KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG

Về vấn đề phát triển đồng bằng sông Cửu Long được nhiều đại biểu quan tâm trong những ngày chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội, Thủ tướng nhận định đây là vùng chịu ảnh hưởng rất lớn bởi biến đổi khí hậu. 

Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120 về phát triển bền vững khu vực này thích ứng với biến đổi khí hậu và 3 lần sơ kết, đánh giá, chỉ đạo trên tinh thần thuận thiên, tái cơ cấu mạnh mẽ.

Trong thời gian qua, đồng bằng sông Cửu Long liên tục bị xâm nhập mặn, năm 2016 thiệt hại nặng nề rất lớn, chúng ta đã chuyển thời vụ kịp thời nên năm nay chỉ thiệt hại trên 7% so với 2016. Đặc biệt, tăng cường bố trí nguồn lực so với giai đoạn trước, có nhiều giải pháp giải quyết vấn đề giao thông nội vùng và liên vùng. Chúng ta đã triển khai một số công trình quan trọng, quy mô lớn như Cái Lớn – Cái Bé, cống Trà Sư, khánh thành 51 km Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, các công trình ngọt hóa Bến Tre, đường Trung Lương – Mỹ Thuận, Mỹ Thuận – Cần Thơ…

"Thời gian tới, sẽ bố trí trình Quốc hội hơn 1 tỷ USD, tương đương 25.000 tỷ cho khu vực này và giai đoạn tiếp theo tiếp tục đầu tư cho giao thông vận tải nội vùng và liên vùng như đường ven biển Cà Mau, Kiên Giang, Bạc Liêu, Trà Vinh, Tiền Giang, đường TP.HCM - Vũng Tàu, TP.HCM Tây Ninh, vành đai 3 TP.HCM", Thủ tướng thông tin.

Thủ tướng khẳng định với các biện pháp phi công trình và công trình, cùng sự chỉ đạo và chính sách quyết liệt, chúng ta cố gắng giữ cho đồng bằng sông Cửu Long ít chịu tác động nhất bởi biến đổi khí hậu. 

TIẾT KIỆM CÁC KHOẢN CHI KHÔNG CẦN THIẾT

Đề cập đến vấn đề cân đối ngân sách, Thủ tướng cho biết nếu đạt mức tăng trưởng chỉ 6% thì năm 2021 sẽ thu được 1,34 triệu tỷ đồng, giảm 170.000 tỷ đồng so với 2020. 

Do đó, để cân đối thu chi đảm bảo các hoạt động quan trọng của đất nước, Thủ tướng cho biết trước hết phải tăng cường, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, để vượt 6% GDP. Các cấp, ngành, địa phương đều phải làm việc này.

Thứ hai là tăng cường giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt ODA, để giải quyết vấn đề việc làm, phát triển, nhất là những công trình trọng điểm đã báo cáo Quốc hội. Trong đó, Bộ Giao thông Vận tải cam kết khởi công một số hạng mục của sân bay Long Thành, đưa đường sắt Cát Linh - Hà Đông đi vào hoạt động sau nhiều năm chậm trễ vì nhiều nguyên nhân.

Tiếp đến là tăng cường quản lý thuế, chống chuyển giá, trốn thuế và thực hiện tiết kiệm chi ngân sách, nhất là những việc không cần thiết như họp hành, đi nước ngoài…

Thủ tướng cũng nhấn mạnh tất cả các cấp, ngành phải bám sát dự toán ngân sách, cương quyết đảm bảo tỷ lệ bội chi ngân sách không quá 4%. Khi cần thiết, sẽ báo cáo Quốc hội nới lỏng tài khóa phù hợp, đồng thời bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.

"Trong lúc khủng hoảng toàn cầu, chúng ta phải kiểm soát tốt nhiều phương diện, nhưng trước hết phải giữ được kinh tế vĩ mô ổn định", Thủ tướng nhấn mạnh.

ĐẨY MẠNH THU HÚT NHÂN TÀI QUẢN TRỊ ĐẤT NƯỚC

Trả lời câu hỏi của các đại biểu về chính sách chọn lựa nhân tài trẻ với chính sách đãi ngộ xứng đáng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết Chính phủ đang chỉ đạo xây dựng Đề án vị trí việc làm, trong đó xác định tiêu chí, điều kiện cụ thể về phẩm chất, đạo đức, năng lực chuyên môn của từng vị trí làm cơ sở thực hiện tuyển dụng, đánh giá, sử dụng cán bộ, công chức.

Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ để quy định chi tiết chính sách phát hiện, thu hút, trọng dụng và đãi ngộ xứng đáng đối với người có tài năng. Người có tài nhất phải được sử dụng, đề bạt.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng thừa nhận vẫn còn bất cập trong chính sách nhân tài. Thủ tướng cho biết người tài không chỉ làm trong nhà nước mà có thể làm ở doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nước ngoài, trong lĩnh vực kinh tế ngoài nhà nước… nhưng Nhà nước phải tìm cách thu hút nhiều người tài vào quản trị đất nước.

Về chất vấn của đại biểu về văn hóa từ chức, Thủ tướng khẳng định từ chức đã được quy định tại Luật Cán bộ, công chức.

"Cán bộ, công chức lãnh đạo, quản lý không đủ sức khỏe; không đủ năng lực, uy tín; theo yêu cầu nhiệm vụ hoặc vì lý do khác thì được thôi giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm", Thủ tướng cho biết.

Quyết định 1847 của Thủ tướng nêu cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo chủ động xin thôi giữ chức vụ khi thấy bản thân còn hạn chế về năng lực và uy tín. Để có văn hóa từ chức thì mỗi cán bộ, công chức cần phát huy vai trò, trách nhiệm và tinh thần nêu gương, gương mẫu trước nhân dân, Đảng và Nhà nước.

Về chất vấn của đại biểu liên quan tới về gói hỗ trợ 62.000 tỷ cho doanh nghiệp, người lao động trong dịch bệnh Covid-19, Thủ tướng thừa nhận hiệu quả của gói hỗ trợ chưa cao và cho biết Chính phủ sẽ điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách hỗ trợ nhằm tạo thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, cho doanh, người lao động gặp khó khăn do dịch bệnh.