Năm 2022, nền kinh tế phải đối mặt với rất nhiều khó khăn thách thức, đặc biệt là tác động của dịch Covid-19, cuộc xung đột Nga-Ukraine... tạo áp lực lớn cho thu ngân sách nhà nước, buộc Nhà nước phải đưa ra nhiều chính sách về thuế như miễn, giảm, gia hạn để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi trở lại.

Tuy nhiên, nhờ sự nỗ lực duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp và sự phấn đấu quyết tâm cao của ngành thuế, nhất là trong việc chủ động tăng cường quản lý chống thất thu bất động sản, thương mại điện tử..., giúp tổng thu ngân sách do ngành thuế quản lý năm 2022 ước đạt 1.460.100 tỷ đồng, bằng 124,3% dự toán, tăng 8,5% so với thực hiện năm 2021, với 63/64 cục thuế hoàn thành và hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách được giao. Kết quả ấn tượng này đã góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn về tài chính ngân sách.

HỤT THU NGÂN SÁCH ĐỂ TẠO LỰC ĐẨY PHỤC HỒI

Trong danh sách 10 sự kiện ngành thuế năm 2022 được công bố ngày 28/12, Tổng cục Thuế cho biết trong năm 2022, toàn ngành thuế tiếp tục triển khai các chính sách gia hạn, miễn giảm thuế, tiền thuê đất để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp thực hiện chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, với tổng số tiền trên 186.000 tỷ đồng. Đây là gói hỗ trợ thuế, phí lớn nhất từ trước tới nay.

Trong đó, nhiều sắc thuế được giảm lớn gây hụt thu ngân sách nhưng đem lại tác động tích cực, được cộng đồng doanh nghiệp, người dân đánh giá cao, góp phần tháo gỡ khó khăn, giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế xã hội trong nước.

Có thể kể đến như giảm thuế giá trị gia tăng theo Nghị định số 15/2022/NĐ-CP khoảng 20.040 tỷ đồng; các các loại thuế xăng dầu khoảng 26.307 tỷ đồng; giảm mức thu một số khoản phí, lệ phí theo Thông tư 120/2021/TT-BTC khoảng 900 tỷ đồng...

Cùng với đó là việc gia hạn thời hạn nộp thuế theo Nghị định 34/2022/NĐ-CP khoảng 96.316 tỷ đồng; gia hạn thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước theo Nghị định 32/2022/NĐ-CP khoảng 9.603 tỷ đồng...

TẠO NỀN TẢNG THU THUẾ ĐIỆN TỬ

Cũng trong năm 2022, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 508/QĐ-TTg ban hành Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030. Đây là kim chỉ nam để ngành thuế triển khai đồng bộ các giải pháp cải cách hệ thống thuế.

Theo đó, hệ thống chính sách thuế được cải cách gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu, nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Để triển khai chiến lược, Tổng cục Thuế xây dựng Chương trình hành động cụ thể giai đoạn đến năm 2030 và Kế hoạch cải cách hệ thống thuế đến năm 2025 với các giải pháp, lộ trình và phân công các đơn vị chủ trì, phối hợp thực hiện theo các nhiệm vụ chiến lược đã đề ta.

Một điểm nhấn trong năm 2022 của ngành thuế là ứng dụng công nghệ thông tin để tăng cường quản lý thu.

Theo đó, bằng nhiều biện pháp, giải pháp đồng bộ, thống nhất, ngành thuế đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ triển khai hoá đơn điện tử vượt tiến độ hơn 2 tháng theo quy định, góp phần đẩy mạnh tiến trình chuyển đổi số, hiện đại hóa của ngành thuế nói riêng và ngành tài chính nói chung. 

Đến nay, trên cả nước 100% số doanh nghiệp đang hoạt động, có sử dụng hóa đơn đã chuyển sang sử dụng hoá đơn điện tử và 100% hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo phương pháp kê khai đã đăng ký và chuyển sang sử dụng hoá đơn điện tử, với tổng số hoá đơn điện tử đã được phát hành là trên 2,1 tỷ hóa đơn.

Triển khai thành công hoá đơn điện tử góp phần giúp Việt Nam chuyển đổi cách thức phục vụ người dân, doanh nghiệp và phương thức quản lý của cơ quan thuế theo hướng tự động nhằm cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng; đẩy mạnh sự phát triển thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số phù hợp với xu hướng phát triển chung của thế giới, mang lại nhiều lợi ích chung cho xã hội như tiết kiệm chi phí, tài nguyên, nguồn lực và bảo vệ môi trường. 

Đặc biệt, "để khuyến khích người tiêu dùng lấy hoá đơn điện tử nhằm tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh, qua đó tăng cường quản lý doanh thu bán lẻ, cơ quan thuế báo cáo cấp có thẩm quyền triển khai Chương trình “Hóa đơn may mắn” từ lựa chọn ngẫu nhiên mã hoá đơn điện tử với tổng số 2.700 giải thưởng trị giá 6 tỷ đồng đã được trao đến người tiêu dùng", Tổng cục Thuế thông tin.

Hiệu quả sâu rộng của giải pháp hoá đơn điện tử đã giúp Tổng cục Thuế được vinh danh ở hạng mục “Cơ quan nhà nước chuyển đối số xuất sắc” tại lễ trao giải thưởng chuyển đổi số Việt Nam năm 2022.  

Cùng với đó, với việc trở thành 1 trong 4 nước đi đầu khu vực ASEAN triển khai áp dụng thu thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài thông qua Cổng Thông tin điện tử trực tuyến, Việt Nam cũng khẳng định chủ quyền thu thuế đối với các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số.

Tổng cục Thuế cho biết sau hơn 8 tháng triển khai (từ 21/3/2022), đã có 42 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai thuế và nộp thuế qua Cổng, với tổng số thuế đã nộp hơn 3.444 tỷ đồng.

Trong đó gần 1.900 tỷ đồng các nhà cung cấp nước ngoài đã khai, nộp trực tiếp; phần còn lại do các bên Việt Nam khấu trừ, nộp thay (Facebook là 1.748 tỷ đồng; Google là 979 tỷ đồng).

Đáng chú ý, có 6 nhà cung cấp nước ngoài lớn Meta (Facebook), Google, Microsoft, TikTok, Netfix, Apple chiếm 90% thị phần doanh thu dịch vụ thương mại điện tử kinh doanh trên nền tảng số xuyên biên giới tại Việt Nam đã thực hiện đăng ký thuế, khai thuế và nộp thuế tại Việt Nam.

Cũng trong năm 2022, ngành thuế chính thức vận hành Cổng dữ liệu thông tin thương mại điện tử nhằm tiếp nhận thông tin tổng hợp của tổ chức, cá nhân kinh doanh qua sàn thương mại điện tử trong trường hợp sàn thương mại điện tử chưa thực hiện khai thuế thay cho cá nhân.

Cổng dữ liệu thông tin thương mại điện tử có các tính năng vượt trội về tổng hợp dữ liệu theo thông tin của các sàn thương mại điện tử và thông tin của đơn vị cung cấp gồm tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, cũng như các chức năng quản trị, phân quyền, truyền nhận dữ liệu đảm bảo an toàn, an ninh thông tin.

Tổng cục Thuế kỳ vọng: "Cổng dữ liệu thông tin thương mại điện tử là khởi đầu mới trong quản lý thuế thương mại điện tử, tiến tới ngăn chặn thất thu trong lĩnh vực này".