"Luật Thuế tài sản trong đó có việc đánh thuế với nhà, đất đang trong chương trình nghiên cứu, chưa được đưa vào chương trình xây dựng pháp luật. Do đó, trong năm nay và sang năm, loại thuế này chưa được ban hành".

Đó là khẳng định của Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế)  Nguyễn Văn Phụng tại một diễn đàn về chính sách bất động sản, diễn ra chiều 17/5.

Theo đại diện Tổng cục Thuế, thuế tài sản nhiều nước đã áp dụng. Tuy nhiên, mọi chính sách đều phải được cân nhắc dựa trên tiêu chí những gì phù hợp thì phải học và ngược lại, điều gì chưa phù hợp thì bỏ qua.

Hơn nữa, theo ông Phụng, điều quan trọng là mọi loại thuế đều phải xuất phát từ thực tiễn là sức chịu đựng của người dân. Cho đến thời điểm này, việc đánh thuế tài sản bất động sản vẫn đang dừng ở mức độ nghiên cứu.

Vụ trưởng Nguyễn Văn Phụng cũng lý giải thêm về quá trình đánh thuế nhà đất trong quá khứ cũng như hiện tại với các mức khác nhau.

Cụ thể, đối với khâu nắm giữ bất động sản, từ năm 1990 Quốc hội đã có sắc lệnh về thuế nhà đất nhưng sắc lệnh đó chỉ thu thuế đất chứ không thu thuế nhà. Đến nay chúng ta có Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp ban hành năm 2010 có hiệu lực 2011 đánh theo 3 mức thuế suất 03%; 0,07%; 0,15%.

Cần lưu ý, đối với đất ở trong hạn mức là 0,03% giá đất do tỉnh thành phố quy định, đối với đất vượt hạn mức 3 lần thì đánh 0,07%; đất lấn chiếm thì 0,15%; và đất không sử dụng và sử dụng sai mục đích thì đánh 0,2%. Tuy nhiên, hiện nay phần lớn là đất được đánh theo mức 0,07%.

Năm 2010, ban hành luật này thì thuế đối với đất ở nông thôn giảm đi, thành phố tăng gấp đôi, vì nhà ở đô thị được hưởng lợi ích công cộng nhiều hơn nên thiết kế chính sách tăng thuế từ năm 2011.

Đối với khâu cho thuê bất động sản thì với doanh nghiệp cho thuê phải nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp.

Với cá nhân có nhà cho thuê thì từ năm 1995 chúng ta áp dụng loại thuế đơn giản, theo đó, 100 triệu thuê trở xuống thì được miễn thuế; trên 100 triệu thì đánh 5% thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp.

Còn với cá nhân có bất động sản đem bán, bao gồm cả bán căn hộ, bán nhà gắn với chuyển quyền sử dụng đất thì không phải nộp thuế giá trị gia tăng mà nộp thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản. Quy định hiện hành áp dụng là 2% trên giá thực tế chuyển nhượng.

Đối với việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì giá tính thuế do cá nhân tự khai nhưng tính thuế không được thấp hơn mức giá đất do UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định có hiệu lực thi hành tại thời điểm chuyển nhượng.

Trường hợp chuyển nhượng nhà ở, căn hộ có gốc là mua của chủ dự án bất động sản thì giá tham chiếu sẽ là giá bán của chủ đầu tư dự án. Trường hợp nhà ở, căn hộ đang trong quá trình hình thành, chưa bàn giao đưa vào sử dụng (bất động hình thành trong tương lai) thì căn cứ vào trị giá thực tế giao dịch giữ người mua, người bán hoặc tiến độ thu tiền của chủ đầu tư để xác định mức thuế.

Ông Phụng nêu ví dụ một căn hộ có mức giá bán khi hoàn thành bàn giao là 4 tỷ đồng, hiện tại nộp tiền được 50% nay được nhượng bán cho người khác thì các nhân sẽ nộp thuế thu nhập cá nhân là 2% trên trị giá 2 tỷ đồng (ứng với 50% theo tiến độ).

Trước đó, hồi tháng 4, đại diện Bộ Tài chính cho biết đang kiến nghị với Chính phủ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội, Quốc hội để đưa dự án Luật Thuế tài sản vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ Quốc hội khóa 14.

Theo đó, đơn vị này đề xuất mức thuế suất 0,4% thuế tài sản với căn hộ chung cư, đất ở, đất xây nhà chung cư, đất kinh doanh..., có giá trị từ 700 triệu đồng (tính cho phần giá trị vượt 700 triệu đồng) mỗi năm.

Theo tính toán, nếu tính thuế suất 0,3%, từ nhà có giá trị 700 triệu trở lên, ngân sách thu về 23.300 tỷ đồng. Còn nếu tính thuế suất 0,4%, ngân sách thu về 31.000 tỷ đồng. Sau khi cân nhắc, Bộ Tài chính vẫn chọn phương án áp dụng thuế suất 0,4% để "phù hợp với quy định mức thuế suất thuế tài sản của các nước, khai thác tốt nguồn thu từ thuế tài sản, đảm bảo là nguồn thu ổn định, thực hiện mục tiêu cơ cấu lại thu ngân sách". 

Tuy nhiên, sau đó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng khẳng định, hiện tại chưa xem xét Luật Thuế tài sản.