Tiêu chuẩn mới về hình thể của các quốc gia Đông Á
Chuẩn mực hình thể tại Đông Á đang dần dịch chuyển từ tiêu chí gầy gò sang đề cao sức mạnh và sức khỏe. Nhưng đây thực sự là một bước tiến mới để thoát khỏi rập khuôn, hay chỉ là một cách tái định nghĩa những tiêu chuẩn cũ?...

Tư tưởng cơ thể khoẻ mạnh dành cho mọi người đang dần phổ biến tại Trung Quốc. Ngày càng nhiều cư dân mạng tại quốc gia Đông Á này ủng hộ khái niệm “cơ bắp ẩn dưới mỡ”, thuật ngữ tôn vinh những người chăm tập luyện, có sức bền và thể lực tốt dù không sở hữu cơ bụng rõ nét hay vóc dáng siêu thon gọn. Một báo cáo từ Gym Square cho rằng đã đến lúc chúng ta cần vượt qua những chuẩn mực sắc đẹp khắt khe như “cánh tay thiên nga” hay “vòng eo con kiến” và ngừng ám ảnh với tỷ lệ mỡ cơ thể lý tưởng.
Nhận thức về việc tập luyện thể dục đã thay đổi, từ một công cụ giảm cân trở thành một lối sống chú trọng đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Tại Trung Quốc, việc đến phòng gym không còn chỉ xoay quanh mục tiêu giảm cân tối đa đối với phụ nữ hay duy trì tỷ lệ mỡ cơ thể dưới 15% đối với nam giới. Thay vào đó, nhiều người tập luyện để nâng cao sức khỏe tổng thể, đặt ra mục tiêu cá nhân và rèn luyện kỷ luật
“Tư duy của người Trung Quốc luôn đề cao sức mạnh của tính kỷ luật,” Anaïs Bournonville, CEO của công ty tư vấn thương hiệu AB Advisory, nhận định. Xu hướng này cũng tương đồng với văn hóa thể hình đang phát triển mạnh tại Hàn Quốc, nơi thuật ngữ “ounwan” – nghĩa là “hoàn thành buổi tập hôm nay” – ngày càng phổ biến. Theo Eunmi Byun, một nhà nghiên cứu độc lập tại Hàn Quốc, tập luyện đang dần được xem như một thói quen hàng ngày thay vì chỉ là một nỗ lực ngắn hạn để đạt được một vóc dáng lý tưởng.
Tại Nhật Bản, thể dục từ lâu đã gắn liền với văn hóa ăn kiêng, đặc biệt là đối với phụ nữ. Tuy nhiên, quan niệm này đang dần thay đổi. Trước đây, nhiều phụ nữ Nhật Bản e ngại tập luyện mạnh vì sợ tăng cơ bắp, nhưng định kiến này đang dần phai nhạt. Giờ đây, các influencer và người mẫu nữ tích cực quảng bá việc tập tạ, truyền cảm hứng cho nhiều phụ nữ khác làm theo để ngày càng khoẻ mạnh hơn, thay vì ép bản thân để đạt được thân hình “mỏng manh”.

“Tôi thấy ngày càng nhiều phụ nữ tránh xa các chế độ ăn kiêng theo trào lưu và thay vào đó đến phòng gym để tham gia các buổi tập cá nhân”, bà Madoka Suganuma, một nhà nghiên cứu định tính tại Tokyo, chia sẻ với Jing Daily.
SỨC KHOẺ TỐT QUAN TRỌNG HƠN VÓC SÁNG
Nhật Bản đã nhận ra tầm quan trọng của việc rèn luyện thể chất và nhiều người tiêu dùng bắt đầu chi tiêu nhiều hơn để chăm sóc sức khỏe, từ ăn uống đến tập luyện.
“Những năm gần đây, có một sự chuyển dịch rõ rệt của người dân Nhật Bản sang lối sống cân bằng hơn - bổ sung nhiều protein, chất xơ, thực phẩm lên men để cải thiện sức khỏe đường ruột và làn da, đồng thời duy trì tập luyện thể chất”, bà Madoka Suganuma nhận định.

Tại Trung Quốc, chính phủ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phong trào thể dục thể thao của người dân thông qua kế hoạch Healthy China 2030 và Kế hoạch Thể dục Quốc gia 2021-2025. Mục tiêu của chương trình là nâng tỷ lệ người dân tham gia hoạt động thể chất thường xuyên lên 38,5%. Để hiện thực hóa điều này, chính phủ đã đầu tư phát triển các cơ sở tập luyện dễ tiếp cận, đảm bảo mỗi người dân đều có một không gian thể thao trong vòng 15 phút đi bộ.
Từ năm 2017 đến 2023, số lượng hội viên phòng gym tại Trung Quốc đã tăng từ 48 triệu lên 70 triệu, theo số liệu từ China Daily và Statista. Bên cạnh đó, 41% người tiêu dùng Trung Quốc có kế hoạch tăng chi tiêu cho các sản phẩm liên quan đến sức khỏe, với nhu cầu ngày càng cao đối với thực phẩm bổ sung, y học cổ truyền Trung Quốc và các mặt hàng phục vụ tập luyện thể chất, theo Khảo sát Người tiêu dùng Trung Quốc 2025 của AlixPartners.

Trong khi tỷ lệ béo phì ở Nhật Bản và Hàn Quốc vẫn ở mức thấp, nhu cầu đối với thực phẩm bổ sung protein và các sản phẩm hỗ trợ phát triển cơ bắp lại rất mạnh mẽ. Ngược lại, Trung Quốc đang phải đối mặt với tình trạng béo phì gia tăng. Dự báo đến năm 2030, hơn 60% người trưởng thành tại nước này có thể mắc chứng béo bụng, và khoảng hai phần ba dân số có nguy cơ thừa cân hoặc béo phì.
CÒN DÈ CHỪNG VỚI THUỐC GIẢM CÂN
Trước mối lo ngại ngày càng gia tăng về tình trạng béo phì, các giải pháp giảm cân như trại huấn luyện thể hình cường độ cao và thuốc GLP-1 - bao gồm semaglutide (được biết đến với tên thương mại Ozempic và Wegovy) - đang trở nên phổ biến. Ban đầu được phát triển để kiểm soát bệnh tiểu đường, những loại thuốc tiêm hàng tuần này hiện đang được sử dụng rộng rãi bởi những người không mắc tiểu đường với mục đích giảm cân.
Tại Trung Quốc, thuốc giảm cân rất dễ tiếp cận. Theo một thử nghiệm của MarketWatch, người tiêu dùng có thể mua Ozempic và Wegovy - hai loại thuốc vừa được tung ra thị trường vào năm ngoái - chỉ trong vòng một giờ thông qua tư vấn từ xa, với chi phí chỉ từ 100 USD/tháng.

“Những loại thuốc giảm cân này thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng mạng Trung Quốc, những người hàng ngày phải đối mặt với tiêu chuẩn sắc đẹp lý tưởng, đặc biệt là trên nền tảng Xiaohongshu”, Anaïs Bournonville nhận định. Bà cũng cho biết, trước khi nền tảng này thêm cảnh báo yêu cầu người dùng tìm kiếm lời khuyên y tế về các vấn đề liên quan đến cân nặng, hashtag #Ozempic đã thu về hơn 1 triệu lượt xem và 5.000 lượt thảo luận.
Ngược lại, tại Nhật Bản và Hàn Quốc, thuốc giảm cân vấp phải sự nghi ngại từ người tiêu dùng. “Tại Hàn Quốc, Ozempic chủ yếu được kê đơn để kiểm soát bệnh tiểu đường và không dễ dàng tiếp cận với mục đích giảm cân”, Eunmi Byun cho biết. “Do lo ngại về tác dụng phụ, bao gồm cả nguy cơ tăng cân trở lại, nhiều người coi việc giảm cân bằng thuốc là không tự nhiên hoặc rủi ro hơn so với phương pháp truyền thống như ăn kiêng và tập luyện”.
Bà Madoka Suganuma cũng có quan điểm tương tự về thị trường Nhật Bản. “Mọi người hiểu rằng giảm cân không phải là mục tiêu duy nhất của một cơ thể khỏe mạnh. Là một xã hội già hóa nhanh chóng, chúng tôi quan tâm nhiều hơn đến việc duy trì sức khỏe toàn diện và khả năng nhận thức”, bà nhận định.

Nhờ khả năng tạo cảm giác no lâu, các loại thuốc GLP-1 đang dần ảnh hưởng đến thói quen ăn uống, làm dấy lên nhiều suy đoán về tác động tiềm tàng của chúng đối với ngành thực phẩm và đồ uống. Một số chuyên gia y tế cho biết, những người sử dụng thuốc này không chỉ giảm cảm giác thèm ăn mà còn có xu hướng lựa chọn thực phẩm lành mạnh hơn.
Tại châu Á, nơi ẩm thực đóng vai trò quan trọng trong văn hóa, thuốc giảm cân GLP-1 vẫn còn dấy lên nhiều nghi hoặc. Theo chuyên gia tư vấn thương hiệu Anaïs Bournonville, các thương hiệu đang tận dụng sự chuyển dịch từ thể hình sang chăm sóc sức khỏe nên tập trung vào việc hỗ trợ sức khỏe toàn diện, bao gồm cả thể chất lẫn tinh thần, bằng cách giải quyết những nhu cầu cốt lõi như giấc ngủ, căng thẳng, cô đơn và lối sống ít vận động.
“Nếu các thương hiệu cần một kim chỉ nam, thì đó chính là: Giảm cân thì dễ, nhưng duy trì sức khỏe mới thực sự khó,” bà chia sẻ.