Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nói như vậy tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về triển khai các giải pháp cấp bách không chế bệnh dịch tả lợn châu Phi diễn ra sáng ngày 4/3. 

Thủ tướng đặt câu hỏi "Trung Quốc kiểm soát đến hơn 90% dịch bệnh rồi, nước ta thì sao? Tôi đặt câu hỏi này với các Bộ ngành, địa phương. Tôi đề nghị các đồng chí nghiên cứu thực hiện ngay Chỉ thị 04. Tôi đề nghị thế này, giao kinh phí cho địa phương thực hiện việc chống dịch. Các đồng chí lãnh đạo địa phương chịu trách nhiệm vấn đề này".

Trung Quốc là 1 trong 20 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng lề do bệnh dịch tả lợn châu Phi hoành hành. Dịch bệnh này đã lan rộng ra 27 tỉnh thành của Trung Quốc.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Nguyễn Xuân Cường cho biết, Việt Nam có 14 triệu hộ chăn nuôi quy mô nông hộ, bởi vậy việc phòng chống dịch gặp nhiều khó khăn.

Tại Việt Nam, dịch đã xảy ra tại 7 tỉnh, thành phố là Hưng Yên, Thái Bình, Hải Phòng, Thanh Hóa, Hà Nội, Hà Nam và Hải Dương. Tổng số lợn bị mắc bệnh và tiêu hủy là 4.231 con, với trọng lượng tiêu hủy hơn 297 tấn. Tuy nhiên, việc ngăn chặn dịch lan rộng chưa thực sự hiệu quả.

"Dịch tả lợn châu Phi là bệnh dịch rất nguy hiểm cho ngành chăn nuôi lợn. Bởi lẽ, virus gây bệnh lan truyền rất nhanh bằng nhiều con đường, nhiều hình thức và đã xâm nhập vào đàn lợn là tỷ lệ chết rất cao, thậm chí 100%. Trên thế giới chưa tìm ra vacxin phòng, chống. Nếu không khống chế được thì tổn hại về kinh tế sẽ rất lớn.

Ngành chăn nuôi Việt Nam chiếm vị trí vô cùng quan trọng. Bởi vậy, ngay từ khi Trung Quốc xuất hiện ổ dịch đầu tiên vào tháng 8/2018, ngay sau đó Bộ đã có văn bản báo cáo, tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ra công điện chỉ đạo ngay các bộ, ngành, các tỉnh, thành triển khai các biện pháp phòng chống, ứng phó với dịch bệnh.

"Tuy nhiên đây là dịch bệnh mới, lan truyền rất nhiều con đường khác nhau, Việt Nam có hơn 1.000km biên giới, hàng chục triệu lượt khách du lịch... nên từ tháng 2/2019 ổ dịch đầu tiên đã xuất hiện ở Hưng Yên và đến nay đã lan ra 7 tỉnh", Bộ trưởng nói.

Đây là loại bệnh dịch ở lợn rất nguy hiểm.

Tại hội nghị, Thủ tướng cho biết, đặc điểm chăn nuôi lợn ở Việt Nam khác với các nước. Chúng ta có 2,5 triệu hộ chăn nuôi lợn, chiếm 49% tổng đàn lợn và trên 10.000 trang trại. Thịt lợn chiếm 70% sản phẩm thịt các loại.

"Một khẩu hiệu đặt ra là chống dịch như chống giặc để chúng ta huy động các cấp, các ngành xắn tay áo, ngăn chặn có hiệu quả dịch tả lợn châu Phi, hiện đã xâm nhập vào 7 tỉnh của Việt Nam", Thủ tướng nêu rõ. Nếu chúng ta có biện pháp mạnh, ngăn chặn tốt, kịp thời hơn thì dịch không lây lan rộng. Trung Quốc với sự vào cuộc quyết liệt của hệ thống chính trị, đến nay họ đã khống chế dịch được đến 90%. Đây là bài học kinh nghiệm cho chúng ta.

Thủ tướng đặt ra loạt các vấn đề, đó là tại sao dịch lại bùng phát từ 1 tỉnh, 2 tỉnh đến 7 tỉnh và có nguy cơ lan rộng cho dù chúng ta đã chủ động trong công tác phòng, chống dịch. Nguyên nhân thật sự ở chỗ nào, do khâu nào? Có hiện tượng người chăn nuôi che giấu dịch bệnh không? Giải pháp tới là gì?

Tại sao có hiện tượng thương lái gia tăng số lượng vận chuyển lợn từ Bắc vào Nam, có phải đây là nguyên nhân dịch đi sâu vào các tỉnh phía nam hay không? Thủ tướng cho rằng, cần kiểm soát tốt việc vận chuyển này chứ không phải ngăn chặn hoàn toàn. Câu hỏi nữa đặt ra là quy định mức hỗ trợ và các nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch đã phù hợp chưa? Nếu chưa thì cần đề xuất giải pháp nào?

Một trong những nguyên nhân lớn khiến người dân giấu dịch là do công tác hỗ trợ kéo dài, thủ tục phức tạp, giá hỗ trợ chỉ từ 27.000 - 38.000 đồng/kg lợn hơi, thấp hơn nhiều so với giá thị trường.

Về vấn đề này, Thủ tướng đề nghị các địa phương kịp thời hỗ trợ người dân trong việc tiêu hủy lợn, mà theo đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là hỗ trợ 80% giá thị trường đối với lợn con, lợn thịt và mức cao hơn đối với lợn nái, lợn đực giống buộc phải tiêu hủy.

"Tôi đã nói tại một hội nghị là phải đền bù cho nông dân với giá cao hơn, ít nhất phải sát với thị trường. Tôi đề nghị Bộ Nông nghiệp xử lý vấn đề này. Mặt khác, cần công khai minh bạch tài chính, chống tiêu cực, để tránh tình trạng tiêu hủy 5 con lợn thì khai 8 con, không có dịch mà nói có dịch . Bên cạnh đó, cần giám sát thực hiện để bảo đảm đúng đối tượng, chống thất thoát, lãng phí hoặc lợi dụng chính sách. Bộ Tài chính kịp thời giúp đỡ các địa phương trong khâu thanh toán", người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh.

Thủ tướng yêu cầu cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, doanh nghiệp và người chăn nuôi phải thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Chỉ thị 04/CT-TTg ngày 20/2/2019 của Thủ tướng về việc triển khai đồng bộ các giải pháp cấp bách khống chế bệnh dịch tả lợn châu Phi. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, trước Thủ tướng về kết quả phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi tại địa phương mình quản lý.

"Tôi yêu cầu vừa tuyên truyền, vừa yêu cầu người chăn nuôi thực hiện 5 không: không giấu dịch; không mua bán; không giết mổ, mua bán lợn chết; không vứt lợn chết ra môi trường; không sử dụng thức ăn thừa chưa qua xử lý làm cám cho lợn. Sau hội nghị này, các địa phương phải giao ban ngay, quyết liệt không để dịch lây lan", Thủ tướng nói.