Cho ý kiến lần đầu về Dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội nhận định việc đưa ra các quy định nhằm giảm tỷ lệ sở hữu của cổ đông, giảm tỷ lệ cấp tín dụng với một khách hàng/nhóm khách hàng mới chỉ giải quyết được “phần ngọn” của tình trạng sở hữu chéo…
Nghị quyết Trung ương yêu cầu chấm dứt sở hữu chéo ngân hàng thay vì hạn chế như lâu nay.
Tại kỳ họp thứ 5, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh: “Nghị quyết Trung ương nêu chấm dứt sở hữu chéo trong hệ thống ngân hàng, mạnh như thế, chứ không nói hạn chế nữa đâu”.
Đây cũng là nội dung được các đại biểu thảo luận nhiều nhất, thu hút sự quan tâm của cử tri và truyền thông.
TRĂM PHƯƠNG NGÀN KẾ LÁCH TỶ LỆ SỞ HỮU
Theo đại biểu Trần Chí Cường, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Đà Nẵng, nhằm hạn chế tình trạng thao túng hoạt động ngân hàng, hạn chế tình trạng sở hữu chéo, Dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần của tổ chức tín dụng. So với luật hiện hành, Dự thảo Luậtcó điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông là cá nhân/cổ đông là tổ chức/ cổ đông và người có liên quan của cổ đông đó đang lần lượt từ mức: 5%/15%/20% xuống còn 3% - 10% và 15%.
Trên thực tế, có tình trạng thông qua nhiều người quen biết, lập hàng trăm công ty con để nắm cổ phần chi phối ngân hàng mà chưa được kiểm soát hiệu quả. Tỷ lệ sở hữu thực tại các ngân hàng được che dấu trong ma trận công ty con và hệ sinh thái chằng chịt.
Tuy nhiên, đại biểu Trần Chí Cường cho rằng trong thực tế có thể phát sinh việc thuê, nhờ người khác đứng tên sở hữu cổ phần để gián tiếp gia tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần nhằm chi phối, kiểm soát tại một số tổ chức tín dụng.
Ở các nước có nền tài chính phát triển, các tập đoàn lớn, có doanh thu hàng trăm tỷ USD/năm cũng chỉ sở hữu vài ba công ty con. Trong khi, doanh nghiệp Việt Nam có tới hàng trăm công ty con, thậm chí công ty cháu, công ty chắt.
Trên thực tế, có tình trạng thông qua nhiều người quen biết, lập hàng trăm công ty con để nắm cổ phần chi phối ngân hàng mà chưa được kiểm soát hiệu quả. Tỷ lệ sở hữu thực tại các ngân hàng được che dấu trong ma trận công ty con và hệ sinh thái chằng chịt.
Cho đến nay, chưa có quy định nào để kiểm soát các tập đoàn có mối liên hệ mất thiết với ngân hàng. Chẳng hạn trường hợp doanh nghiệp Vạn Thịnh Phát với 762 doanh nghiệp có liên quan, một con số quá lớn, gây lũng đoạn ngân hàng, thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản.
“Vấn đề này sẽ được giải quyết ra sao trong thực tiễn? Vấn nạn sở hữu chéo tại các ngân hàng có thể giải quyết căn cơ khi giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần? Đề nghị cơ quan soạn thảo cần có đánh giá, làm rõ nguyên nhân sở hữu chéo xuất phát từ quy định của pháp luật hay trong tổ chức thực thi? Mặt khác, cũng cần có sự đánh giá tác động với các cổ đông đang sở hữu cổ phần cao hơn quy định trong dự thảo. Nếu giữ nguyên quy định về giới hạn tỷ lệ sở hữu như dự thảo thì làm thế nào để bảo đảm lợi ích nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư chiến lược có tâm huyết?”, ông Trần Chí Cường nêu ý kiến.
Theo các đại biểu, việc sở hữu chéo tại các ngân hàng ai cũng nhận ra được, ai cũng biết, nhưng để chỉ mặt, đặt tên thì rất khó. Có một sự lòng vòng và rất lắt léo trong hệ thống tín dụng nếu đánh giá về sở hữu chéo.
“Theo số liệu, hiện nay chúng ta có khoảng 50 ngân hàng. Số lượng ngân hàng như vậy có phải là quá nhiều với quy mô kinh tế Việt Nam? Trước hết, cần phải có một sự rà soát để trả lời câu hỏi này. Trong số 50 ngân hàng nói trên, có những ngân hàng rất lớn nhưng cũng có không ít ngân hàng chưa đạt chuẩn. Tôi đề nghị chúng ta phải rà soát lại số không đạt chuẩn này, cần phải thiết kế các quy định trong luật để tạo ra các hàng rào kỹ thuật đối với các ngân hàng kém minh bạch, không đạt chuẩn”, đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai kiến nghị.
Đối với ý kiến của đại biểu Quốc hội băn khoăn về những quy định về giảm tỷ lệ sở hữu, mở rộng đối tượng người có liên quan… đã khắc phục triệt để tình trạng sở hữu chéo hay chưa, bà Nguyễn Thị Hồng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng đi đôi với việc quy định trong luật thì phải là vấn đề tổ chức thực hiện. Thống đốc cho biết qua một số vụ án xảy ra trong thời gian qua thì mới phát hiện ra có những trường hợp thuê/nhờ người đứng tên sở hữu cổ phần tại ngân hàng. Quy định về hạn chế tỷ lệ sở hữu và mở rộng phạm vi người có liên quan chỉ là một trong các giải pháp để hạn chế tình trạng sở hữu chéo, có tính chất thao túng tại các ngân hàng. Để giải quyết triệt để việc này đòi hỏi rất nhiều công cụ và giải pháp và từ nhiều cơ quan khác nhau.
Theo Thống đốc, việc minh bạch cơ sở dữ liệu, các giao dịch của dân cư; các giao dịch về vốn cổ phần của doanh nghiệp…cũng sẽ giúp hạn chế tình trạng sở hữu chéo.
VAI TRÒ, TRÁCH NHIỆM CỦA CƠ QUAN THANH TRA, GIÁM SÁT CÒN MỜ NHẠT
Từ thực tiễn xử lý tình trạng sở hữu chéo và cải tổ hệ thống ngân hàng tại Ý và Mỹ, đại biểu Nguyễn Hải Nam, Đoàn Thừa Thiên Huế chỉ ra 3 bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Đại biểu Nguyễn Hải Nam, Đoàn Thừa Thiên Huế nêu ý kiến tại phiên thảo luận tại hội trường .
Thứ nhất, Mỹ thành lập Hội đồng Giám sát Ổn định Tài chính (FSOC) có chức năng giám sát độc lập đối với các cơ quan thuộc chính phủ. Ý kiến này cũng được nhiều đại biểu đồng tình. Một số ý kiến đề xuất nên cân nhắc về mô hình này, thay vì trao quyền điều tra cho cơ quan thanh tra giám sát thuộc Ngân hàng Nhà nước.
Thứ hai, tăng cường trách nhiệm của cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng. Ngoài ra, tăng cường trách nhiệm của chính các tổ chức tín dụng.
“Tôi muốn góp ý trong Dự thảo Luật lần này Điều 37, Điều 38, Điều 39 là tăng cường trách nhiệm của thành viên Hội đồng quản trị, thành viên Ban Giám đốc, Ban điều hành và thành viên Ban kiểm soát. Thành viên Ban kiểm soát phải có năng lực, phải độc lập. Đây là chốt chặn cuối cùng nhưng thời gian qua chốt chặn cuối cùng này chưa được hiệu quả lắm”, đại biểu Nguyễn Hải Nam nêu ý kiến.
Thứ ba, tăng cường công khai, minh bạch. Theo đại biểu Nam, quy định về giảm tỷ lệ sở hữu cổ phẩn từ 5% xuống 3% của một cá nhân tại tổ chức tín dụng vô tình làm giảm tính minh bạch.
“Ngay trong Dự thảo Luậtgiữa Điều 55 và Điều 4 chưa logic với nhau theo quan điểm của tôi. Điều 4 thì định nghĩa cổ đông lớn là sở hữu 5% vốn, đối chiếu với Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán thì cổ đông lớn 5% có các nghĩa vụ công bố thông tin và như vậy sẽ tăng cường công khai, minh bạch. Nhưng tại Điều 55, ta lại giảm tỷ lệ sở hữu của cá nhân xuống 3%, như vậy họ sẽ không phải thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin của cổ đông 5% nữa”, ông Nguyễn Hải Nam phân tích.
Đại biểu Trịnh Xuân An, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai ghi nhận nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước, cơ quan soạn thảo Dự thảo Luật. Song, ông cho rằng những giải pháp giảm tỷ lệ cổ phần và giới hạn cấp hạn mức tín dụng cho một khách hàng/nhóm khách hàng rất thụ động.
Đại biểu An cho rằng để trị tận gốc vấn nạn sở hữu chéo, ngoài tăng cường công khai, minh bạch; cần làm rõ vai trò và trách nhiệm của cơ quan thanh tra giám sát thuộc Ngân hàng Nhà nước.
Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị Dự thảo Luật bổ sung các chế tài đủ sức nặng răn đe đối với những cá nhân có dính líu đến việc sở hữu chéo, thao túng ngân hàng.
Sửa Luật các tổ chức tín dụng: Thêm nhiều quy định ngăn sở hữu chéo
06:00, 01/06/2023
Báo cáo Kiểm toán Nhà nước: Tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng được xử lý nghiêm
07:33, 24/05/2023
Ngân hàng tăng sở hữu chéo, đảo vòng trái phiếu doanh nghiệp
Cơ quan chức năng vừa phát đi cảnh báo về thủ đoạn lừa đảo mới nhắm vào người dùng ví điện tử. Các đối tượng giả danh tổ chức tài chính, dụ dỗ “làm nhiệm vụ nhận thưởng” hay “hỗ trợ giải ngân”, buộc nạn nhân chuyển tiền qua nhiều ví khác nhau. Hệ quả, nạn nhân không chỉ mất tiền mà còn có nguy cơ bị biến thành mắt xích trong các đường dây rửa tiền hoặc lừa đảo dây chuyền.
Chỉ được nhập khẩu vàng nguyên liệu cho 4 mục đích
Theo quy định mới tại Nghị định số 232/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025, vàng nguyên liệu nhập khẩu phải có hàm lượng từ 99,5% trở lên và chỉ được sử dụng cho 4 mục đích. Nhà nước từ bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng...
PVcomBank triển khai chuỗi hoạt động nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh 2/9
Hòa chung với không khí tự hào dịp chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình “80 năm - Rạng rỡ non sông” với nhiều hoạt động ý nghĩa, góp phần lan tỏa tinh thần yêu nước, khơi gợi niềm tự hào dân tộc trong mỗi người, hướng tới kỷ nguyên vươn mình cùng đất nước.
SeABank và Mỹ Tâm: Khi những tâm hồn đồng điệu gặp gỡ và tạo nên hành trình tài chính “thật Tâm”
Mới đây, chiếc thẻ Visa SeASoul 2in1 do Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) hợp tác cùng ca sỹ Mỹ Tâm chính thức ra mắt.
ACB tăng cường bảo lãnh nhà thầu, thúc đẩy đầu tư công
Thông qua việc thiết kế sẵn cơ chế bảo lãnh riêng biệt cho dự án có vốn ngân sách, chủ động giúp doanh nghiệp tháo gỡ rào cản, ACB không chỉ đồng hành cùng doanh nghiệp, mà còn góp phần định hình một môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả, khẳng định vai trò của một định chế tài chính kiến tạo tăng trưởng bền vững…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: