Trực tiếp trình bày báo cáo, Chánh án Trương Hoà Bình cho biết trong 5 năm qua, các tòa án đã giải quyết 1.781.410 vụ án các loại trong tổng số 1.809.080 vụ án đã thụ lý, đạt 98,5%, số vụ án còn lại hầu hết là mới thụ lý và còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. 

Chất lượng tranh tụng tại các phiên toà, nên chất lượng xét xử tiếp tục được nâng lên, tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán giảm 1,35% so với nhiệm kỳ trước. ông Bình cho biết.

Báo cáo của Chánh án cũng nêu rõ, việc xét xử các vụ án hình sự cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, đã hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp kết án oan người không có tội. 

Nhiều vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng hoặc các vụ án được dư luận xã hội quan tâm, đặc biệt là các vụ án về kinh tế, tham nhũng đã được các tòa án khẩn trương nghiên cứu hồ sơ để đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. 

Theo Chánh án, hình phạt mà tòa án áp dụng đối với các bị cáo đảm bảo đúng pháp luật, tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của các bị cáo. 

Việc xử phạt tù nhưng cho bị cáo được hưởng án treo, nhất là các bị cáo phạm tội về tham nhũng được giám sát chặt chẽ. Trung bình hàng năm các tòa án đã tổ chức khoảng trên 9.000 phiên tòa xét xử lưu động, qua đó góp phần nâng cao nhận thức pháp luật trong quần chúng nhân dân, ông Bình nói.

Thẩm tra báo cáo của Chánh án, Thường trực Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng nhìn chung toà án nhân dân các cấp đã hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế, như trong xét xử án hình sự vẫn còn để xảy ra 3 trường hợp kết án oan người không có tội. 

Hay, một số toà án chưa khắc phục triệt để tình trạng để các vụ án quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật do lỗi chủ quan của Tòa án. Tỷ lệ các bản án, quyết định của tòa án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của thẩm phán có xu hướng giảm nhưng chưa giảm mạnh. 

Chất lượng tranh tụng tại phiên tòa của một số toà án chưa cao, nhiều bản án, quyết định có sai sót về số liệu, thông tin về người tham gia tố tụng hoặc tuyên không rõ ràng gây khó khăn cho công tác thi hành án nên phải đính chính, giải thích hoặc kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. Số lượng đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa được giải quyết còn tồn đọng nhiều, Chủ nhiệm Nguyễn Văn Hiện đánh giá.

Phần thảo luận, đề cập 3 trường hợp còn oan sai, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, với người dân thì một trường hợp oan cũng là thiệt hại, nhưng so với nhiệm kỳ trước thì bước tiến lớn của nhiệm kỳ này là đã nắm được số vụ oan sai và phân tích được lý do, tìm được hướng khắc phục.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước cho rằng điểm nhấn cần làm rõ tại báo cáo, là toà án góp phần đấu tranh phòng chống tham nhũng như thế nào.?

"Hiện nay dư luận nói nhiều, qua 5 năm, nhiều vụ án ban đầu ghê gớm lắm, nhưng sau cũng đơn giản thôi", ông Ksor Phước phản ánh.

Theo ông, việc này trách mình toà cũng không được, tuy nhiên có những vụ việc dư luận cảm thấy chưa được yên tâm về các mối quan hệ và một số vấn đề trong xét xử.

Quan trọng là qua xét xử thì tính giáo dục và phòng ngừa tham nhũng thế nào, báo cáo nên làm rõ hơn một số vụ án mà dư luận đang rất chú ý, ông Ksor PHước góp ý.

"Việc xét xử các vụ án lớn về tham nhũng kết quả thế nào, tác động ra sao, đề nghị cần nhấn mạnh thêm", Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng lưu ý báo cáo nên bớt kể lể, mà cần khái quát mang tính tổng kết cao hơn. "Đừng nói gì kiêu căng quá, nhưng cũng cần bám sát các nghị quyết của Quốc hội để đánh giá sâu hơn kết quả của cả nhiệm kỳ", Chủ tịch góp ý.