Hiện nay, kiến trúc sinh thái đang được hưởng ứng tại nhiều quốc gia trên thế giới như một xu hướng “giải cứu” cho đô thị hiện đại. Không chỉ tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu các tác động xấu tới môi trường, kiến trúc sinh thái còn mang cây xanh vào công trình, kết nối con người với thiên nhiên, tạo ra những giá trị thẩm mỹ mới và góp phần làm trong lành môi trường vi khí hậu... Tại Việt Nam, với cách thức sử dụng vật liệu thú vị, các KTS không chỉ thiết kế nên những ngôi nhà thoáng khí như thể “biết thở”, mà còn mang lại sự thú vị cho công trình và tạo nên môi trường thân thiện cho người sử dụng ở nhiều khía cạnh về môi trường, kinh tế, xã hội.

Trong lookbook mới nhất của Dezeen, có 2 ngôi nhà gạch lỗ tại Đà Nẵng và 1 căn nhà tại Biên Hòa (Đồng Nai) của Việt Nam được nêu tên. Trong lời giới thiệu của loookbook, những công trình tường gạch lưới thường được sử dụng như một giải pháp làm mát ở những vùng có khí hậu ấm nóng cũng như để tạo ra bầu không khí vui tươi, nhẹ nhàng cho gia chủ.

WALL HOUSE (TP BIÊN HÒA)

"Nhà thở" ở Biên Hòa, Đồng Nai là một ngôi nhà độc đáo hoàn thành năm 2020, từng được nhiều tạp chí kiến trúc quốc tế uy tín đưa tin. Ngôi nhà nằm trên khu đất rộng khoảng 1.000 m2 dành cho 2 thế hệ của một gia đình gồm ông bà nội, bố mẹ và hai con. Đây là một trong những mảnh vườn lớn hiếm hoi còn sót lại nằm cạnh sông Đồng Nai. Do đó, đội ngũ thiết kế đã đặt ngôi nhà về một góc vườn nhằm làm giảm tác động lên hệ thống cây xanh hiện hữu cũng như giữ cảnh quan ven sông.

Trong suốt quá trình làm việc với gia chủ, các kiến trúc sư đã bàn rất nhiều về ý tưởng một công trình “biết thở”. Qua đó, ngôi nhà dần được định hình: Một ngôi nhà với tám khối không gian riêng bao bọc bởi các bức tường thông thường, nằm xen kẽ và giao với một khối chung được tạo nên từ các bức tường “thở”. Để hiện thực quá ý tưởng, kiến trúc sư đã quyết định xây dựng phần lớn ngoại thất nhà bằng loại gạch lỗ. Gạch được xếp ngược hướng với phương pháp xây thông thường. Với cách sắp xếp như vậy, các lỗ gạch tạo ra miệng gió để không khí trong lành và ánh sáng tự nhiên tràn vào từ bên ngoài.

Gạch được tận dụng cả những viên lỗi, cháy, tạo nên mảng màu sáng tối tương phản độc đáo trên những bức tường thở. Nhờ vậy, những sản phẩm lỗi trong quá trình sản xuất một lần nữa hồi sinh trong hình hài mới, hài hòa và thân thiện hơn với môi trường. Các mảng tường thở và khoảng giếng trời xen kẽ giúp các khối phòng tăng ánh sáng, không khí lưu thông, trao đổi liên tục, kết hợp cây xanh làm dịu mát môi trường sống. Nhờ vậy, không khí trong nhà luôn mát mẻ và ánh sáng chan hòa, hầu như không cần sử dụng quạt máy, điều hòa và đèn điện chiếu sáng ban ngày. 

Thiết kế: KTS Bùi Thế Long – Công ty TNHH Creative Architects (CTA).

CUCKOO HOUSE (ĐÀ NẴNG)

Cuckoo House là ngôi nhà cho 4 người, bố mẹ và hai con kết hợp với mô hình kinh doanh cà phê tại Đà Nẵng, hoàn thành năm 2018. Công trình xây bằng vật liệu gạch nung miền trung để tạo cảm giác thân quen, hình khối kiến trúc gợi nhớ đến những chiếc đồng hồ cuckoo.

Theo thói quen, tất cả các hành vi sinh hoạt hàng ngày của chúng ta thường xảy ra bên trong các không gian chức năng. Tropical Space tách rời các bức tường ngăn chia không gian ra và tạo ra những không gian đệm để mọi người thích bước ra khỏi căn phòng của mình hơn, những không gian đệm này có chức năng sử dụng linh hoạt, kết nối ngôi nhà và không gian bên ngoài, giúp cho việc sinh hoạt gia đình vừa riêng tư và vừa cởi mở. Đồng thời, dẫn gió đi vào từng ngóc ngách của công trình cho ngôi nhà luôn thoáng mát vào mùa hè nhiệt đới oi bức.

Trong Cuckoo House, sự phân không gian thể hiện rất rõ rệt. Quán cà phê thiết kế theo không gian mở được gọi là khối cơ sở với bề ngang trải dài theo kích thước miếng đất. Không gian sinh hoạt được quy hoạch chồng lên cao, gồm 3 khối nhà A-B-C với chức năng riêng biệt. Theo chia sẻ của KTS, trong khi anh chị nhà bận rộn với việc kinh doanh của quán, hai bé gái đi học cả ngày thì thời gian sinh hoạt chung của gia đình là rất ít.

Cách xây dựng và phân bố các khối nhà tách biệt đã thúc giục mọi người rời khỏi vòng nhiều hơn, tương tác nhiều hơn trong không gian chung. KTS đã rất khéo léo bố trí các lớp đệm không gian để kết nối các khối nhà với nhau. Bên trong các lớp đệm được vận dụng linh hoạt như kết nối khu vực trong nhà và ngoài trời, làm cho các hoạt động của các thành viên trong gia đình có thể vừa riêng tư vừa mở mà không bức bí vì gió có thể thổi vào các góc nhà làm cho ngôi nhà mát mẻ vào mùa hè cùng với khả năng giữ độ ẩm nhất định.

Thiết kế: Tropical Space.

THE TERMITARY HOUSE (ĐÀ NẴNG)

“Nhà tổ mối” được xây dựng tại Đà Nẵng, một thành phố ven biển miền Trung của Việt Nam. Khí hậu ở khu vực này khá khắc nghiệt, có sự thay đổi đáng kể giữa mùa nắng và mùa mưa. Lấy cảm hứng từ khả năng đặc biệt của loài mối trong việc xây tổ ở khu vực địa phương, kiến trúc sư đã thiết kế ngôi nhà với không gian chung rộng rãi ở trung tâm, nơi có quầy nấu ăn, bàn ăn và góc giải trí. “Sảnh” này sau đó dẫn đến các khu vực chức năng khác nhau trong nhà, tất cả đều được kết nối một cách nghệ thuật và thoải mái.

Được thiết kế cho ba người, ngôi nhà không cần nhiều vách ngăn ngoại trừ phòng thờ và phòng ngủ. Trong khi đó, tại các khu vực sinh hoạt chung trong nhà, các thành viên trong gia đình vẫn có thể nhìn thấy và trò chuyện với nhau qua những bức tường với các lỗ được bố trí ngẫu nhiên nhưng khoa học như trong một tổ mối thực sự.

Ngôi nhà được xây dựng chủ yếu bằng gạch nung cũng là vật liệu truyền thống ở địa phương. Trần nhà được đúc bằng bê tông nguyên bản, sàn nhà được lát đá terrazzo màu tối. Toàn bộ đồ nội thất đều được làm bằng gỗ từ mái của ngôi nhà cũ, giúp tổng chi phí thực tế xây dựng tiết kiệm đáng kể (khoảng dưới 22.000 USD). Trên mái nhà, các kiến trúc sư sử dụng hệ thống dầm và sàn lộn ngược để tạo thành một khu vườn nhỏ trồng cây – nơi lý tưởng để cả gia đình thư giãn, tận hưởng làn gió trong những ngày hè oi bức. T

Kỹ thuật xây dựng đặc biệt “lớp da kép” với hai lớp tường gạch bao phủ bên ngoài và một khung nhôm kính bên trong tạo ra một không gian bên trong bức tường, có chức năng như một lớp đệm ở cả hai đầu hồi, giúp gió và ánh sáng có thể lọt vào mọi ngóc ngách của ngôi nhà, ngay cả những khu vực khó tiếp cận nhất. Tận dụng tốt nhất hệ thống thông gió, chiếu sáng và cơ chế điều hòa không khí tự nhiên đã giúp The Termitary House tối ưu hóa những yếu tố tích cực của một công trình nhiệt đới hiệu quả.

Thiết kế: Tropical Space.