Tại hội thảo về Đề án nghiên cứu xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Ủy ban nhân dân TP.HCM đã công bố bản dự thảo Đề án và lấy ý kiến, tham vấn các chuyên gia, giới khoa học cùng các cơ quan ban ngành.

CẦN GIỜ HỘI ĐỦ ĐIỀU KIỆN

Theo ông Bùi Xuân Cường, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân TP.HCM, lịch sử phát triển Sài Gòn – TP.HCM hơn 300 năm qua gắn liền với sự phát triển của cảng biển, vận tải biển, đặc biệt là khu bến cảng Nhà Rồng.

Đến nay, cảng biển TP.HCM đã được đầu tư xây dựng cơ bản hoàn chỉnh theo quy hoạch. Các cảng xây dựng đồng bộ, hiện đại, công nghệ mới, khai thác hiệu quả, góp phần rất lớn trong sự phát triển kinh tế xã hội của TP.HCM nói riêng, khu vực phía Nam nói riêng.

Huyện Cần Giờ có vị trí tiếp giáp biển và các sông lớn như Soài Rạp và Lòng Tàu, hai tuyến/cửa sông hàng hải yết hầu của hệ thống cảng biển Thành phố; đồng thời tiếp giáp với sông Thị Vải với nhóm cảng biển Cái Mép – Thị Vải là cảng hàng đầu thuộc nhóm cảng biển Nam Trung Bộ (Nhóm cảng biển số 4).

Việc xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, theo quan điểm của Ủy ban nhân dân TP.HCM là phát triển thành cảng trung chuyển container quốc tế trên cơ sở ưu tiên phòng ngừa ô nhiễm, sự cố, rủi ro môi trường, định hướng trở thành “Cảng Xanh” đầu tiên tại Việt Nam.

TP.HCM đặt mục tiêu xây dựng cảng Cần Giờ trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế, thu hút các hãng tàu, hãng vận tải, chủ hàng, doanh nghiệp kinh doanh logistics có thương hiệu về cảng; đồng thời sớm đưa khu vực cửa sông Cái Mép thành cửa ngõ trung chuyển quốc tế, tham gia vào chuỗi cung ứng vận tải thế giới. Từ đó thúc đẩy phát triển Cần Giờ thành trung tâm cảng biển, logistics hàng đầu của cả nước, phục vụ xuất nhập khẩu và trung chuyển như các cảng Singapore, Hong Kong, Tanjung Pelepas,… 

ĐẦU TƯ PHÂN KỲ ĐẾN NĂM 2045

Theo dự thảo Đề án, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ được đề xuất đặt tại khu vực Cù lao Phú Lợi thuộc xã Thạnh An (huyện Cần Giờ). Cù lao này có hơn 93 ha rừng phòng hộ; trong đó hơn 82 ha đất có rừng, được bao quanh bởi sông Thị Vải, sông Thêu. Toàn khu vực nằm trong vùng chuyển tiếp của khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ, vì vậy dự án không ảnh hưởng đến vùng lõi rừng.

Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế cảng - Kỹ thuật biển (Portcoast), cho biết kế hoạch phát triển cảng trung chuyển container quốc tế tại Cần Giờ được phát triển theo 7 giai đoạn từ nay đến 2045.

Dự án được quy hoạch đầu tư phân kỳ được cho là phù hợp với tăng trưởng sản lượng vận tải biển quốc tế của Hãng MSC (nhà đầu tư nước ngoài của dự án), cũng như tiến trình phát triển kinh tế và hệ thống bến cảng khu vực Cái Mép.

Dự án được triển khai với định hướng phát triển với các công nghệ khai thác tiên tiến, hiện đại gắn liền với đề xuất, giải pháp bảo vệ môi trường và hệ sinh thái theo hướng phát triển bền vững, đặc biệt là các giải pháp ứng phó theo các kịch bản biến đổi khí hậu, nước biển dâng đã được dự báo, bảo đảm đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Theo số liệu thống kê của ngành hàng hải, từ năm 1980 đến nay, tăng trưởng vận tải container của các cảng Việt Nam ổn định từ 5 - 10%/năm. Sản lượng vận tải container tăng từ 36 triệu TEUs năm 1980 lên 237 triệu TEUs năm 2000, 545 triệu TEUs năm 2010, 816 triệu TEUs năm 2020 và dự kiến sẽ đạt 978 triệu TEUs vào năm 2025.

Trong đó, tỷ lệ hàng container trung chuyển đạt 28 - 30% tổng khối lượng hàng vận tải container toàn cầu, tương đương 274 – 293 triệu TEUs vào 2025. Cũng theo Cục Hàng hải Việt Nam, có gần 60% khối lượng vận tải container toàn cầu qua Biển Đông; trong đó các cảng khu vực Đông Nam Á sẽ chiếm khoảng 30% lượng hàng trung chuyển, tương đương 82 – 88 triệu TEUs vào 2025.

Hiện nay, công suất các cảng trung chuyển quốc tế Đông Nam Á đạt gần 53,6 triệu TEUs. Như vậy, các cảng mới sẽ còn cơ hội đón thêm từ 28,4 – 34,4 triệu TEUs hàng trung chuyển.

NƠI “KHỞI NGHIỆP” CHO NHIỀU DOANH NGHIỆP LOGISTICS

Ngoài ra, việc đầu tư xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, theo ông Lê Duy Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), còn là động lực để phát triển đội tàu container Việt Nam.

Cùng với đó sẽ tạo ra một khu đô thị biển Cần Giờ, một trung tâm logistics để gắn liền với cảng trung chuyển Cần Giờ, giúp tạo ra một lượng lớn việc làm cho hàng nghìn lao động. Nói cách khác, “đây là nơi khởi nghiệp, mở rộng cho hàng trăm doanh nghiệp logistics và hàng trăm doanh nghiệp dịch vụ khác”, ông Hiệp nói.

Tháng 7/2022, Ủy ban nhân dân TP.HCM đã có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc đầu tư xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Trong đó, Ủy ban nhân dân TP.HCM cho biết trước đó lãnh đạo Thành phố đã cùng Bộ Giao thông vận tải nghe Tập đoàn MSC/TIL, hãng tàu container lớn thứ hai thế giới, báo cáo về đề xuất dự án đầu tư cảng trung chuyển quốc tế tại huyện Cần Giờ, TP.HCM.

Cũng theo Ủy ban nhân dân TP.HCM, cảng Cần Giờ có công suất gấp gần ba lần cảng Cát Lái (khoảng 16,9 triệu TEUs), được đề xuất xây tại huyện biển Cần Giờ nhằm tạo đột phá phát triển kinh tế biển TP.HCM.

Dự thảo Đề án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ được Ủy ban nhân dân Thành phố giao Sở Giao thông vận tải phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục hoàn chỉnh đề án để nghiên cứu, bảo đảm tiến độ trình cơ quan chức năng có thẩm quyền trong tháng 5/2023.