Theo Đề án xây dựng 4.500 phòng học chào mừng kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước vừa được UBND TP.HCM phê duyệt, TP.HCM sẽ tập trung giải quyết các vướng mắc về quỹ đất, ưu tiên bố trí vốn, kêu gọi đầu tư để có thể xây dựng thêm 4.500 phòng học mới trong giai đoạn từ nay đến năm 2025. Hướng đến mục tiêu đạt 300 phòng học/10.000 dân trong độ tuổi đi học.

TP.HCM hiện có hơn 50.650 phòng học thông thường từ Mầm non đến Trung học Phổ thông, Giáo dục thường xuyên, Giáo dục chuyên biệt với hơn 2,1 triệu học sinh, học viên.

Mặc dù thành phố đã đạt 294 phòng học/10.000 dân. Song, tỷ lệ này không đồng đều giữa các quận, huyện và ở cấp Tiểu học, Trung học Cơ sở đạt thấp. Một số quận, huyện có nhiều trường Trung học Cơ sở, Tiểu học có sĩ số cao hơn quy định, tỷ lệ học sinh học 2 buổi/ngày thấp; điều kiện về sân chơi, bãi tập, thư viện không đảm bảo theo chuẩn, ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học.

Trong bối cảnh hằng năm số học sinh tăng cơ học cao (khoảng 40.000 em), mỗi năm học, thành phố cần tăng thêm khoảng 1.000 phòng học. Do đó, UBND TP.HCM đánh giá, việc xây mới 4.500 phòng học là rất cấp thiết.

Qua rà soát, tổng nhu cầu đề xuất đầu tư từ ngân sách giai đoạn 2023 - 2025 gồm 277 dự án với mức đầu tư khoảng hơn 32.200 tỷ đồng, xây mới 5.934 phòng học.

Do đó, để thuận lợi và đảm bảo tính khả thi trong việc thực hiện, các dự án của TP.HCM được chia thành 3 nhóm với những giải pháp phù hợp.

Nhóm 1 là các công trình trường học đã có trong kế hoạch đầu tư trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và 2021 - 2025, thuận lợi về thủ tục hồ sơ, gồm 118 dự án với 2.872 phòng học.

Với nhóm dự án này, thành phố bố trí vốn kịp thời để đẩy nhanh tiến độ triển khai thi công, hoàn thành công trình đưa vào sử dụng.

Nhóm 2 là các công trình trường học đề xuất mới khả thi đẩy nhanh tiến độ đầu tư (chưa được đưa vào kế hoạch trung hạn), gồm có 76 dự án, với 1.357 phòng học xây dựng mới, thuận lợi về pháp lý đất đai, quy hoạch.

Theo đó, các sở, ban, ngành và địa phương phối hợp rà soát, bổ sung vào kế hoạch trung hạn; đẩy nhanh tiến độ thực hiện trình tự, thủ tục đầu tư theo quy định để kịp triển khai khởi công trong năm 2024, hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2025.

Nhóm 3 gồm 83 dự án với 1.705 phòng học. Đây là các công trình trường học thuận lợi về pháp lý đất đai nhưng còn vướng một số nội dung liên quan về quy hoạch đô thị, có thể tháo gỡ để đẩy nhanh đầu tư.

Cùng với đầu tư công, thành phố dự kiến kêu gọi xã hội hóa 110 dự án với hơn 2.300 phòng học, số vốn lên đến hơn 541.000 tỷ đồng, theo hình thức đầu tư đối tác công - tư (PPP), vay kích cầu, đầu tư xã hội hóa.

Thực tế tại TP.HCM, việc đầu tư một số dự án trường, lớp chưa khả thi do thiếu quỹ đất sạch phù hợp quy hoạch giáo dục. Cùng với đó, không ít dự án khó hoặc chậm triển khai do vướng trong công tác bồi thường, đền bù giải phóng mặt bằng.

Bên cạnh các giải pháp về đầu tư công, trong Đề án xây dựng 4.500 phòng học mới này, UBND thành phố triển khai nhiều giải pháp về quỹ đất.

Theo đó, thành phố sẽ giải quyết các dự án vướng mắc về quỹ đất; rà soát tổng thể mạng lưới trường học trên địa bàn nhằm tăng thêm quỹ đất cho giáo dục bằng nhiều giải pháp như di chuyển, thu hồi các kho bãi, khu đất bị bỏ hoang; bố trí quỹ đất tại các khu đô thị mới, khu tái định cư, khu vực đông dân để xây dựng trường; ưu đãi về chính sách đất đai để đầu tư xây dựng cơ sở giáo dục; đẩy nhanh tiến độ thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.

Đồng thời, thành phố ưu tiên dành quỹ đất công hiện có để xây dựng trường học, kể cả việc xin chủ trương thực hiện hoán đổi, đấu giá quyền sử dụng đất sau khi đã tạo lại quỹ đất và nguồn vốn để xây dựng các trường học.