Theo báo cáo của Sở Giao thông vận tải TP.HCM, sau 1 năm triển khai 1 thí điểm dùng thiết bị cân tải trọng tự động để xử phạt vi phạm hành chính (sau đây gọi là phạt nguội xe quá tải), số lượt vi phạm quá tải giảm mạnh.

Theo đó, từ 19/10/2023, TP.HCM đã triển khai cân tự động tại các trạm kiểm tra tải trọng tại số 3 (khu vực cầu Ông Lớn) trên đường Nguyễn Văn Linh, hướng huyện Bình Chánh đi Quận 7; số 6, 7 (khu vực trạm thu phí An Sương - An Lạc, quận Bình Tân).

Được biết, hệ thống cân tự động có thiết bị cảm biến đặt dưới đường, có camera tự động chụp lại biển số của xe, đọc ra các thông tin như tên chủ xe, khối lượng xe, khối lượng hàng hóa được phép chở, kích thước thành thùng,... Hệ thống sẽ tự động tính toán xe có vi phạm tải trọng không, mức độ thế nào.

Sau 1 năm thí điểm, kết quả cho thấy số vụ vi phạm tải trọng đã giảm đáng kể gần 93% (từ 61.302 trường hợp còn 4.347 trường hợp) so với cùng kỳ khi chưa triển khai.

Sở Giao thông vận tải TP.HCM đánh giá việc triển khai thí điểm phạt nguội xe quá tải ở TP.HCM phù hợp với quyết tâm chuyển đổi số và thực hiện nghị quyết 98 mà thành phố đề ra. Đặc biệt qua đó nâng cao ý thức của lái xe và chủ xe đều tăng giúp đảm bảo trật tự an toàn giao thông.

Ngoài ra, Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết hệ thống cân tự động cũng góp phần loại bỏ yếu tố can thiệp của con người, giảm khả năng gian lận, tiêu cực trong việc xử lý vi phạm tải trọng xe. Từ đó xử lý khách quan, minh bạch tạo được sức răn đe, khắc phục được tình trạng dừng nhiều xe kiểm tra xử lý dễ ùn tắc giao thông.

Dù vậy, theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, các đơn vị thực hiện phạt nguội quá tải còn gặp khó khăn vì chủ xe không đồng ý kết quả phiếu cân. Khi gặp xe vi phạm cần xác minh ở các tỉnh, thành phố khác rất mất thời gian.

Mặt khác, do một số dữ liệu trên hệ thống đăng kiểm chưa cập nhật kịp, dẫn đến hệ thống cân xác định tỷ lệ vi phạm quá tải không chính xác. Trang thông tin của Cục Đăng kiểm Việt Nam có trường hợp không đầy đủ thông tin nên thông báo gửi đi không đến được tay chủ xe.

Ngoài ra, còn có trường hợp lái xe cố tình làm sai kết quả cân bằng cách đi lấn dải phân cách, né trạm đi vào đường hỗn hợp, đường nhánh...

Từ những vướng mắc này, Sở Giao thông vận tải TP.HCM kiến nghị Bộ Giao thông vận tải xem xét, liên kết dữ liệu đăng kiểm với đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030. 

“Điều này nhằm đảm bảo việc gửi thư thông báo phạt nguội đến đúng chủ xe, đúng thời gian quy định”, Sở Giao thông Vận tải TP.HCM nêu ý kiến.

Đồng thời, chỉ đạo xây dựng phần mềm quản lý, chia sẻ dữ liệu cấp giấy phép lưu hành xe quá tải trọng, xe quá khổ giới hạn, xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng trên đường bộ cho các sở phối hợp kiểm tra, xử lý vi phạm (nếu có). 

Sau những kết quả nổi bật đạt được từ việc thí điểm xử lý phạt nguội xe vi phạm tải trọng, Sở Giao thông vận tải TP.HCM cũng  kiến nghị Ủy ban nhân dân TP.HCM xem xét, cho phép gia hạn thời gian triển khai xử phạt theo quy trình thí điểm phạt nguội quá tải đến hết ngày 31/12.

Thời gian tới, đơn vị sẽ rà soát lại các quy định để tham mưu Uỷ ban nhân dân TP.HCM chỉ đạo, phân công trách nhiệm các đơn vị trong xử lý, kiểm soát tải trọng sau khi các luật trên chính thức có hiệu lực.