10:01 08/05/2008

Trang mới trong quan hệ Trung - Nhật

Trung Việt

Sau nhiều năm quan hệ “kinh tế ấm, chính trị lạnh”, quan hệ chính trị hai nước Trung-Nhật đã có những bước đột phá

Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào (phải) và Thủ tướng Nhật Bản Yasuo Fukuda.
Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào (phải) và Thủ tướng Nhật Bản Yasuo Fukuda.
Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đang có chuyến thăm chính thức Nhật Bản, với nỗ lực tăng cường tin cậy và mở rộng hợp tác nhiều mặt giữa hai cường quốc kinh tế châu Á. Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai nước đã “tan băng” và kim ngạch thương mại song phương tăng 12% trong năm qua.

Ngày 7/5, Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã được Nhật hoàng Akihito đón tiếp trọng thể. Sau đó đã hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Yasuo Fukuda. Theo các báo Hồng Kông, trong cuộc gặp thượng đỉnh, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào và Thủ tướng Fukuda đã thảo luận việc giải quyết những bất đồng trong quan hệ song phương; xác lập cơ chế trao đổi các chuyến thăm định kỳ giữa nguyên thủ hai nước.

Lãnh đạo hai nước còn thảo luận về những bất đồng liên quan việc khai thác khí đốt ở biển Hoa Đông. Phía Nhật Bản bày tỏ mong muốn Trung Quốc ủng hộ nước này trở thành thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc...

Ngay sau cuộc hội đàm, hai vị lãnh đạo đã chứng kiến lễ ký kết các văn kiện hợp tác Trung Quốc-Nhật Bản. Hai bên đã ra Thông cáo chung, trong đó nhấn mạnh, Trung Quốc-Nhật Bản tăng cường tin tưởng lẫn nhau về chính trị, hợp tác cùng có lợi; tăng cường trao đổi, giao lưu văn hoá. Đồng thời, đẩy mạnh hợp tác trong khu vực châu Á và hợp tác trong những vấn đề mang tính toàn cầu. Đối với những vấn đề lịch sử, hai bên vận dụng tinh thần “nhìn thẳng vào lịch sử, hướng tới tương lai”.

Các nhà phân tích cho rằng, nội dung Tuyên bố chung nêu trên cho thấy, Trung Quốc và Nhật Bản sẽ tạm thời gác lại những tranh chấp trên biển, để thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương. Chuyến thăm diễn ra đúng thời điểm hai nước kỷ niệm 30 năm ký Điều ước hoà bình, hữu nghị Trung Quốc-Nhật Bản, là cơ hội để Trung Quốc-Nhật Bản đẩy quan hệ song phương lên bước phát triển mới.

Tăng cường tin cậy và hợp tác là mục tiêu chính trong chuyến thăm Nhật Bản lần này của ông Hồ Cẩm Đào. Ngày 6/5, phát biểu ngay khi bắt đầu chuyến thăm chính thức Nhật Bản, ông đã kêu gọi tăng cường sự tin cậy và mở rộng hợp tác giữa Trung Quốc và Nhật Bản.Trước đó, trả lời phỏng vấn của báo chí Nhật Bản, ông cũng bày tỏ hy vọng chuyến thăm Nhật Bản 5 ngày của ông sẽ tạo một "mùa Xuân ấm áp" trong quan hệ với Nhật Bản.

Chủ tịch Hồ Cẩm Đào còn nhấn mạnh sự phát triển của mối quan hệ ổn định lâu dài và láng giềng hữu nghị tốt đẹp giữa Trung Quốc và Nhật Bản phù hợp với những lợi ích cơ bản của hai nước và hai dân tộc. Ông hy vọng qua chuyến thăm lần này, hai bên có thể nâng cao sự hiểu biết lẫn nhau, tăng cường tình hữu nghị, hoạch định tương lai và mở ra một giai đoạn mới cho sự phát triển toàn diện của quan hệ chiến lược, cùng có lợi giữa Trung Quốc và Nhật Bản.

Theo giới phân tích, mặc dù chuyến thăm Nhật Bản lần này của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào không nhằm giải quyết những vấn đề cụ thể, song là sự khẳng định quan hệ hai nước từ trạng thái “tan băng” đã chuyển sang “ấm lên”, tạo thuận lợi cho hợp tác nhiều mặt, nhất là kinh tế - thương mại.

Trên thực tế, quan hệ kinh tế Trung - Nhật đã được cải thiện đáng kể trong thời gian gần đây. Trung Quốc thay thế Mỹ trở thành bạn hàng lớn nhất của Nhật vào năm ngoái, với kim ngạch thương mại hai chiều trên 236 tỷ USD, tăng 12% so với một năm trước đó. Bắc Kinh muốn nhận được vốn đầu tư và công nghệ từ Tokyo, trong khi Nhật Bản muốn bán được nhiều hàng cho vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI) của Nhật vào Trung Quốc đạt 60,7 tỉ USD, Nhật cũng là nước có nguồn FDI lớn thứ hai đổ vào Trung Quốc.

Sau nhiều năm quan hệ “kinh tế ấm, chính trị lạnh”, quan hệ chính trị hai nước Trung-Nhật đã có những bước đột phá với việc "phá băng" bằng các chuyến thăm cấp cao. Tháng 10/2006, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã có chuyến công du mang tín hiệu thân thiện đến Bắc Kinh.

Tháng 4 năm ngoái, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo thực hiện chuyến thăm mà ông mô tả là "làm tan băng" tới Nhật, với những bài phát biểu đầy tính hòa giải. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, thách thức lớn nhất đối với quan hệ Trung-Nhật thời gian tới vẫn là vấn đề xây dựng lòng tin.