Trung Quốc đại lục dọa sẽ cắt liên lạc thường xuyên với Đài Loan trừ phi nhà lãnh đạo mới của vùng lãnh thổ này công nhận nguyên tắc “một Trung Quốc” mà Bắc Kinh đưa ra.

Hãng tin CNBC dẫn nguồn tin Tân Hoa Xã cho biết, cuối tuần vừa rồi, ông Ma Xiaoguang - phát ngôn viên của Văn phòng Quan hệ Đài Loan của Trung Quốc - nói hai bên chỉ tiếp tục liên lạc thường xuyên nếu Đài Loan chấp nhận nguyên tắc “một Trung Quốc” của Bắc Kinh.

Theo nguyên tắc mà Trung Quốc đại lục đưa ra, Đài Loan và Trung Quốc đại lục đều thuộc một nhà nước Trung Quốc duy nhất.

Ông Ma cho biết chính quyền Trung Quốc đại lục và Đài Loan đã có liên hệ thường xuyên từ ít nhất năm 2014 thông qua một đường dây nóng và các phương tiện liên lạc khác, sau khi hai bên thiết lập một cơ chế dựa trên thỏa thuận chính trị được gọi là “sự đồng thuận 1992”.

Theo ông Ma, cơ chế trên đã cho phép hai bên “liên lạc đúng lúc, tránh những đánh giá sai lầm, kiểm soát các bất đồng, và tăng cường sự hiểu biết và tin tưởng lẫn nhau”.

“Với sự vận hành của cơ chế liên lạc thường xuyên, một số điều ‘không thể’ trong quan hệ giữa hai bờ eo biển đã trở thành hiện thực”, ông Ma nói.

Bà Thái Anh Văn, thủ lĩnh Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) - một đảng chính trị của Đài Loan với chủ trương độc lập với Trung Quốc - đã tuyên thệ nhậm chức người đứng đầu vùng lãnh thổ vào hôm 20/5 vừa qua. Người tiền nhiệm của bà Thái Anh Văn là ông Mã Anh Cửu thuộc Quốc Dân Đảng (KMT), người đã lãnh đạo Đài Loan 8 năm.

Trong bài phát biểu nhậm chức, bà Thái Anh Văn, người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo Đài Loan, nói rằng vùng lãnh thổ này sẽ hành động có trách nhiệm và cùng Trung Quốc đại lục bảo vệ hòa bình giữa hai bờ eo biển. Tuy nhiên, Trung Quốc đại lục cho rằng những gì nhà lãnh đạo mới của Đài Loan nói là không công nhận đầy đủ nguyên tắc “một Trung Quốc” của Bắc Kinh.

Sau bài phát biểu hôm thứ Sáu của bà Thái Anh Văn, Văn phòng Quan hệ với Đài Loan của Trung Quốc đại lục nói phát biểu này là “câu trả lời chưa dầy đủ”. Một bài xã luận đăng trên tờ Nhân dân Nhật báo ngày thứ Bảy nói “các nhà lãnh đạo mới của Đài Loan cần hoàn thiện câu trả lời còn chưa hoàn thiện của họ”.

“Chúng tôi sẽ không chỉ nghe những gì bà ấy nói, mà còn xem những gì bà ấy sẽ làm”, tờ Nhật dân Nhật báo viết.

Trung Quốc đại lục muốn bà Thái Anh Văn công nhận diễn giải nguyên tắc “một Trung Quốc” mà Bắc Kinh nói đã nhất trí với KMT trong sự đồng thuận 1992.

Theo Trung Quốc đại lục và KMT, sự đồng thuận 1992 giữa hai bên là sự ngầm hiểu rằng lãnh thổ địa lý của Đài Loan thuộc về Trung Quốc đại lục, nhưng hai bên được tự do theo đuổi diễn giải của riêng mình về “một Trung Quốc”.

Tuy nhiên, đảng DPP của bà Thái Anh Văn không chấp nhận sự tồn tại của sự đồng thuận 1992.
DPP đã giành chiến thắng trước KMT trong cuộc bầu cử để tìm ra nhà lãnh đạo mới của Đài Loan vào tháng 1 năm nay.

Kể từ sau cuộc bầu cử, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã gia tăng áp lực đòi bà Thái Anh Văn công nhận sự đồng thuận 1992.