Quý 1/2023, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới, chủ yếu nhờ nhu cầu xe điện và đơn hàng vận chuyển sang Nga tăng lên.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, xuất khẩu ô tô của Trung Quốc trong 3 tháng đầu năm đã tăng 58% so với cùng kỳ năm trước lên 1,07 triệu chiếc. Trong khi đó, Nhật Bản xuất khẩu 950.000 xe trong quý, tăng 6% so với cùng kỳ năm trước - theo dữ liệu từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản.

Xuất khẩu ô tô của Trung Quốc đang tiếp tục tăng trong quý hiện tại và được dự báo tăng 30% trong cả năm nay lên 4 triệu xe.

Năm 2009, Trung Quốc vượt qua Mỹ trở thành thị trường lớn nhất thế giới về doanh số ô tô mới. Kết quả này có được nhờ sự hỗ trợ của Chính phủ Trung Quốc khi việc thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện trong nước nhiều ưu đãi về thuế cũng như đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng sạc điện để đưa xe điện vào sử dụng đại trà.

Sự dịch chuyển sang lĩnh vực xe điện đã giúp Trung Quốc nổi lên như một cường quốc về xuất khẩu ô tô. Trong quý đầu năm nay, xuất khẩu dòng xe sử dụng năng lượng mới của nước này, bao gồm xe điện, đã tăng 93% so với cùng kỳ năm trước lên 380.000 chiếc. Ô tô sử dụng năng lượng mới chiếm gần 40% tổng lượng xuất khẩu ô tô của Trung Quốc.

Xét theo công ty, chi nhánh tại Trung Quốc của hãng xe điện Mỹ Tesla là nhà xuất khẩu xe năng lượng mới hàng đầu với 90.000 chiếc. Theo sau là SAIC Motorvới 50.000 chiếc và BYD với 30.000 chiếc.

Bỉ, Australia và Thái Lan là các thị trường xuất khẩu hàng đầu của xe năng lượng mới sản xuất tại Trung Quốc. Vị trí thứ ba của Thái Lan cho thấy các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đang tận dụng xe điện để tăng thị phần tại Đông Nam Á - nơi các hãng xe Nhật từ lâu đã chiếm lĩnh thị trường.

Xét tổng thể tất cả loại xe sản xuất tại Trung Quốc, Nga là thị trường xuất khẩu số một trong 3 tháng đầu năm. Xuất khẩu ô tô Trung Quốc sang Nga đã tăng gấp hơn 3 lần so với cùng kỳ năm trước lên 140.000 chiếc.

Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2/2022, Toyota Motor, Volkswagen và nhiều hãng xe toàn cầu khác đã đóng cửa nhà máy tại Nga và rút khỏi thị trường này, để lại chỗ trống cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc nhảy vào.

Đặc biệt, hai hãng xe Trung Quốc là Chery Automobile và Great Wall Motor đã đẩy mạnh bán hàng tại Nga. Cả hai công ty này đều được đầu tư bởi các thực thể có liên quan tới chính quyền các địa phương của Trung Quốc.

Trong quý, Trung Quốc đã xuất khẩu gần 30.000 xe tải - loại xe có thể dùng cho mục đích quân sự - sang Nga, tăng gấp gần 7 lần so với cùng kỳ năm trước. Sau Nga, các thị trường xuất khẩu hàng đầu của ô tô Trung Quốc là Mexico, Bỉ và Saudi Arabia.

Về phần mình, hãng xe điện Mỹ Tesla đang định vị nhà máy Shanghai Gigafactory tại Thượng Hải (Trung Quốc) là một trung tâm xuất khẩu ô tô sang thị trường châu Âu và Nhật Bản, bên cạnh các thị trường khác. Xuất khẩu của Tesla từ Trung Quốc trong quý 1 đã tăng 20% so với cùng kỳ năm 2022.

Khi bắt đầu hoạt động vào năm 2019, nhà máy này có công suất 250.000 xe mỗi năm. Giờ đây, nhà máy có thể sản xuất 1,25 triệu xe mỗi năm và đang đăng ký giấy phép để tăng công suất lên 1,75 triệu xe mỗi năm.

Tháng trước, Gigafactory Thượng Hải đã bắt đầu sản xuất dòng xe thể thao đa dụng Model Y để xuất khẩu sang thị trường Canada.