Trung Quốc ngày 9/4 đẩy mạnh chỉ trích việc chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc, cáo buộc Washington gây mâu thuẫn thương mại và nhắc lại rằng không thể đàm phán với Mỹ về thương mại "trong tình hình hiện nay".

Theo hãng tin Reuters, tuyên bố trên được đưa ra sau khi ông Trump ngày 8/4 dự đoán Trung Quốc sẽ hạ hàng rào thuế quan mà nước này tuyên bố dựng lên mới đây đối với hàng Mỹ. Trong dòng trạng thái (tweet) trên mạng xã hội Twitter, ông Trump cũng bày tỏ hy vọng hai bên có thể giải quyết vấn đề thông qua đàm phán.

Các nhà nghiên cứu và truyền thông nhà nước Trung Quốc đều cho rằng các biện pháp thương mại mà Mỹ đưa ra không thể có nhiều ảnh hưởng đến nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới, đồng thời miêu tả các động thái thương mại của Washington như một sản phẩm của hội chứng "rối loạn lo âu" (anxiety disorder).

Trung Quốc đổ lỗi cho Mỹ

"Trong tình hình hiện nay, hai bên càng không thể đàm phán về những vấn đề này", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang phát biểu trước các nhà báo tại cuộc họp báo hàng ngày. "Mỹ một mặt giơ những lời đe dọa trừng phạt, mặt khác lại nói sẵn sàng đàm phán. Tôi không hiểu Mỹ thực sự muốn gì".

Phát ngôn viên này nói thêm rằng mâu thuẫn thương mại Trung-Mỹ "hoàn toàn do sự gây hấn của nước Mỹ".

Tại Diễn đàn châu Á Bác Ngao đang diễn ra ở Hải Nam, Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Qian Keming nói nước này không muốn xảy ra chiến tranh thương mại, nhưng cũng không sợ chiến tranh thương mại. Theo dự kiến, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Christine Lagarde sẽ có bài phát biểu tại diễn đàn này vào ngày thứ Ba.

Vào buổi sáng ngày thứ Hai tại Mỹ, ông Trump tiếp tục viết trên Twitter rằng Trung Quốc áp thuế nhập khẩu 25% đối với xe hơi Mỹ, trong khi xe hơi từ Trung Quốc nhập vào Mỹ chỉ chịu thuế 2,5%.

"Nghe vậy có giống thương mại tự do hay bình đẳng không? Không hề, nghe giống như thương mại ngu xuẩn", ông viết.

Trong một bài bình luận đăng trên tờ Financial Times ngày thứ Hai, cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro, một người có lập trường cứng rắn, viết: "Phản ứng của Trung Quốc đối với việc ông Trump bảo vệ chính đáng tổ quốc Mỹ chính là một ‘vạn lý trường thành’ của sự phủ nhận - bất chấp bằng chứng không thể phủ nhận về những hành vi ngấm ngầm và bảo hộ của Bắc Kinh".

"Tương lai kinh tế của nước Mỹ đang bị đe dọa bởi việc Trung Quốc tấn công vào công nghệ và tài sản trí tuệ của Mỹ, và những nỗ lực đầy hám lợi của họ nhằm chiếm lấy những ngành công nghệ cao đang nổi lên", ông Navarro viết.

Trả lời phỏng vấn tờ Nhật báo Chứng khoán Trung Quốc, đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải nói Mỹ nên "có một quan điểm có trách nhiệm hơn" về thương mại, nếu không Mỹ sẽ tự làm tổn thương mình bằng những chính sách như hiện nay.

"Một số người ở Mỹ vẫn quen với việc là bá chủ thế giới, và không thích nghi với tình hình thế giới đã thay đổi", ông Thôi nói.

Tờ Nhân dân Nhật báo thì miêu tả chính sách thương mại của Mỹ là một chiến thuật dân túy của Tổng thống Trump trường thềm cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, nhưng nói rằng cách làm đó rốt cục sẽ khiến người tiêu dùng Mỹ thiệt hại vì giá cả hàng hóa tăng lên.

"Theo quan niệm của thế giới, nước Mỹ đang bị phủ bóng bởi chứng rối loạn lo âu và rất muốn thể hiện sự lo âu của mình", bài báo viết.

"Ảnh hưởng đến Trung Quốc sẽ không lớn"

Một nhà nghiên cứu thuộc cơ quan kế hoạch hóa chính phủ Trung Quốc nói nền kinh tế nước này sẽ không chịu nhiều tác động từ mâu thuẫn thương mại với Mỹ, bởi thị trường nội địa rộng lớn có thể bù đắp cho bất kỳ ảnh hưởng nào từ bên ngoài.

Ông Wang Changlin, nhà nghiên cứu thuộc Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia (NDRC) nói dù thuế quan của Mỹ có được thực thi, thì Trung Quốc vẫn có thể đạt mục tiêu tăng trưởng khoảng 6,5% cho năm 2018 và tác động đối với thị trường việc làm sẽ chỉ ở mức hạn chế.

Ông Fan Gang, một chuyên gia kinh tế nhiều ảnh hưởng và là cố vấn của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) hôm Chủ nhật nhận định rằng khả năng xảy ra chiến tranh thương mại một phần là do Mỹ đối mặt với sức ép từ sự phát triển kinh tế nhanh chóng của Trung Quốc.

Cuộc bàn luận về tranh chấp thương mại cũng đề cập đến khả năng Trung Quốc bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ - một động thái được coi là "lựa chọn hạt nhân".

Ông Zhang Yuyan, nhà nghiên cứu thuộc Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc, nói Trung Quốc khó có khả năng bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ như một chiến thuật trả đũa trong mâu thuẫn thương mại với Mỹ.

"Về việc Trung Quốc có bán ra dự trữ ngoại hối của mình hay không, hay việc các nhà hoạch định chính sách nghĩ thế nào, tôi không hay biết. Nhưng cá nhân tôi tin rằng khả năng này là rất nhỏ", ông Zhang nói tại diễn đàn Bác Ngao hôm Chủ nhật.

Hãng tin Bloomberg ngày 9/4 dẫn nguồn thạo tin nói Trung Quốc đang đánh giá ảnh hưởng của việc giảm giá từ từ đồng Nhân dân tệ như một công cụ để trả đũa Mỹ trong tranh chấp thương mại. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc biện pháp này chắc chắn sẽ được thực thi.