Trước tiên, nhờ bác sĩ cho biết vai trò và tác động của muối đến cơ thể con người?

Muối ăn có tên khoa học là Natri Clorua, được cấu tạo từ một nguyên tố Natri (Na) và một nguyên tố Clo (Cl), với công thức hóa học là NaCl. Trong đó, Natri là một khoáng chất thiết yếu cho cơ thể con người, với những chức năng quan trọng góp phần vào việc vận hành các hoạt động và chức năng sinh lý, như giúp duy trì áp lực thẩm thấu của tế bào, điều chỉnh sự truyền đạt thông tin của tế bào thần kinh, hỗ trợ hoạt động của cơ bắp, điều hòa huyết áp, hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng, và giữ cân bằng lượng nước trong cơ thể.

Muối giúp mang đến vị mặn - một trong năm vị cơ bản bên cạnh ngọt, chua, đắng và umami (được phát hiện đầu tiên bởi Giáo sư người Nhật Kikunae Ikeda năm 1908). Bên cạnh các thực phẩm tự nhiên như thịt, cá, rau củ, muối có mặt trong nhiều thực phẩm chế biến sẵn và gia vị mà chúng ta sử dụng hàng ngày, giúp cân bằng hương vị của món ăn, làm món ăn trở nên hấp dẫn hơn.

Nhờ khả năng ức chế hoạt động và sự phát triển của vi sinh vật gây hư hỏng thực phẩm, muối từ lâu cũng được sử dụng để bảo quản thực phẩm, với các phương pháp như ủ muối, làm mắm…

Vậy thì không biết là nếu chúng ta sử dụng quá nhiều muối thì sẽ gây ra những hệ quả như thế nào đối với sức khỏe của con người và đặc biệt là đối với tim mạch ạ?

Mặc dù muối ăn có vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người, đặc biệt là trong chế biến thức ăn, tăng hương vị, tăng độ đậm đà của món ăn hay có vai trò trong bảo quản thực phẩm. Tuy nhiên, nếu như chúng ta sử dụng muối nhiều hay là dư thừa muối cũng là một yếu tố ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt dẫn tới bệnh tăng huyết áp hay là những bệnh về tim mạch. Ngoài ra, có thể dẫn tới những biến chứng về các bệnh tim mạch.

Nó cũng dẫn tới những bệnh lý về thận. Vì khi tiêu thụ quá nhiều natri thì nồng độ natri ở trong máu tăng lên và để hạ nồng độ natri trong máu tăng thì chúng ta sẽ phải bổ sung thêm nước. Chúng ta cũng hiểu rất dễ thôi, giống như chúng ta ăn đậm đấy, ăn mặn, hôm nay chế biến những món nó đậm đà hơn, ăn mặn hơn thì chúng ta thấy khát nước.

Nhu cầu đây là chúng ta cần phải uống nước. Thế nên vì vậy khi chúng ta bổ sung nước cho cơ thể này, thì thể tích máu sẽ tăng lên, thể tích máu tăng lên thì dẫn tới việc tim sẽ phải hoạt động nhiều hơn. Nghĩa là tim sẽ phải bơm máu nhiều hơn và mạnh hơn, dẫn tới tăng huyết áp.

Thưa TS.BS Nguyễn Thị Hương Lan, xin hãy chia sẻ cho quý vị khán giả những cách như thế nào để chúng ta sử dụng muối đúng, đủ để không gây hại cho sức khỏe và đặc biệt cho trái tim của chúng ta?

Để sử dụng muối đúng cách để không ảnh hưởng tới sức khỏe thì chúng ta thấy rằng, muối rất cần thiết, nó bổ sung Natri, Natri là một khoáng chất rất cần thiết trong cơ thể. Nhưng tuy nhiên, chúng ta bổ sung hay sử dụng đúng cách thì nó không ảnh hưởng tới sức khỏe của con người. Trên thế giới, theo Tổ chức Y tế thế giới đã khuyến nghị mức tiêu thụ muối hàng ngày là dưới 5 gam muối trong một ngày, chúng ta có thể giảm muối kết hợp với sử dụng những thành phần tăng hương vị.

Để cho dễ dàng được chấp nhận hơn thì hiện nay trên thế giới nhiều nghiên cứu cũng như khuyến nghị đưa ra, xác nhận của một loại gia vị có thể giúp giảm muối chính là bột ngọt. Sử dụng bột ngọt thì chúng ta thấy rằng vẫn tạo được hương vị rất ngon, vẫn cảm thấy rằng món ăn ngon hấp dẫn, đậm đà, nhưng ở đây chúng ta giảm được nồng độ Natri vì nồng độ Natri có trong bột ngọt chỉ bằng một phần ba có trong muối thôi.

Thế nên mục đích là vẫn tăng được vị ngon của món ăn này, đậm đà của món ăn này, nhưng lợi ích cho sức khỏe là giảm được lượng Natri. Với những bằng chứng khoa học từ năm 2010 thì Ủy ban Chiến lược giảm muối Quốc gia Mỹ đã khuyến cáo có thể sử dụng bột ngọt như một phương pháp hiệu quả để duy trì chế độ ăn giảm muối.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã hướng dẫn có thể sử dụng bột ngọt giúp làm giảm lượng muối ăn vào, giảm lượng Natri đưa vào trong cơ thể.

Một biện pháp nữa là sử dụng chất thay thế muối, có một số chất thay thế muối như là Kali Clorua, Canxi Clorua, Magie Clorua, nó cũng tạo vị mặn. Nó có thể sử dụng để thay thế muối, để mục đích là giảm lượng Natri. Nó vẫn tạo ra vị mặn, đậm đà khi chế biến nhưng mà nó giảm được lượng Natri.

Hiện nay trên thị trường đã có một số doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm gia vị cũng như thực phẩm giảm muối bằng việc thay thế một phần muối ăn bằng kali clorua vẫn tạo vị mặn, như Xốt dùng ngay kho quẹt hoặc nước tương Phú Sĩ của Ajinomoto Việt Nam.