Là một nước sản xuất và xuất khẩu lúa gạo lớn nhất khu vực Trung Đông-Bắc Phi trong nhiều thập kỷ qua, hiện sản xuất lúa gạo của Ai cập đang bị đe dọa nghiêm trọng do thiếu nguồn nước canh tác.

Thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập cho biết, ngày 5/6, ông Sherif Ismail, Thủ tướng nước này tuyên bố Ai cập sẽ bắt đầu phải nhập khẩu lúa gạo trong thời gian tới.

Nguyên nhân được cho là do Ai Cập đang thiếu nguồn nước canh tác, đặc biệt khi nguồn nước sông Nile sẽ bị ảnh hưởng bởi Đập thủy điện Đại Phục Hưng của Ethiopia đang xây dựng và sẽ sớm ngăn dòng tích nước.

Sự thiếu hụt nước đã khiến cho đầu năm nay, Chính phủ Ai Cập phải cắt giảm giảm hơn 50% diện tích đất trồng lúa từ 1,7triệu feddans (tương đương 715.000 ha) xuống 724.000 feddans (khoảng 304.000 ha) trong niên vụ 2018 (từ tháng 5 đến tháng 9).

Trong 10 năm trở lại đây, sản lượng lúa gạo của Ai Cập đạt cao nhất 7,3 triệu tấn vào năm 2008 và thấp nhất vào năm 2010 với 4,3 triệu tấn. Tuy nhiên, sản lượng lúa gạo năm 2018 được dự báo còn xuống thấp hơn năm 2010 và sẽ giảm khoảng 1 triệu tấn, xuống còn 3,3 triệu tấn trong khi lượng gạo tiêu thụ sẽ vào khoảng 4 triệu tấn.

"Tuyên bố của Thủ tướng Ai Cập đưa ra trong bối cảnh giá lúa gạo của nước này liên tục tăng trong thời gian vừa qua. Tại thị trường nội địa, giá thóc bình quân trong tháng 5/2018 là 4.700 LE/tấn (267 USD/tấn) so với mức 4.000LE/tấn (228 USD/tấn) trong tháng 1/2018. Giá gạo đã tăng lên gần 8.000 LE/tấn (455 USD/tấn) trong tháng 5 so với mức 6.500 LE/tấn (369 USD/tấn) trong tuần đầu tháng 3/2018", Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập cho biết.

Cũng theo cơ quan này, tuyên bố của Thủ tướng Ai Cập không nêu rõ chính xác thời điểm và số lượng gạo dự kiến sẽ nhập, tuy nhiên theo các nguồn tin trong ngành, sau khi tính đến lượng gạo tồn kho trong niên vụ trước, lượng gạo ước tính sẽ nhập khẩu từ 200.000-300.000 tấn.

"Ai Cập hiện duy trì chính sách mở cửa đối với lúa gạo nhập khẩu và thực hiện chính sách miễn thuế đối với mặt hàng này. Nước này hiện tiếp tục duy trì lệnh cấm xuất khẩu gạo nhằm đảm bảo cân đối cung cầu trong nước", Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập nhận định.

Việc Ai Cập chính thức nhập khẩu gạo sẽ là cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tiến vào thị trường này. Năm 2017, tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt 5,79 triệu tấn, với giá trị 2,62 tỷ USD, tăng 20,4% về lượng và 21,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2016.

Hiện, có 5 thị trường nhập khẩu gạo của Việt Nam nhiều nhất là Trung Quốc, Philippines, Malaysia, Gana và Bờ Biển Ngà.

Theo dự báo của các cơ quan chức năng, Việt Nam có khả năng xuất khẩu 6,5 triệu tấn gạo trong năm 2018.