Từng bước giải bài toán mất cân đối giữa huy động và cho vay ở 3 tỉnh Tây Bắc

Ngày 17/10, tại Sơn La, đoàn công tác Ngân hàng Nhà nước Việt Nam làm việc với Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước khu vực 3 (Sơn La, Điện Biên, Lai Châu) và các tổ chức tín dụng trên địa bàn. 

CUNG CẦU VỐN THIẾU BỀN VỮNG

Các tỉnh ở Khu vực 3 (theo quản lý ngành dọc ngân hàng) nằm ở cửa ngõ phía Tây của Tổ quốc. Đây là khu vực vị trí chiến lược đặc biệt, tiếp giáp Lào và Trung Quốc, có nhiều tiềm năng phát triển nông, lâm nghiệp, thủy điện, du lịch sinh thái và khoáng sản. Tuy nhiên, khu vực này cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn như địa hình phức tạp, hạ tầng còn hạn chế, thời tiết khắc nghiệt, thiên tai thường xuyên xảy ra... ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh tế - xã hội và hệ thống ngân hàng địa phương.

Theo báo cáo, Khu vực 3 hiện có 23 tổ chức tín dụng với 33 chi nhánh cấp I; 9 quỹ tín dụng nhân dân; 108 phòng giao dịch và 158 máy ATM/CDM (máy nạp tiền mặt) đang hoạt động. 

Đến 30/9/2025, tổng nguồn vốn huy động tại địa phương đạt 79.585 tỷ đồng; tổng dư nợ cho vay đạt 92.607 tỷ đồng. Tín dụng tiếp tục tập trung vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và các ngành ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ.

Dù vậy, số liệu cũng cho thấy trong 9 tháng của năm 2025, tăng trưởng huy động đạt 9,69% so với cuối năm 2024 nhưng vẫn thấp hơn tổng dư nợ cho vay, cho thấy nhu cầu tín dụng tại các địa phương vượt khả năng huy động vốn nội vùng.

Theo các chuyên gia ngân hàng, tình trạng khu vực này huy động tốt nhưng do hoạt động sản xuất kinh doanh không sôi động dẫn đến cầu vốn trì trệ và ngược lại là không phải hiếm gặp. Bởi vậy, các ngân hàng phải tự điều chuyển vốn nội bộ để lấp đầy khoảng trống nói trên. Tuy nhiên, đã xuất hiện không ít phàn nàn ở một số tỉnh về việc huy động vốn địa phương A nhưng lại mang cho địa phương B vay thay vì tái đầu tư vốn trở lại. 

Thực tế cho thấy, ngân hàng là trung gian phân bổ nguồn lực, rất muốn cho vay tại chỗ để tối ưu hóa chi phí/lợi nhuận dòng tiền huy động nhưng vì hoạt động kinh tế địa phương chưa khởi sắc, cầu vốn thấp nên phải điều chuyển vốn đến nơi khác.

Để giải quyết tình trạng này, các chuyên gia cho rằng, trước mắt, các ngân hàng vẫn phải tìm cách cân đối nguồn để đáp ứng nhu cầu vốn tại các địa phương thông qua điều chuyển vốn nội bộ.  

Mặt khác, về dài hạn, các ngân hàng phải mở rộng và đa dạng hóa dịch vụ, sản phẩm, để cải thiện khả năng huy động nguồn tại chỗ.

Cùng đó, ngân hàng cần đồng hành với bên vay, tháo gỡ vướng mắc các thủ tục, điều kiện vay nhằm nâng cao khả năng tiếp cận vốn, đặc biệt là đối với doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Từ đó, góp phần kích thích thị trường hàng hóa, mở rộng dòng tiền luân chuyển nội vùng, tạo nguồn vốn dồi dào cho các ngân hàng.

NGÂN HÀNG SÁT CÁNH VỚI XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà đánh giá sau hơn 7 tháng đi vào hoạt động, Ngân hàng Nhà nước Khu vực 3 duy trì vận hành ổn định, thông suốt; các dịch vụ ngân hàng trên địa bàn không bị gián đoạn, hoạt động điều hành tiền tệ được triển khai kịp thời và hiệu quả.

Phó Thống đốc đề nghị trong những tháng cuối năm 2025, hệ thống ngân hàng khu vực 3 tiếp tục theo dõi sát diễn biến kinh tế – xã hội, tình hình tiền tệ và hoạt động ngân hàng trên địa bàn để xây dựng kế hoạch, giải pháp phù hợp, đảm bảo an toàn và hiệu quả. Bên cạnh đó, Phó Thống đốc cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Khu vực 3 triển khai các biện pháp hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi bão số 10, 11 và hoàn lưu sau bão, tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận vốn tín dụng, góp phần ổn định đời sống và phục hồi sản xuất.

Trong khuôn khổ chuyến công tác, Ngân hàng Nhà nước đã trao tặng trang thiết bị phục vụ dạy và học cho hai xã Bắc Yên và Pắc Ngà, tỉnh Sơn La.

Cụ thể, tại xã Bắc Yên, đoàn hỗ trợ 15 bộ máy tính và 12 tivi với tổng kinh phí 300 triệu đồng; tại xã Pắc Ngà, trao tặng 16 máy tính để bàn và 10 tivi trị giá 278 triệu đồng. Ngoài ra, đoàn còn tặng 30 phần quà cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Nguồn kinh phí được đóng góp bởi đoàn viên, người lao động trong ngành thông qua Quỹ Bảo trợ Trẻ em Việt Nam.

Số liệu cho thấy, từ năm 2020 đến nay, ngành ngân hàng đã hỗ trợ tỉnh Sơn La hơn 211 tỷ đồng cho các hoạt động an sinh xã hội như xây dựng trường học, cơ sở y tế và hỗ trợ đồng bào vùng thiên tai.