Tỷ lệ công khai bảng giá đất cấp tỉnh tăng 41,23%

Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữ (CEPEW), với sự hỗ trợ kỹ thuật của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) và Công ty Phân tích thời gian thực (RTA) vừa phối hợp tổ chức Tọa đàm “Đánh giá việc công khai thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện và bảng giá đất cấp tỉnh trên môi trường điện tử năm 2024”.

NHỮNG TÍN HIỆU VUI 

Phát biểu tại sự kiện, ThS. Lại Thị Lan Vy, Trung tâm Thúc đẩy giáo dục và nâng cao năng lực phụ nữ, nhận định tỷ lệ công khai thông tin đất đai đang cải thiện đáng kể. Cụ thể, đối với Bảng giá đất cấp tỉnh, tính đến ngày 6/10/2024, có 53/63 tỉnh thành phố trực thuộc trung ương (chiếm 84,13%) đã đăng tải công khai bảng giá đất trên cổng thông tin điện tử của địa phương, tăng 41,23% so với kết quả rà soát năm 2021.

Ngoài ra, về việc công khai kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, 70,9% trong số 704 UBND cấp huyện đã thực hiện công khai kế hoạch sử dụng đất năm 2024 trên cổng thông tin điện tử, tăng 23% so với kết quả rà soát năm 2021. Tuy nhiên, chỉ có 32,06% số hồ sơ kế hoạch sử dụng đất được tìm thấy ban hành đúng thời hạn (trước ngày 31/12/2023).  

Tương tự, với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, 452 hồ sơ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thời kỳ 2021-2030 đã được công khai trên cổng thông tin điện tử của 704 huyện (chiếm 64,2%). So với vòng đánh giá thứ hai (vòng đầu tiên tiến hành tìm kiếm quy hoạch sử dụng đất cấp huyện), tỷ lệ công khai tăng 15,3%, song lại giảm nhẹ 1,2% so với vòng đánh giá thứ ba. Điều này cho thấy vẫn tồn tại một số vấn đề như: các đường dẫn của bài đăng công khai không còn khả dụng, ảnh hưởng đến khả năng truy cập. Đáng chú ý, Bắc Giang là tỉnh duy nhất có tất cả các huyện duy trì công khai quy hoạch sử dụng đất cấp huyện qua ba vòng đánh giá từ năm 2022 đến nay.

Theo ThS. Đỗ Thanh Huyền, Chuyên gia phân tích chính sách công UNDP Việt Nam, công khai thông tin đất đai là một nhiệm vụ hết sức quan trọng trong quản trị công ở Việt Nam. Tuy nhiên, Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) lại cho thấy việc tiếp cận thông tin về kế hoạch sử dụng đất thường niên của người dân còn rất hạn chế ở tất cả các tỉnh/thành phố, mặc dù đã có những cải thiện nhất định vào năm 2023. Trong khi Luật Đất đai 2024 và Luật Tiếp cận thông tin 2016 quy định việc công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và bảng giá đất là nhiệm vụ mà chính quyền địa phương phải thực hiện, nhằm đảm bảo quyền tiếp cận thông tin của người dân, hướng tới quản trị đất đai tốt tại Việt Nam.

Vì vậy, đại diện UNDP Việt Nam đánh giá những tín hiệu vui từ kết quả khảo sát lần 4 thể hiện sự tăng cường trong trách nhiệm giải trình với người dân của chính quyền địa phương. Các địa phương cũng nhận thức tốt hơn về nghĩa vụ phải chia sẻ thông tin cho người dân liên quan tới lĩnh vực đất đai.

TỶ LỆ PHẢN HỒI THÔNG TIN VẪN THẤP

Bà Thanh Huyền cũng cho biết: "Để đánh giá tỉ lệ phản hồi cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân, nhóm nghiên cứu thực nghiệm của chúng tôi đã gửi thư yêu cầu cung cấp thông tin kế hoạch sử dụng đất cấp huyện năm 2024 tới 63 UBND tỉnh và 705 UBND cấp huyện. Tính đến ngày 31/10/2024, nhóm nghiên cứu nhận được 49,2% phản hồi của cấp tỉnh và 33,8% phản hồi của cấp huyện. Như vậy, tỷ lệ các cơ quan nhà nước không phản hồi yêu cầu cung cấp thông tin kế hoạch sử dụng đất cấp huyện của người dân vẫn ở mức cao. Đặc biệt đối với cấp huyện, tỷ lệ không phản hồi của 561 văn phòng HĐND-UBND cấp huyện nhận được yêu cầu cung cấp thông tin chỉ ở mức trên 65% qua cả 4 vòng đánh giá".

Từ thực tế đó, ông Patrick Haverman, Phó Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, khuyến nghị trong bối cảnh không tổ chức chính quyền cấp huyện và sáp nhập xã theo đề án của Chính phủ hiện nay, chính quyền cấp tỉnh cần thực hiện công khai thông tin đất đai trước, trong và sau khi sáp nhập. Việc tập trung đầu tư có hệ thống vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật là cần thiết, để chính quyền cơ sở kịp thời cập nhật và duy trì thông tin đất đai trên cổng thông tin của chính quyền, đảm bảo người dân luôn được cập nhật về các kế hoạch sử dụng đất mới nhất.

Đặc biệt, khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực, cần tiếp tục rà soát và sửa đổi những quy định pháp luật hiện hành liên quan đến tiếp cận và công khai thông tin đất đai phù hợp với bối cảnh mới. Đồng thời, đảm bảo trang thiết bị, phần mềm cần thiết để thu thập, quản lý, lưu trữ và truy xuất dữ liệu đất đai một cách hiệu quả. Thường xuyên xây dựng và nâng cấp cổng thông tin điện tử cấp tỉnh và cấp xã giúp lấp đầy khoảng trống thông tin do thiếu chính quyền cấp huyện.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Thoa, nguyên Vụ trưởng vụ pháp luật hành chính và hình sự, Bộ Tư pháp, với định hướng xây dựng chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp cơ sở), trước hết, cần sửa đổi một số quy định trong Hiến pháp năm 2013 liên quan đến chính quyền địa phương nói chung, chính quyền địa phương cấp huyện nói riêng. Mặt khác, phải tiến hành rà soát và sửa đổi các quy định pháp luật có liên quan như: Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tiếp cận thông tin… và các văn bản hướng dẫn chi tiết thi hành. Tùy tính chất và phạm vi sửa đổi, có thể áp dụng kỹ thuật một văn bản sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản.

Đặc biệt, nhiệm vụ quan trọng không thể không tính đến là nghiên cứu thật kỹ các phương án sắp xếp tinh gọn bộ máy, đánh giá các tác động các phương án làm cơ sở lựa chọn, để phân công nhiệm vụ của chính quyền cấp huyện cho cấp tỉnh và cấp xã, phân công lại nhiệm vụ của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã cho hợp lý, khả thi kèm theo việc phân bổ nhân lực, nguồn tài chính phù hợp, nhằm đảm bảo chính quyền cấp tỉnh và cấp xã có thể thực hiện được tốt những nhiệm vụ được giao.