SSI Research vừa cập nhật triển vọng ngành ngân hàng với điểm nhấn do cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt, NIM sẽ thu hẹp trong 3 tháng cuối năm 2024. Ước tính tăng trưởng lợi nhuận trước thuế đạt 14,5% trong Q4/2024.

Từ mức lợi nhuận thấp trong Q3/2023, lợi nhuận trước thuế Q3/2024 của các ngân hàng trong phạm vi nghiên cứu của SSI tăng 13,6% so với cùng kỳ. 

Lợi nhuận trước thuế Q3/2024 giảm 5,5% so với quý trước, do NIM thu hẹp giảm 22 điểm cơ bản so với quý trước, thu nhập thuần từ phí (NFI) giảm 18,6% so với quý trước, thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối và chứng khoán suy yếu giảm 54,4% so với quý trước, dù cho thu nhập từ nợ xấu đã xóa tăng mạnh 20,8% và dự phòng tín dụng giảm 9%. CTG là ngân hàng có mức thu nhập từ nợ đã xóa cao vượt bật với 3,9 nghìn tỷ đồng trong Q3/2024.

Tỷ lệ nợ xấu dao động quanh mức 2% tăng 6 điểm cơ bản so với quý trước. Tín hiệu tích cực từ việc suy giảm tỷ lệ hình thành nợ xấu xuống còn 1,22% trong Q3/2024 so với 2,12% trong Q2/2024. Xu hướng này được thấy tại hầu hết các ngân hàng trong phạm vi nghiên cứu, trừ MBB, OCB, TPB, và VIB. Cũng lưu ý rằng vẫn còn tồn tại một số rủi ro tín dụng tiềm ẩn liên quan đến ngành năng lượng tái tạo và bất động sản cho cả chủ đầu tư và người vay mua nhà.

Về chất lượng tài sản, tỷ lệ nợ xấu tại NHTM Nhà nước và NHTM Cổ phần lần lượt tăng 4 điểm cơ bản và 7 điểm cơ bản lên 1,49% và 2,59% trong Q3/2024. Tỷ lệ nợ xấu tăng tại các NHTMCP chủ yếu do nợ xấu tăng tại các ngân hàng MBB, TPB, VIB, và OCB, trong khi đó BID là nguyên ngân chính gây tỷ lệ nợ xấu tăng tại NHTMNN trong Q3/2024.

Tỷ lệ nợ xấu tăng nhẹ lên 2% trong Q3/2024 so với 1,94% trong Q2/2024. Tuy nhiên, điểm sáng là tỷ lệ hình thành nợ xấu giảm 90 điểm cơ bản so với quý trước xuống 1,22% trong Q3/2024. Cụ thể, tỷ lệ hình thành nợ xấu giảm đáng kể tại VPB -495 điểm cơ bản so với quý trước và CTG -375 điểm cơ bản so với quý trước, nhưng tăng mạnh tại MBB +469 điểm cơ bản; OCB +215 điểm cơ bản, TPB +132 điểm cơ bản và VIB +34 điểm cơ bản.

NIM thu hẹp trong Q3/2024, ngoại trừ tại STB tăng 4 điểm cơ bản so với quý trước. NIM tại các NHTM Nhà nước giảm 20 điểm cơ bản so với quý trước, trong khi NIM tại các ngân hàng tư nhân giảm mạnh hơn 28 điểm cơ bản so với quý trước.

Đáng chú ý, NIM tại các ngân hàng có dư nợ tăng mạnh ở lĩnh vực bất động sản (chủ đầu tư và mua nhà) trong Q3/2024 giảm mạnh hơn, gồm có TCB -43 điểm cơ bản so với quý trước, MBB -40 điểm cơ bản, VPB -34 điểm cơ bản và TPB -28 điểm cơ bản chủ yếu do lợi suất sinh lời trên tài sản giảm.

Ngoài ra, các ngân hàng có tăng trưởng tín dụng yếu trong Q3/2024 và/hoặc hỗ trợ nền kinh tế cũng hướng NIM tương tự, bao gồm VCB -35 điểm cơ bản, ACB -26 điểm cơ bản và BID -25 điểm cơ bản.

Nhu cầu tín dụng còn chậm và còn phân mảnh, điều này làm cho các ngân hàng phải áp dụng nhiều gói vay ưu đãi với lãi suất thấp. Ngoài ra, việc cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng làm cho lãi suất cho vay khó tăng trong khi lãi suất huy động đang tăng dần.

Dự báo về kết quả kinh doanh quý 4/2024, theo SSI Research, do cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt, NIM sẽ thu hẹp trong 3 tháng cuối năm 2024. Tuy nhiên, quý 4 thường là quý các ngân hàng mở rộng tăng trưởng tín dụng, trích lập dự phòng, và xử lý nợ xấu. Do đó, dự báo tỷ lệ nợ xấu tại các ngân hàng sẽ giảm còn 1,89% trong Q4/2024. Ước tính tăng trưởng lợi nhuận trước thuế đạt 14,5% trong Q4/2024.

Về triển vọng cổ phiếu, theo SSI, trong giai đoạn đầu của sự phục hồi kinh tế, nhiều ngân hàng còn gặp khó khăn trong việc giải quyết nợ xấu cũng như tìm cách kiểm soát các khoản nợ tiềm ẩn rủi ro tín dụng. Các ngân hàng có chất lượng tài sản tốt sẽ có nhiều dư địa giảm chi phí dự phòng cụ thể là vào năm 2025. Ngoài ra, SSI ưu tiên những ngân hàng có lợi thế cạnh tranh về chi phí vốn sẽ giúp họ có nhiều cơ hội để duy trì NIM và gia tăng thị phần trong bối cảnh nhu cầu tín dụng dần phục hồi.

Do đó, các lựa chọn hàng đầu bao gồm: ACB, VCB, CTG và BID. Những ngân hàng này hội tụ đủ 2 yếu tố quan trọng là chất lượng tài sản tốt và chi phí vốn thấp.

Ngoài ra, sự phục hồi của thị trường bất động sản miền Bắc sẽ phần nào cải thiện tâm lý và lòng tin của nhà đầu tư vào thị trường bất động sản. Điều này sẽ dần lan tỏa vào thị trường miền Nam trong thời gian tới. Trong trường hợp thị trường bất động sản phục hồi nhanh hơn dự kiến và các vấn đề pháp lý được giải quyết trong năm 2025, những ngân hàng có mối quan hệ chặt chẽ với nhiều chủ đầu tư bất động sản sẽ được hưởng lợi. Do đó, danh sách theo dõi sẽ có TCB, VCB và MBB.