Khả năng nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ của Trung Quốc hiện đang ngang bằng, thậm chí có thể đã tiên tiến hơn so với phương Tây, theo ông Erik Baark, Giáo sư khoa Khoa học Xã hội, Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông…
Các quốc gia khác phải nhìn nhận và học hỏi từ những thành tựu và tiến bộ đáng kể của Trung Quốc trong những các lĩnh vực, nhất là công nghệ.
"Trong suốt nhiều năm, Trung Quốc đã nỗ lực học hỏi từ các quốc gia phát triển theo nhiều cách khác nhau. Và có lẽ, cũng đã đến lúc các quốc gia khác phải nhìn nhận thẳng thắn rằng cần học hỏi từ những thành tựu và tiến bộ của Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực, nhất là công nghệ"
Giáo sư Erik Baark
Trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, thực tế, ngày càng nhiều thị trường đang nhìn nhận Trung Quốc với thái độ dè dặt do lo ngại an ninh quốc gia. Điều này kéo theo hàng loạt biện pháp kiểm soát hoặc hạn chế đối với Trung Quốc nhằm "tách rời" nước này khỏi hệ sinh thái khoa học công nghệ.
Thế nhưng, bất chấp những rào cản, công nghệ Trung Quốc rõ ràng đang không ngừng tiến bộ, với nhiều thành tựu thậm chí có thể đã vượt qua trình độ của nhiều nước phương Tây.
CHIẾN LƯỢC “TÁI ĐỔI MỚI” CÔNG NGHỆ NƯỚC NGOÀI
Dù không ít lần bị Mỹ hay nhiều quốc gia cáo buộc đánh cắp bí mật công nghệ, nhưng dữ liệu thực tế phần nào lại cho thấy một bức tranh khác.
Các khoản thanh toán tiền bản quyền của Trung Quốc cho việc sử dụng sở hữu trí tuệ (IP) từ Hoa Kỳ đã tăng từ dưới 1 tỷ USD mỗi năm vào năm 1999 lên hơn 8 tỷ USD vào năm 2017. Hay để tiếp cận với công nghệ mới, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc khẳng định họ tiếp cận tri thức mới nhờ chính các nền tảng mã nguồn mở nhằm nâng cao năng lực công nghệ.
Những bước đi này của Trung Quốc thực chất xuất phát từ chính chiến lược ưu tiên quan trọng được Chính phủ nước này ban hành – “Tái đổi mới” (zaichuangxin) công nghệ nước ngoài.
Nhờ lợi thế quy mô thị trường lớn, Trung Quốc đã thu hút không ít các tập đoàn đa quốc gia đến tham gia kinh doanh và đầu tư sản xuất. Với Trung Quốc, đây là cơ hội, để không chỉ giúp các nghiệp nội địa trong chuỗi giá trị được hưởng lợi, mà họ đã tận dụng chính nguồn lực này như một dòng chảy chuyển giao tri thức, giúp nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, hiện đại hóa công nghệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo của đất nước.
TIẾP CẬN VỚI NỀN TRI THỨC TIÊN TIẾN
Một trong những bước đi quan trọng nhất giúp Trung Quốc tạo ra nguồn nhân lực có trình độ cao, phải kể đến khởi đầu chính sách bắt đầu từ năm 1978, khi Trung Quốc quyết định cử 3.000 sinh viên và học giả xuất sắc nhất ra nước ngoài để học tập.
Đến năm 2008, con số này đã tăng lên hơn 800.000. Theo thống kê của UNESCO, vào năm 2023, có tới 1.021.303 sinh viên Trung Quốc du học tại nước ngoài, minh chứng cho chiến lược phát triển nhân lực dài hạn của quốc gia.
Trung Quốc hiện là một trong những quốc gia dẫn đầu về năng lực công nghệ.
Trong nhiều năm qua, không ít du học sinh sau khi tốt nghiệp đã trở về Trung Quốc, đóng góp vào nghiên cứu tại các trường đại học hàng đầu hoặc thành lập những doanh nghiệp công nghệ cao. Tuy nhiên, một bộ phận không nhỏ vẫn chọn ở lại nước ngoài, do dự trước quyết định quay về.
Do đó, để thuyết phục nhân tài hồi hương, Trung Quốc đã tăng cường triển khai nhiều chính sách ưu đãi với các điều kiện hỗ trợ về nhà ở, lương bổng,... trong hơn ba thập kỷ qua. Những sáng kiến này đã thực sự giúp Trung Quốc thu hút một lượng lớn chuyên gia có trình độ cao trở về nước, góp phần rất lớn vào những thành công của lĩnh vực khoa học và công nghệ của nước này như hiện nay.
Các nhà khoa học trở về từ nước ngoài đã xuất bản nhiều bài báo khoa học chất lượng cao trên các tạp chí hàng đầu. Hàng loạt các doanh nhân công nghệ đã khởi nghiệp và phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, góp phần đưa Trung Quốc trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu quan trọng trong lĩnh vực này.
Có thể nói, dòng chảy tri thức từ những cá nhân tài năng từ nước ngoài đã và đang thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của cả cơ sở khoa học và các ngành công nghiệp công nghệ cao tại Trung Quốc.
Cuối cùng, hợp tác nghiên cứu quốc tế đã trở thành một nguồn quan trọng giúp Trung Quốc tiếp cận các kiến thức và công nghệ tiên tiến từ các quốc gia công nghiệp phát triển.
Nào năm 2020, Trung Quốc đã ký kết 114 Hiệp định Khoa học và Công nghệ liên chính phủ và thiết lập mối quan hệ hợp tác với 161 quốc gia và khu vực, liên quan đến nhiều khía cạnh của khoa học và công nghệ. Trong nhiều thập kỷ, quan hệ hợp tác nghiên cứu giữa Mỹ và Trung Quốc đã được thúc đẩy bởi cả lợi ích chính trị lẫn kinh tế.
Cho đến khi mối quan hệ này bắt đầu xấu đi vào cuối những năm 2010. Khi mà Trung Quốc tăng cường kêu gọi các nhà khoa học Trung Quốc ở nước ngoài trở về cho sự phát triển của đất nước, đã làm dấy lên những lo ngại đáng kể, nhất là đối với Mỹ.
Thê nhưng, rõ ràng những tiến bộ vượt bậc của Trung Quốc trong lĩnh vực khoa học và công nghệ là điều không thể phủ nhận. Và có thể nói, ở một số lĩnh vực công nghệ tiên tiến, quốc gia này hiện đang ở vị thế dẫn đầu, chẳng hạn như công nghệ xanh.
"Trong suốt nhiều năm, Trung Quốc đã nỗ lực học hỏi từ các quốc gia phát triển theo nhiều cách khác nhau. Và có lẽ, cũng đã đến lúc các quốc gia khác phải nhìn nhận thẳng thắn rằng cần học hỏi từ những thành tựu và tiến bộ của Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực, nhất là công nghệ", G.S Erik Baark nhận định.
Vốn tài trợ startup công nghệ Việt Nam giảm 38% trong năm 2024
15:03, 02/02/2025
Tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo
07:15, 29/01/2025
725 triệu USD dự kiến được đầu tư vào Khu công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh
Tin tặc đánh cắp thông tin hàng triệu khách hàng của Gucci, Balenciaga và McQueen
Các tin tặc tự xưng là nhóm "Shiny Hunters" tiết lộ đang nắm giữ dữ liệu liên quan đến 7,4 triệu thông tin khách hàng của tập đoàn xa xỉ Kering…
Nhiều tập đoàn lớn của Trung Quốc muốn hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực AI, điện toán đám mây
Đại diện nhiều tập đoàn lớn của Trung Quốc đã chia sẻ kế hoạch đầu tư và mong muốn cùng Việt Nam phát triển các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, kinh tế số và năng lượng tái tạo...
Nhiều giải pháp công nghệ ứng dụng trong đời sống trình diễn tại Tech4Life 2025
Tech4life 2025 với chủ đề “Công nghệ nâng tầm cuộc sống” thu hút hơn 2.500 lượt khách mời, 60 doanh nghiệp trưng bày các giải pháp công nghệ, hơn 100 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và R&D của 30 trường đại học, cao đẳng…
Đà Nẵng đặt mục tiêu kinh doanh tài sản số bằng NFT
Trong số 65 chỉ tiêu mà Đà Nẵng đặt ra đến năm 2030, có nhiều chỉ tiêu đáng chú ý như có ít nhất một doanh nghiệp công nghệ số với nhân lực 15000 người hoặc đạt doanh thu hai tỷ USD/năm; thí điểm và tiến đến triển khai kinh doanh tài sản số bằng NFT…
Các con số nổi bật tại sự kiện “9/9 Ngày siêu mua sắm” trên Shopee
Các chương trình mua sắm - giải trí đa dạng cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn từ thương hiệu và người bán đã tạo nên sức hút cho sự kiện “9/9 Ngày siêu mua sắm” trên Shopee.
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: