Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vừa có cập nhật triển vọng ngành điện gió ngoài khơi trong đó nhấn mạnh PVS sẽ là doanh nghiệp có nhiều cơ hội lấn sân sang lĩnh vực xây lắp điện gió ngoài khơi khi mức độ cạnh tranh giữa các đơn vị thi công trong khu vực còn hạn chế.

PVN CÓ CƠ HỘI THI CÔNG CHÂN ĐẾ TUABIN GIÓ

Trong báo cáo tháng 6/2024 của Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu (GWEC), dự báo khu vực Châu Á – Thái Bình Dương sẽ dẫn đầu ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi với công suất dự báo đạt khoảng 172 GW vào năm 2030, tương ứng khoảng 57,6% công suất toàn cầu, Châu Âu dự kiến đạt hơn 111 GW (37,2%) và Bắc Mỹ đạt 15,2 GW, với tốc độ tăng trưởng kép lần lượt là 21,2%; 19,7% và 58%.

Thi công dự án điện gió ngoài khơi có nhiều điểm tương đồng với dự án cơ khí dầu khí, bao gồm khảo sát địa chất, xây dựng cơ sở hạ tầng, lắp đặt thiết bị và vận hành.

Theo khảo sát của Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu (GWEC), việc xây dựng một dự án điện gió ngoài khơi từ khi bắt đầu đến khi đưa vào vận hành thương mại thường mất từ 6 đến 8 năm. Quá trình này sẽ bao gồm các giai đoạn chính như khảo sát sức gió (1-2 năm), thiết kế chi tiết và đấu thầu (1-2 năm), và xây dựng cùng lắp đặt (2-4 năm). Sau khi hoàn tất các giai đoạn này, dự án sẽ chính thức đi vào vận hành thương mại.

Ngoài ra, tuổi thọ của một tuabin gió ngoài khơi thường kéo dài từ 20 đến 30 năm, tuy nhiên trong suốt quá trình hoạt động tuabin sẽ cần được bảo trì định kỳ và thay thế một số bộ phận như hộp số và cánh quạt để đảm bảo hiệu suất và an toàn (định kỳ khoảng 10 năm).

Các thành phần chính của một dự án điện gió ngoài khơi bao gồm: Tuabin gió; Cột trụ và móng; Hệ thống cáp ngầm; Trạm biến áp ngoài khơi. Vốn đầu tư cho một dự án điện gió ngoài khơi thường dao động từ 2-5 tỷ USD, tùy thuộc vào quy mô và vị trí của dự án. Chi phí này có thể cao hơn so với các dự án cơ khí dầu khí do yêu cầu kỹ thuật và công nghệ phức tạp hơn.

Nhìn chung, công trình dầu khí và điện gió ngoài khơi đều là các dự án với kết cấu bằng thép được thi công chế tạo hoàn thiện trên bờ và lắp đặt ngoài khơi. Theo đó, các dự án điện gió ngoài khơi cũng sẽ thực hiện các công tác thiết kế, mua sắm, chế tạo và thi công theo những yêu cầu khắt khe như các công trình dầu khí, đảm bảo an toàn khi thi công xây lắp.

Hiện nay, đối với lĩnh vực điện gió ngoài khơi, Việt Nam chưa sản xuất được phần tuabin và cáp điện ngầm do một số ít các công ty nước ngoài độc quyền về công nghệ, các phần còn lại đều tương đồng về công nghệ với ngành dầu khí ngoài khơi.

Phần tuabin gió: Tương tự như các giàn khoan dầu khí, các dự án điện gió ngoài khơi cũng cần xây dựng phần chân đế cho các tuabin gió và các trạm biến áp trên biển; rải & lắp đặt cáp ngầm kết nối hệ thống và cuối cùng là cáp xuất điện.

Chân đế của các tuabin gió có khối lượng nhỏ hơn so với móng của dự án khai dầu khí mà PVN đã thực hiện trước đây, cụ thể: các chân đế tuabin gió hiện nay đang có khối lượng từ 0,8 - 1,2 nghìn tấn. Hiện nay, PVN đã có công suất thi công chân đế giàn khoan từ 15.000 -20.000 tấn. Do đó, kỳ vọng PVN hoàn toàn có đủ khả năng để thi công các chân đế của tuabin gió khi tham gia vào các dự án xây dựng điện gió ngoài khơi.

 

NHƯNG CƠ HỘI LỚN HƠN CHO PVS LẤN SÂN SANG ĐIỆN GIÓ NGOÀI KHƠI

VDSC cũng cho rằng nhiều cơ hội cho PVS lấn sân sang lĩnh vực xây lắp điện gió ngoài khơi khi mức độ cạnh tranh giữa các đơn vị thi công trong khu vực còn hạn chế.

Mặc dù PVS chưa từng thực hiện toàn bộ một dự án điện gió ngoài khơi trước đây, mà chỉ tham gia vào các cấu phần nhỏ như biến áp hoặc chân đế, nhưng giai đoạn đầu có thể được thực hiện thông qua liên doanh với các đối tác để học hỏi kinh nghiệm triển khai thực tế. Sau đó, PVS sẽ có thể tự đứng vững và thực hiện các dự án độc lập.

VDSC kỳ vọng PVS sẽ sớm trở thành đơn vị thi công dự án điện gió ngoài khơi tiêu biểu trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, nhờ vào các lợi thế sau: (1) Sở hữu căn cứ cảng chế tạo lớn nhất khu vực: Căn cứ cảng Hạ Lưu Vũng Tàu với diện tích 200 ha. (2) Kinh nghiệm xây lắp nhiều công trình cơ khí dầu khí: Có nhiều tương đồng với dự án điện gió ngoài khơi. (3) Năng lực triển khai dự án đã được chứng minh thông qua các dự án điện gió ngoài khơi mà PVS đã và đang tham gia thi công như Formosa, Greater Changhua 2b & 4, và Fengmiao (Đài Loan).

Trong tháng 8/2024, PVS đã trúng gói thầu khảo sát gió, thủy văn và địa chất cho dự án này. Hiện tại, dự án đang trong giai đoạn đo gió, thủy văn và khảo sát nghiên cứu địa chất. Theo kế hoạch, dự án sẽ hoàn thành các công việc chuẩn bị và bắt đầu triển khai xây dựng trang trại điện gió ngoài khơi với công suất ban đầu dự kiến khoảng 2,3 GW. Điện sẽ được xuất khẩu trực tiếp sang Singapore qua đường cáp ngầm cao thế dưới biển.

Theo đó, giá trị gói thầu xây lắp M&C của PVS trong giai đoạn 2025-2028 được dự phóng đạt mức 1,2 tỷ USD. Dự án dự kiến sẽ có dòng điện thương mại vào năm 2030, góp phần vào mục tiêu nhập khẩu 4 GW điện tái tạo của Singapore vào năm 2035. Do vậy, VDSC kỳ vọng PVS sẽ thu được nhiều lợi ích kinh tế hơn từ dự án này từ sau năm 2030.

Việt Nam là hiện là một trong 5 quốc gia/vùng lãnh thổ trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương có xây dựng điện gió ngoài khơi. Tính đến đầu năm 2025, công suất điện gió ngoài khơi của Việt Nam chiếm khoảng 11,7% tổng công suất của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, nếu loại trừ công suất đóng góp bởi Trung Quốc thì tỷ lệ này lên đến 23,5%. Điều này cho thấy tiềm năng và sự phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi, góp phần vào mục tiêu năng lượng tái tạo của khu vực.

Hiện nay, nước ta đã có một số dự án điện gió ngoài khơi tiêu biểu như dự án Thăng Long với công suất 3,4 GW do Enterprize Energy làm chủ đầu tư, và dự án La Gàn với công suất 3,5 GW do Copenhagen Infrastructure Partners đầu tư.

Theo Quy hoạch điện VIII, Việt Nam đặt mục tiêu đạt công suất điện gió ngoài khơi khoảng 6 GW vào năm 2030 và 15 GW vào năm 2035. Quy hoạch này khuyến khích phát triển các loại hình năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió ngoài khơi, và đảm bảo không lùi tiến độ các dự án này.

Theo đó, kỳ vọng PVS sẽ trở thành đơn vị hưởng lợi trong xu hướng dịch chuyển năng lượng tái tạo hiện nay, đóng vai trò là đơn vị thi công dự án dẫn đầu trong nước và cũng là đơn vị tiêu biểu trong khu vực.