Theo báo cáo mới nhất từ Tập đoàn nghiên cứu thị trường IMARC, Việt Nam được kỳ vọng sẽ đạt quy mô nền kinh tế số 220 tỷ USD vào năm 2030. Đặc biệt, ngành thương mại điện tử đang nổi lên như một động lực quan trọng giúp quốc gia này khẳng định vị thế tại khu vực Đông Nam Á, thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư toàn cầu.

Hiện nay, Việt Nam đang sở hữu một trong những thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất khu vực. Thương mại điện tử đã chiếm hơn 60% trong tổng cơ cấu nền kinh tế số của Việt Nam, trong khi phần còn lại chủ yếu thuộc về các dịch vụ gọi xe và truyền thông trực tuyến.

BẢY YẾU TỐ THU HÚT ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI

Theo IMARC, dự báo ngành thương mại điện tử Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 28% trong giai đoạn 2025 - 2033.

Sự phát triển này chủ yếu được thúc đẩy bởi các yếu tố như sự gia tăng sử dụng internet và thiết bị di động, sự mở rộng của các phương thức thanh toán điện tử, và đặc biệt là môi trường pháp lý thuận lợi. Chính phủ Việt Nam đã thực hiện những chính sách mạnh mẽ để khuyến khích chuyển đổi số, trong đó có mục tiêu giảm giao dịch tiền mặt xuống dưới 10% tổng giao dịch.

Báo cáo của IMARC cũng cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành thương mại điện tử giúp Việt Nam trở thành một trong những thị trường tiềm năng nhất Đông Nam Á, được thúc đẩy bởi 7 yếu tố chủ chốt sau:

Sự gia tăng sử dụng internet và thiết bị di động: Sự phát triển vượt bậc trong việc sử dụng internet và các thiết bị di động tại Việt Nam tạo ra một nền tảng vững chắc cho các giao dịch kỹ thuật số.

Chính phủ cam kết số hóa và cải thiện hạ tầng: Chính phủ Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ trong việc số hóa nền kinh tế và cải thiện cơ sở hạ tầng băng thông rộng. Những chính sách này, kết hợp với dân số trẻ, am hiểu công nghệ và dễ dàng tiếp cận các dịch vụ trực tuyến.

Tiến bộ trong thanh toán điện tử: Tiến bộ trong hệ thống thanh toán điện tử đã giúp nâng cao tính bảo mật và sự thân thiện với người dùng. Thanh toán điện tử tại Việt Nam đã đạt được những tiến bộ rõ rệt qua từng năm.

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và máy học: Việc áp dụng các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (ML) trong tiếp thị cá nhân hóa, phân tích dữ liệu dự đoán và tự động hóa dịch vụ khách hàng đã mở ra những cơ hội sinh lợi cho doanh nghiệp.

Cải tiến trong hậu cần và chuỗi cung ứng: Sự bùng nổ trong thương mại điện tử và dịch vụ hậu cần của bên thứ ba (3PL) trong những năm gần đây tại Việt Nam có thể được coi là thỏi nam châm thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư.

Thương mại điện tử xuyên biên giới và các hiệp định thương mại tự do: Sự phát triển của thương mại điện tử xuyên biên giới được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ vào các hiệp định thương mại tự do (FTA) và các khu kinh tế đặc biệt dành riêng cho ngành. Điều này giúp Việt Nam thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế và mở rộng thị trường cho các doanh nghiệp trong nước.

Sự gia tăng của tầng lớp trung lưu và thu nhập khả dụng: Tầng lớp trung lưu ở Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng với xu hướng mua sắm trực tuyến cả các mặt hàng thiết yếu lẫn xa xỉ phẩm. Sự chuyển dịch này góp phần mở rộng thị trường thương mại điện tử, tạo ra nguồn tiêu thụ lớn cho các nền tảng bán lẻ trực tuyến.

Mặt khác, theo số liệu thống kê từ Ngân hàng Nhà nước, trong bối cảnh dịch COVID-19 vào năm 2020, số lượng giao dịch không tiền mặt qua các phương thức thanh toán tăng 72%, mặc dù giá trị giao dịch chỉ tăng 16%, chủ yếu do xu hướng thanh toán các giao dịch nhỏ lẻ. Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán vào năm 2021 đã thúc đẩy thanh toán điện tử, nhưng số lượng giao dịch chỉ tăng 36%, với giá trị giao dịch giữ mức tăng trưởng 16%.

Tuy nhiên, đến năm 2022, khi các biện pháp phong tỏa được dỡ bỏ, thanh toán điện tử đã tăng trưởng mạnh mẽ với mức tăng 89% về số lượng và 32% về giá trị giao dịch, đánh dấu sự thay đổi mạnh mẽ trong thói quen thanh toán của người dân.

ĐIỂM ĐẾN CHO CÁC NHÀ ĐẦU TƯ QUỐC TẾ 

Theo khảo sát từ công ty dịch vụ tư vấn toàn cầu Facebook và Bain & Company, Việt Nam được dự báo sẽ vượt qua các quốc gia Đông Nam Á và trở thành thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất khu vực vào năm 2026.

Việt Nam không chỉ thu hút các nhà đầu tư trong khu vực mà còn nhận được sự quan tâm lớn từ các quốc gia phát triển. Các nền tảng thương mại điện tử như Tiki, Sendo và Thegioididong, cùng với sự đầu tư từ các quốc gia như Nhật Bản, Mỹ, Đức, Hàn Quốc và Singapore, đã tạo nên một hệ sinh thái thương mại điện tử mạnh mẽ tại Việt Nam.

Singapore là trung tâm kinh tế khu vực, đã kết nối chặt chẽ với thị trường thương mại điện tử Việt Nam thông qua các nền tảng lớn như Shopee và Carousell. Đồng thời, các nhà đầu tư đến từ Hàn Quốc, như Coupang (được gọi là “Amazon Hàn Quốc”), cũng đang tìm cách thâm nhập vào thị trường Việt Nam để khai thác các tiềm năng về công nghệ và hậu cần. Các tập đoàn lớn như Samsung và LG cũng đang gia tăng đầu tư vào cơ sở hạ tầng thương mại điện tử tại Việt Nam để quảng bá các sản phẩm điện tử của mình.

Một dự báo khác của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) chỉ ra rằng Việt Nam sẽ đứng thứ ba trong khu vực ASEAN về Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2025, với 571,12 tỷ USD, chỉ sau Indonesia (1.630 tỷ USD) và Thái Lan (632,45 tỷ USD). Đặc biệt, nền kinh tế Việt Nam được dự đoán sẽ vượt qua Thái Lan sau năm 2028.

Xu hướng tăng trưởng này dự báo sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành thương mại điện tử Việt Nam. Khi sức mua của người tiêu dùng gia tăng, đầu tư nước ngoài đổ vào nhiều hơn, Việt Nam sẽ củng cố vị thế của mình như một quốc gia dẫn đầu trong nền kinh tế số của khu vực Đông Nam Á.